MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1979 yılında yapılan kadastro sırasında paftasında yol olarak tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, dava konusu olup fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen kısmın kadastro paftasında yol/yol boşluğu olarak gösterilmesi nedeniyle imar-ihya suretiyle iktisap edilmesinin mümkün bulunmadığı gerekçe gösterilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de; yapılan değerlendirme yasaya uygun düşmediği gibi araştırma ve inceleme de hüküm için yeterli bulunmamaktadır. Dava, TMK"nın 713/..., 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun ... ve .... maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkindir. Dava konusu taşınmaz 1979 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu belirtilerek tescil harici bırakılmış, kadastro paftasında ise yol olarak gösterilmiştir. Davacı, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak tescil isteğinde bulunmuştur. Kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yolu ile iktisap 3402 sayılı Yasa"nın .... maddesinde düzenlenmiş olup, özel mülkiyete konu olabilecek taşınmazların zilyetlikle kazanılabileceği belirtilmiştir. Terk edilmiş dere yatakları, kayalık, taşlık yol ve yol boşluğu gibi taşınmazlar ancak imar-ihya yolu ile 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun .... maddesi uyarınca iktisap edilebilirken, ham toprak, hali arazi, köy boşluğu gibi yerlerin aynı Yasa"nın .... maddesi gereğince iktisap edilebileceği kuşkusuzdur. Şu halde; mahkemenin dava konusu yerin yol ya da yol boşluğu olması nedeniyle imar-ihya suretiyle kazanılamayacağı yönündeki değerlendirmesi isabetli olmadığı gibi davacı lehine zilyetlikle taşınmaz edinme koşullarının oluşup oluşmadığı yönünden yapılan araştırma da yeterli bulunmamaktadır. Şöyle ki; mahalli bilirkişi ve tanıkların dava konusu yeri davacının bahçe olarak kullandığını belirtmelerine ve inşaat bilirkişi raporunda da taşınmazın bahçe vasfında olduğunun bildirilmesine karşın taşınmazın toprak yapısı ve kullanım durumuna yönelik ziraat bilirkişiden rapor alınmamış, dava tarihinden geriye doğru ...-...-... yıl öncesine ait hava fotoğrafları getirtilerek uzman bilirkişi marifeti ile incelenmemiş, taşınmazı kapsamayan hava fotoğrafı incelemesi ile yetinilmiştir. Diğer taraftan çekişmeli taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı yönünden araştırma da yapılmamıştır. Eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak hüküm verilemez. Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için, dava tarihinden (imar planı mevcut ise imar planının kesinleşme tarihinden) geriye doğru ...-...-... yıl öncesine ait üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek getirtilip dosya ikmal edilmeli, ayrıca taşınmazın imar planı kapsamında kalıp kalmadığı, kalıyor ise imar planının onaylandığı tarih araştırılarak buna ilişkin belgeler getirtilip dosyaya konulmalı, bundan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, ziraat mühendisi bilirkişi ve fen bilirkişi katılımı ile keşif yapılmalıdır. Taşınmaz başında yapılacak keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın kadastro paftasında yol olarak bırakıldığı göz önüne alınarak kadimden beri yol olarak kullanılıp kullanılmadığı sorulup saptanmalı, taşınmazın yol olarak kullanılmadığının anlaşılması halinde imar ve ihyaya konu edilip edilmediği, imar ve ihyaya konu edilmiş ise ihyaya hangi tarihte başlanıp, ne zaman tamamlandığı, taşınmazın tarımsal amaçlı olarak kullanılıp kullanılmadığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri arasında çelişki olduğu takdirde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeli, jeodezi ve fotogrametri mühendisine dosyanın tevdii ile dava konusu taşınmazın belirtilen tarihlere göre ...-...-... yıl öncesine ait ve üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları üzerinde uygulama yaptırılarak taşınmazın niteliği ile taşınmaz üzerinde imar-ihya işlemlerine başlandığı ve tamamlandığı tarih ile tarımsal amaçlı zilyetliğin başlangıç tarihi ayrı ayrı saptanmalı, ziraat bilirkişiden çekişmeli taşınmazın eğimi, niteliği, toprak yapısı, bitki örtüsü, taşınmazın imar-ihyasının hangi tarihte başlanıp tamamlandığı, ekonomik amaca uygun zilyetliğin hangi tarihten beri ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü ve kullanım durumunu kesin olarak belirleyen bilimsel verilere dayalı, sınırındaki taşınmazlarla mukayese edilecek şekilde ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişiye keşfi takibe imkan verir ve denetime elverişli kroki ve ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek taşınmaz imar planı kapsamında ise imar planının kesinleşme tarihine kadar, taşınmazın imar planı kapsamında olmaması halinde ise dava tarihine kadar davacı yararına kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği ile iktisap koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği belirlenmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece eksik inceleme ve yasal olmayan gerekçe ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi kabule göre de hükmün ... nolu bendinde ... lehine vekalet ücretine hükmedilirken anılan bendin son paragrafında “...” yerine “Hazine” yazılması dahi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davacıya iadesine, ....06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.