Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2014/14363 Esas 2015/1510 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki geçit hakkı ve elatmanın önlenmesi davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 27.05.2014 gün ve 2014/5668-6986 sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davacılar vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, elatmanın önlenmesi ve Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması istemlerine ilişkindir.
Mahkemece, birleştirilen davaların reddine, asıl davanın kabulü ile 102 parsel sayılı taşınmaz lehine 98, 100 ve 101 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine geçit hakkı tesisine ve 16.11.2012 tarihli raporda 3 no’lu güzergah olarak belirlenen yerde 102 parsel sayılı taşınmazın davalı .... tarafından kullanılan 365,86 metrekarelik kısmına elatmasının önlenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davacılar vekili ve davalı .... vekili temyiz etmiş, Dairemizin 2014/5668 Esas, 2014/6986 Karar sayılı 27.05.2014 tarihli ilamı ile hükmün onanmasına karar verilmiştir.
Davacılar vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davacılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan karar düzeltme istemleri yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Somut olaya gelince, taraflar arasında düzenlenen 29.04.2005 tarihli protokol gereğince fiili kullanıma dayalı olarak geçiş sağlandığı anlaşılmaktadır. Dava konusu 102 parsel sayılı taşınmazda davalı .... tarafından kullanılan kısma ilişkin olarak Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince bir geçit tesisine karar verilmediğine göre davacılara bu kısım yönünden de bedel depo ettirilmek suretiyle hüküm kurulması doğru değildir.
Kararın bu gerekçe ile bozulması gerekirken maddi hata sonucu onanmasına karar verildiği bu defa yapılan inceleme sonucu anlaşıldığından davacılar vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile hükmün yukarıdaki gerekçe ile bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin diğer karar düzeltme isteminin reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle karar düzeltme isteminin kabulü ile onamaya ilişkin Dairemizin 27.05.2014 tarihli 2014/5668-6986 sayılı ilamının KALDIRILMASINA, temyiz olunan mahkeme kararının açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 12.02.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.