(Kapatılan)21. Hukuk Dairesi 2008/20519 E. , 2010/91 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı, ölçümleme yolu ile tahakkuk ettirilen fark işçiliğine dayalı prim ve gecikme zammına ilişkin kurum işleminin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
KARAR
Davacı, ölçümleme yolu ile tahakkuk ettirilen fark işçiliğe dayalı 20.504,11 YTL prim ve gecikme zammına ilişkin Kurum işleminin iptalini istemiştir
Mahkemece, 2.9.2008 tarihli bilirkişi raporu esas alınarak istemin kabulü ile Kurum işleminin iptaline karar verilmiş ise de bu sonuç yeterli olmayan ve denetime elverişsiz bilirkişi raporuna dayalı olduğundan usul ve yasaya aykırıdır.
506 sayılı Yasa"nın 79. maddesi ve diğer hükümler birlikte değerlendirildiğinde, Kurumun kendisine bildirilen ve bildirilmeyen işçilik yönünden inceleme yapma yetkisi bulunmaktadır. 6.8.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4958 sayılı Yasa"dan önce durum bu merkezde olduğu gibi 506 sayılı Yasa"da değişiklik yapan 4958 sayılı Yasa"nın 37. ve 49. maddeleri gereğince de Kurumun ölçümleme hakkının bulunduğu açıktır.
Y.H.G.K."nun 21.11.2001 günlü 2001/965 Esas, 2002/1038 Karar sayılı Kararı da aynı yöndedir. Kurum işin genel niteliğini, işte kullanılan teknik yöntemleri, işin büyüklüğü, tamamlama süresini, işyeri koşullarını, istihkak tatarlarını kısaca işçilik bildirilmesi gereken işle ilgili tüm verileri gözetmek, gerekirke emsalleriyle kıyaslamak, mahallinde işi bizzat denetlemek, sanvata işle ilgili tüm verileri dikkate alarak bildirilmesi zorunlu işçilik oranını ve miktarını saptamak yetkisine sahiptir.
Davanın yasal dayanağına ilişkin bu açıklamalardan sonra somut olaya gelince, davacı şirket tarafından ihale yolu ile TCDD İşletmesi Yol Daire Başkanlığından 15000 m3"lük balat taşı temini işi alınmıştır. Yapılan işin denetimine ilişkin 14.09.2005 gün 72 sayılı Müfettiş Raporu ile toplam gelirde esas alınan işin sadece balat taşı temini olmadığı bunun yanında nakliye ve harfiyat işi de bulunduğu kabul edilerek nakliye işinin işçilik oranın % 4, makina ile kazı işinin işçilik oranın % 3, yapılan işin ana noktasını oluşturan işin taş çıkarma ve kırılması işi olduğundan toplam geliri oluşturan kırma, nakliye ve kazı işlerinin bir bütün içinde işçilik oranı değerlendirilirken "ocaktan taş çıkarma, makina ile
kırılması ve yerine nakli için öngörülen % 11 işçilik oranının yüksek olacağı makina ile kazı işleri için öngörülen % 3 işçilik oranının düşük olacağı işin ana noktası makina ile taş kırma işi kabul edilerek % 6 işçilik oranı uygulanması gerektiği sonucuna varılarak toplam hakediş olan 2.746.835.096.072. X % 6 işçilik oranına göre ) bildirilmesi gereken işçilik miktarının 164.810.105.764 Olduğu bildirilen 124.309.648.663 TL düşülerek fark işçilik miktarının 40.500.457.101. TL olduğu ve bu işçilik miktarı üzerinden hesaplanan 15.417,09 YTL ek prim ve 5.087,02 YTL gecikme zammı olmak üzere toplam 20.514,11 YTL tahakkukunun yapıldığı, davacının itirazı üzerine Kurumca verilen red kararı üzerine bu davanın açıldığı tartışmasızdır. Uyuşmazlık davaya konu Balat taşı temini işi nedeni ile davacı Şirketin eksik işçilik bildirimi olup olmadığı varsa miktarının ne olduğu noktasındadır.
Mahkeme, SSK müfettiş raporunda belirtilen ancak dava dosyasına ekli olmayan davacı şirket tarafından TCDD İşletmeleri Yol Daire Başkanlığından ihale yolu ile alınan 15000m3 balat taşı temini işi ile ilgili ihale belgeleri ve dosyası bilirkişilerce incelenmeden davalı şirkete ait taş ocağında yapılan keşif sonucu iş yeri mevcut kapasitesi ve mevcut makinalara göre işin Makinalı kazı işi, Makinalı taş kırma işi, ve Nakliye işi kabul edilerek bu işler için % 3, % 4 ve % 6 işçilik oranlarının ortalaması olan % 4,3 işilik oranına göre uygulanması gereken işçilik oranının belirlenerek davanın kabulüne karar verilmiş ise de sözkonusu raporun hüküm kurmaya yeterli olmadığı ortadadır.
Yapılacak iş; davacı şirket ile TCDD İşletmeleri Yol Daire Başkanlığı arasında yapılan sözleşme, ihale belgeleri ve haakediş ve ödemelere ait belgeler getirtip, 3 kişilik uzman bilirkişi heyetine dava dosyası, işyeri ve konu ile ilgili ihale belgeleri hak ediş ve ödeme belgeleri ile SSK belgeleri tevdi edilerek söz konusu 15000m3 balat taşı temini işinde eksik işçilik bildirimi olup olmadığı konusunda rapor alınarak bu raporu dosyadaki tüm bilgi ve belgelerle birlikte değerlendirilerek, bilirkişilerin SSK müfettişinden farklı sonuca ulaşmaları halinde bunun neden ve dayanakları açıklattırılarak sonucuna göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 18.01.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.