Bölge Adliye Mahkemesi : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi


Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı ve fer"i müdahil Kurum vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu. Temyiz konusu hükme ilişkin dava, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 438. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
I- İSTEM
Davacı, meslek lisesinde okurken zorunlu stajını Milli Eğitim Bakanlığına bağlı anaokulunda yapmasına karşın sigortalılığının bildirilmediğini beyanla tespitini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı MEB vekili, davanın görev yönünden reddini, aksi takdirde zamanaşımı, hak düşürücü süre ve husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesini istemiştir.
Fer"i müdahil Kurum vekili, davanın hak düşürücü süre ve husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
"Davanın kabulüne, davacı asilin 01.05.2013-31.05.2015 tarihleri arasında davalı işveren yanında 150 gün süreyle hizmetinin bulunduğunun tespitine," karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI:
A-) Davalı ve fer"i müdahil Kurum vekillerinin istinaf başvurularının kabulü ile; Kahta 1. Asliye Hukuk (İş) Mahkemesinin 27.02.2019 tarih ve 2016/812 Esas -2019/195 Karar sayılı kararının, HMK’nin 353/1-b maddesinin (2) numaralı alt bendi uyarınca, düzeltilmek üzere kaldırılarak ve esas hakkında yeniden karar verilmek suretiyle,
B-1-)Hukuki yarar dava şartı yokluğu nedeniyle HMK"nin 114/1-h ve 115/2. maddeleri gereğince davanın usulden reddine, karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili verilen kararın hatalı olduğunu belirtip, kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Kanun"un; dava konusu dönem itibariyle yürürlükte olan 5/b maddesi, "b) (Değişik: 13/2/2011-6111/24 md.) 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası; meslekî ve teknik ortaöğretim ile yükseköğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler, mesleki ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimi gören öğrenciler, kamu kurum ve kuruluşları tarafından desteklenen projelerde görevli bursiyerler ile 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrencilerden aylık prime esas kazanç tutarı, 82 nci maddeye göre belirlenen günlük prime esas kazanç alt sınırının otuz katından fazla olmayanlar hakkında ise iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır. Bu bentte sayılanlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar ..."
3. maddesi, "3) Sosyal sigortalar: Kısa ve uzun vadeli sigorta kollarını, 4) Kısa vadeli sigorta kolları: İş kazası ve meslek hastalığı, hastalık ve analık sigortası kollarını, 5) Uzun vadeli sigorta kolları: Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortası kollarını, 6) Sigortalı: Kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kolları bakımından adına prim ödenmesi gereken veya kendi adına prim ödemesi gereken kişiyi, ... ifade eder."
Dava konusu dönem itibariyle yürürlükte olan 3308 sayılı Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu"nun 18. maddesi, "(Değişik : 29/06/2001 - 4702/13 md) On ve daha fazla işçi çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları işçi sayısının yüzde beşinden az, yüzde onundan fazla olmamak üzere, meslek lisesi öğrencilerine beceri eğitimi yaptırırlar." 25. maddesinde, "Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar; aday çırak veya çırağın velisi veya vasisi veya kişi reşit ise kendisi; öğrenciler için okul müdürlüğü ile işyeri sahibi arasında Bakanlıkça belirlenen esaslara göre düzenlenecek sözleşme ile tespit edilir. Ancak, işletmelerde meslek eğitimi gören öğrenci, aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin % 30"undan aşağı ücret ödenemez.
Aday çırak, çırak ve öğrencinin eğitimi sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumludur.
Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.
Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslek eğitimi gören öğrencilere sözleşmenin akdedilmesi ile 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun iş kazaları ve meslek hastalıkları ile hastalık sigortaları hükümleri uygulanır. Sigorta primleri 1475 sayılı İş Kanununun 33 üncü maddesi gereğince bunların yaşına uygun asgari ücretin % 50"si üzerinden Bakanlık bütçesine konulan ödenekle karşılanır." düzenlemeleri mevcuttur.
Dava konusu dönemde yürürlükte olan 5510 sayılı Kanun"un 6. maddesi, "Bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları hükümlerinin uygulanmasında; ... f)Resmî meslek ve sanat okulları ile yetkili resmî makamların izniyle kurulan meslek veya sanat okullarında ve yüksek okullarda fiilen normal eğitim süreleri içinde yapılan, tatbikî mahiyetteki yapım ve üretim işlerinde çalışan öğrenciler, ... 4 üncü ve 5 inci maddelere göre sigortalı sayılmaz.” düzenlemesini içermekte iken, 2.12.2016 tarihli ve 6764 sayılı Kanunun 55. maddesiyle, “Resmî meslek ve sanat okulları ile yetkili resmî makamların izniyle kurulan meslek veya sanat okullarında ve” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, kız meslek lisesinde çocuk gelişimi bölümü öğrencisi olan davacının 17.09.2012 tarihli işletmelerde meslek eğitimi sözleşmesiyle 1.10.2012-31.5.2013 arasında Cendere Meslek Lisesi öğrencisi olarak Hürriyet İlkokulunda işletmeye gittiği, 27.9.2012-31.12.2012 arasında Kahta Kız Teknik ve Meslek Lisesi işyerinden kısa vadeli sigorta kollarından bildiriminin yapıldığı belirgindir. Fakat dava dilekçesinden davacının talebinin tam olarak ne olduğu anlaşılamamaktadır. Bu nedenle öncelikle davacıya talebinin kısa vadeden mi yoksa uzun vadeli sigorta kollarından mı ve talebinin hangi tarihler arasına ilişkin olduğu hususu açıklattırılmalı, talep tam olarak belirlendikten sonra yapılacak değerlendirmeye göre karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki esaslar doğrultusunda yargılama yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun kabulüne ilişkin kararı bozulmalıdır.
SONUÇ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/2. maddesi gereğince BOZULMASINA, yatırılan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 31.05.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.