MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Davacı,murisinin,meslek odası kaydının 31.12.1984 tarihine kadar devam ettiğinin ve ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin reddine karar vermiştir.
Hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara,kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Davacı, murisi ... ... Derneği kaydının 31.12.1984 yılında sona erdiğinin ve 5 yıl, 1800 günü doldurduğundan davacıya dul ve yetim aylığının bağlanabileceğinin tespiti ile aksi yöndeki Kurum işleminin İptalini istemiştir.
Mahkemece, davacı murisi ..."in Lokantacılar Odasındaki kaydının vergi kaydına bağlı olarak 03.11.1983 tarihinde sona erdiği ve 15.12.1983 tarihinden sonra prim ödemesi bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Davacının murisi ..."in şahsi sicil dosyasının incelenmesinden, 04.01.1983 tarihli giriş bildirgesine istinaden, 11.10.1982 tarihi itibariyle Bağ-Kur sigortalısı olarak kayıt ve tescilinin yapıldığı, 11.01.1983-15.12.1983 tarihleri arasında Lokantacı olarak vergi kaydının bulunduğu, ... Lokantacılar Derneği üyelik kaydının 11.01.1983 tarihinde başladığı ve 3.11.1993 tarihli terk dilekçesi nedeni ile Dernek Yönetim Kurulu kararı ile 15.12.1983 tarihinden geçerli olmak üzere silindiği, Kurum tarafından 20.04.1982-15.12.1983 tarihleri arasında Bağ-Kur sigortalısı kabul edilerek 296,43 TL prim borcu bildirildiği, prim ödemelerinin ise 13.04.1992 tarihinde 40.000 TL olduğu ayrıca muris ..."in 01.10.1938-01.11.1944 tarihleri arasında uzatmalı Jandarma olarak görev yaptığı anlaşılmaktadır.
20.04.1982 tarihinde yürürlüğe giren 2654 sayılı Yasa bağımsız çalışanların sigortalı olabilmeleri yönünden vergi yükümlülüğünü öngörmüş, vergiden muaf olanların da kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı olmaları durumunda yine sigortalı sayılacaklarını kabul etmiştir. Davacının murisi ... uyuşmazlık konusu dönem olan 15.12.1983-31.12.1984 tarihleri arasında vergi kaydı, esnaf ve sanatkar sicili kaydı veya kanunla kurulu meslek kuruluşu kaydı bulunmadığından zorunlu Bağ-Kur sigortalı davalı Kurum’un geçmişe yönelik (uyuşmazlık konusu dönemi de kapsar şekilde) prim tahsil etmesi ve uzun süre bu primleri kullanması ve daha sonra davacının sigortalılığını iptal etmesi Medeni Kanun’un 2. maddesinde ifadesini bulan objektif iyi niyet kurallarıyla bağdaşmayacaktır. Sosyal güvenlik kurumlarının anayasal görevlerini yerine getirirken, sigortalılara karşı olabildiğince yasal haklarını hatırlatması ve bu durumlarını izlemesi zorunlu görev olarak ortaya çıkar. Bağ-Kur’un bu anayasal sosyal güvenlik ödevinin gereği olarak, sigortalısını uyarmaması sonucu, primleri tahsil edilen sürelerin 1479 sayılı yasaya tabi zorunlu sigortalı olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Nitekim, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 01.10.1997 gün ve E: 1997/10-578, K: 1997/758; 24.09.2003 gün ve 2003/10-489, 2003/490 sayılı kararı da bu doğrultudadır. Ancak sigortalının, 13.04.1992
tarihinde 40.000. TL olarak ödediği primlerin ihtilaf konusu döneme ait prim borçlarını karşılayıp karşılamadığı anlaşılamamaktadır.
Yapılacak iş; davacının 13.04.1992 tarihinde aptığı prim ödemesinin hangi dönemlere ilişkin olduğunu ve geriye doğru karşıladığı süreyi Kurumdan sormak,ve Kurumca verilecek cevaba göre ihtilaf konusu olan 15.12.1983-31.12.1984 tarihleri arasında sigortalı sayılıp sayılamayacağını belirlemek murisinin ölüm tarihi olan 09.09.1997 tarihi itibari ile ölüm aylığı bağlanabilmesi için 3 yıl primi ödenmiş sigortalılık koşuluna tabi olması nedeni ile davacının belirlenen sigortalılık süresine göre bu süreyi üç yıla tamamlayacak şekilde davacının murisine ait askerlik borçlanma bedeli miktarının davalı Kurumdan sorularak, Kurum tarafından bildirilecek borçlanma bedeli miktarını ödemesi için davacıya önel vermek, davacının askerlik borçlanma bedelini yatırması halinde, askerlik borçlanma bedelinin Kuruma yatırılış tarihini takip eden aybaşından itibaren davacıya ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine, aksi halde yani, verilen mehil içinde askerlik borçlanma bedelinin yatırılmaması halinde ise aylık bağlama koşulları bulunmadığından davanın reddine karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan davalı kurumun yetersiz cevabı yazısı esas alınarak yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA,temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine 18.01.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi.