7. Hukuk Dairesi 2015/43636 E. , 2016/3155 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk Mahkemesi
(İş Mahkemesi Sıfatıyla)
Dava Türü : İşe iade
YARGITAY İLAMI
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtay"ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
İş sözleşmesinin geçerli neden olmadan davalı işveren tarafından feshedildiğini belirten davacı işçi feshin geçersizliğine ve işe iadesi ile işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre ücretine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ise davacının çalışmış olduğu ... Kutu Fabrikasında ofset baskı tesisinin yüksek üretim maliyeti gerektiren ofset ambalaj ürünlerine talebin her geçen gün azalması, müşterilerin daha ucuz ikame ambalaj ürünlerine kayması, bölgedeki talebin yeni teknolojik yatırımları karşılayacak seviyelerin altında olması, üretim maliyetlerinde yapılan iyileştirmelerle düşürülen ürün maliyetlerinin de mevcut talebi arttırma konusunda yetersiz kalması ve ofset baskı tesisinin bir yılı aşkın süredir %25 kapasite kullanım seviyesinin altında çalışması ve devamlı zarar etmesi nedenleriyle 5.6.2014 tarihli Yönetim Kurulu kararı ile kapatılmasına karar verildiğini, ofset baskı bölümünde 15 kişi çalıştığı, feshin son çare olması ilkesi ışığında 5 çalışan (..., ..., ..., ..., ...) konfeksiyon bölümüne kaydırıldığını, ancak kalan 10 kişinin iş sözleşmeleri, çalıştıkları bölümün kapatılması ve başka bölümlerde ise kendilerine ihtiyaç olmaması üzerine, işgücü fazlalığı sebebiyle ilgili Yönetim Kurulu kararı ile feshedildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davalı işverence yapılan fesih işleminin geçerli nedene dayanmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanununun 18 vd. maddeleri uyarınca feshin geçersizliği istemi yani işe iade davasında kurulacak hüküm tespit hükmü niteliğindedir. Dolayısıyla işe başlatmama tazminatı ile boşta geçen süre için ücret ve diğer hakların miktar belirtilmeksizin, faiz ile ilgili herhangi bir ibare de kullanılmaksızın hüküm altına alınması ve ödenmesi gerektiğinin tespiti ile yetinilmesi gerekir.
Tespit davalarında yalnızca tespit hükmü verilir, eda hükmü verilemez.
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta davacı işçinin iş sözleşmesinin işletmesel karar uyarınca feshedilmesinin geçerli nedene dayanmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir. Ancak hüküm fıkrasında “ davacının 4 aylık ücretinin ve sosyal haklarının davalıdan tahsiline, 21/1 maddesine göre yasal süre içinde davacının başvurusu üzerine işverence bir ay içinde işe başlatmama halinde takdiren 5 aylık ücreti tutarında işe başlatmama tazminatının davalıdan tahsiline” şeklinde eda hükmü kurulması da hatalı olmuştur
Yukarıda açıklanan nedenlerle, 4857 sayılı İş Yasasının 20/3. maddesi uyarınca mahkeme kararı bozulup ortadan kaldırılmış ve Dairemizce aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan gerekçe ile;
1-Mahkemenin kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-Feshin GEÇERSİZLİĞİNE ve davacının İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacının kıdemi, fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 5 (beş) aylık brüt ücreti tutarında BELİRLENMESİNE,
4-Davacı işçinin işe iadesi için işverene süresi içinde müracaatı halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aya kadar ücret ve diğer haklarının davalıdan tahsilinin GEREKTİĞİNE,
5- Alınması gereken 29,20 TL harçtan peşin alınan 25,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 4,00 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
6-Davacının yapmış olduğu 150,20 TL yargılama giderinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT"ne göre 1.800,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Artan gider ve delil avansının ilgilisine iadesine,
9-Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine, 15.02.2016 gününde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.