MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
... Köyü çalışma alanında bulunan 845 parsel sayılı 55.326,... metrekare yüzölçümündeki taşınmaz ........2013 tarihinde idari yoldan ham toprak vasfı ile Hazine adına tescil edilmiştir. Davacılar ... ve müşterekleri, imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği iddiasına dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar ... ve müşterekleri vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacıların ağır iş makineleri kullanmak suretiyle gerçekleştirdikleri imar-ihya faaliyetinin 3402 sayılı Kanun"un .... maddesi"nin aradığı şekilde emek ve para sarfıyla yapılmış bir imar ihya faaliyeti olarak değerlendirilemeyeceği gerekçe gösterilmek suretiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de;yapılan değerlendirme hatalı olduğu gibi araştırma ve inceleme de hüküm için yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmaz, 1974 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğu belirtilerek tespit harici bırakılmış, 2013 yılında ise idari yoldan ham toprak vasfı ile Hazine adına tescil edilmiştir. Keşif sırasında dinlenen mahalli bilirkişi ve tanıklar ise dava konusu taşınmazın öncesinin taşlık olduğunu beyan etmiştir. Bu nitelikteki bir yerin emek ve masraf sarfı suretiyle imar-ihya işlemlerinin tamamlanarak tarıma elverişli hale getirilmesini müteakip, kazanmayı sağlayacak zilyetlik süresinin geçmesi suretiyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun ... ve .... maddeleri hükümlerine göre kazanılması mümkün bulunmaktadır. Burada esas olan taşınmazın masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarım arazisi haline getirilmesi olup, bu faaliyetin iş makinelerinden yararlanılarak yerine getirilmesi mümkün olduğu gibi yalnızca beden gücü kullanılmak suretiyle de yerine getirilmesi mümkündür. Bu nedenle mahkemenin bu yöndeki gerekçesi usul ve yasaya uygun bulunmamaktadır. Diğer taraftan fen bilirkişi kurulu tarafından düzenlenen raporda 845 parsel sayılı taşınmazın içerisinde (A), (C) ve (E) harfleri ile gösterilen bölümlerin dava konusu olduğu belirtilmiş, ziraat bilirkişi tarafından düzenlenen raporda ise (C) ve (E) harfleri ile gösterilen bölümlerin davaya konu olmadığı belirterek bu kısımlara yönelik değerlendirme yapılmamıştır. Buna karşın, mahkemece, raporlar arasında oluşan bu çelişki üzerinde durulmamış, davacının iddiasına konu yer net olarak belirlenmeksizin karar verilmiştir. Öte yandan bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi olan hava fotoğraflarından yöntemince yararlanılmamış, taşınmazın idari yoldan Hazine adına tescil edildiği 2013 yılından geriye doğru ...-... ve ... yıl öncesine ait hava fotoğrafları getirtilerek inceleme yapılmamış, taşınmazların sınırında dere bulunduğu halde jeolog bilirkişiden de rapor alınmamıştır. Böylesine eksik incelemeye dayalı olarak karar verilemez. Hal böyle olunca; öncelikle, çekişmeli taşınmazın idari yoldan Hazine adına tescil edildiği tarihten geriye doğru ...-... ve ... yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin stereoskopik çift hava fotoğrafları getirtilerek dosya ikmal edilmeli, bundan sonra mahallinde yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, ziraat bilirkişi, jeolog bilirkişi ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yeniden keşif yapılmalı, keşif sırasında öncelikle davacıya iddiasına konu kısımlar göstertilmek suretiyle dava konusu yer net olarak belirlenmeli, daha sonra yerel bilirkişiler ve taraf tanıklarından taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiye hava fotoğrafları üzerinde stereoskopik inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazın önceki ve şimdiki niteliği, dere yatağına dahil olup olmadığı, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığı ve tamamlandığı, arazinin ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle kullanılıp kullanılmadığı ve kullanıma ara verilip verilmediği konusunda rapor düzenlettirilmeli, ziraat mühendisi bilirkişiden çekişmeli taşınmazın geçmişteki ve şimdiki niteliği, üzerindeki bitki örtüsü, toprak yapısıyla ilgili ve komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını da içerir ayrıntılı ve gerekçeli, jeolog bilirkişiden çekişmeli taşınmazın niteliği ve dere yatağına dahil olup olmadığı hususlarını içeren, fen bilirkişinden ise keşfi takibe elverişli krokili raporlar alınmalı, keşifteki tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli, daha sonra iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine, ....06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.