Danıştay 7. Daire 1994/3479 Esas 1995/4013 Karar Sayılı İlamı

Daire : YEDİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 4013
Esas Yılı : 1994
Esas No : 3479
Karar Tarihi : 19/10/995
OLAYDA, ÇİFT FATURA KULLANMAK SURETİYLE VERGİ KAYIP VE KAÇAĞINA YER VERİLDİĞİNİN AÇIK OLMASI KARŞISINDA BEYAN EDİLEN KIYMETİN 1615 SAYILI KANUNUN 65.MADDESİNDE TANIMLANAN NORMAL FİYATA UYGUN OLUP OLMADIĞININ ARAŞTIRILMASINA VE BU DOĞRULTUDA BİLİRKİŞİ İNCELEMESİNE GEREK BULUNMADIĞI HK.
... Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli 14.2.1989 tarih ve ... sayılı beyanname muhteviyatı eşyanın beyan olunan kıymetinin düşük olduğunun tespit edildiğinden bahisle yükümlü şirket adına yapılan ek tahakkuku; 1615 sayılı Gümrük Kanununun 65.maddesinden bahsederek, idarece, ek tahakkuka esas alınan fiyatın yerinde olup olmadığının tespiti amacıyla mahkemelerince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda, gümrük kıymetinin tespitinde, Gümrük Yönetmeliğinin 2433, 386. ve 395.maddeleri ile Genel hükümleri uyarınca geçerli olan fiyatların esas alınması, bu kontrolde aynı ticari türdeki işyaların birbirleriyle karşılaştırılması ve bu karşılaştırma yapılırken de gerekli kaynaklara başvurulması gerektiğinin, bir malın gerçek kıymetinin; malın miktarına, ödeme şekline, kalite farklılığına, stoklardan satılıp satılmadığına ve alıcı ile satıcı arasında yapılan pazarlık şartlarına göre değişiklik arz edebileceğinin, olayda bu şartlara uyulmadan, gümrük vergisine esas olan kıymetin belirlenmesi konusunda yeterli bilgiye sahip bulunmayan merciler tarafından verilen bilgilere dayanılarak yasalara uygun olmayan şekilde ek tahakkuk yapıldığının belirtildiği, söz konusu raporun mahkemelerince de uygun görüldüğü gerekçesiyle kaldıran ....Vergi Mahkemesinin ... gün ve ... sayılı kararının bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, ithalat işlemlerinde kullandığı faturaların gerçek değerlerine nazaran düşük kıymet üzerinden düzenlenmiş olduğunun tespit edildiğinden bahisle yükümlü şirket adına ek tahakkuk yapılmasından doğmuş bulunmaktadır.
Yükümlü şirket hakkında hazine kantrolörlerince düzenlenen ve bir örneği Dairemizin E:1994/4352 sayılı dosyasında mevcut inceleme raporunda; Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı Ekonomik Araştırmalar ve Değerlendirme Genel Müdürlüğünün yazısında, 90.01 ve 90.02 tarife pozisyonundaki kol saati ithalatında birbirlerine oranla çok farklı kıymetlerin beyan edildiğinin saptandığı belirtilerek bu konuda inceleme yapılmasının istendiği, yapılan ön incelemede oyuncak ve saat ithalatında gerçek değerlerinin altında düzenlenen faturalar kullanılmak suretiyle çok yönlü vergi zıyaına sebebiyet verildiğinin, tespit edildiği ve gümrükler ile bankalar nezdindeki belgelerden fiyat farkı bulunup bulunmadığının tespit edilemediği, müsteşarlığın bağlı kuruluşu İGEMEnin de bu konudaki fiyat araştırmasında yeterli olmadığı, bu nedenle emsallarine oranla düşük kıymet üzerinden ithalat yapan firmalardan sondaj usulü ile tespit edilenlerin defter ve belgeleri ile yurt dışından elde edilecek bilgi ve belgeler üzerinde yapılacak bir incelemeyi gerektirdiği hususlarının açıklandığı, hazine başkontrolörünce düzenlenen 7.1.1991 tarihli "Gizli Rapor"da da, bir liste halinde tespit edilen, düşük bedelle ithalat yapan firmalar nezdinde "aramalı inceleme" yapılmasının istendiği, bu doğrultuda yükümlü şirketin iş yeri adresinde ....Sulh Ceza Mahkemesinin kararı uyarınca arama yapıldığı, aramada alıkonulan defter ve belgeler ile ithalat işlemlerine aracılık yapan ... Bankası ... ve ... Şubeleri nezdindeki, yükümlü şirket ve ortakları adına açılan döviz tevdiat hesapları
ile Türk lirası kredi hesapları üzerinde yapılan inceleme sonucu; aynı adresin ... San. ve Tic. A.Ş. adlı bir şirket tarafından da kullanılmakta olduğunun saptandığı, aramada alıkonulan belgelerden, yükümlü şirket ile ... A.Ş. arasında organik bir bağ bulunduğunun, 1989 yılına kadar ... A.Ş. tarafından yapılan ithalatın bu tarihten sonra yükümlü şirket adına yapıldığının, şirket ortaklarından ...'un şirket kurulmadan önce ... A.Ş.'nde ücretli eleman olarak çalıştığının tespit edildiği, ... A.Ş.'nin ve 1989 yılından itibaren de yükümlü şirketin, telefon ve fask numarasını eşya kataloğlarından temin ettiği Uzak Doğuda mevcut ihracatçı firmalarla temasa geçerek daha az gümrük vergisi ödeyebilmek için bir gerçek tutar üzerinden, diğeri gerçek tutarın % 20- % 35'i üzerinden iki adet fatura düzenlemelerini, sevkiyatın, düşük değer üzerinden düzenlenen fatura ile birlikte Almanya'daki ... ..., Avusturya'daki ... veyahut Çekoslovakya'daki .... firmalarından birine yapılmasını, gerçek tutar üzerinden düzenlenen faturanın kargo veya faks yoluyla kendilerine gönderilmesini istedikleri, aradakifark tutarın ihracatçı firmalara kambiyo mevzuatı çerçevesinde transfer edildiği veya döviz üzerinden çek düzenlendiği, ithalatın Almanya, Avusturya veya Çekoslovakya'daki firmalardan yapıldığı ve ithalat işlemlerinde düşük değer üzerinden düzenlenen faturaların kullanıldığı, aramada alıkonulan belgeler arasında bu firmaların antetini taşıyan boş, imzalı faturaların da bulunduğu, ... firması hakkında Alman Gümrük İdaresinden alınan 24.1.1992 tarihli yazıda, bu firmanın, uzakdoğuda yerleşik firmalarca Fob değer üzerinden düzenlenen faturalara konu malları, CIF bedel üzerinden düzenlediği faturalarla ... A.Ş.'ne ve yükümlü şirkete ihraç ettiğinin, navlun bedelinin ayrıca yükümlü şirkete fatura edildiğinin, ithal konusu malların daima nakliyeci firmaların gümrük depolarına alındığının ve bu suretle Almanya'da giriş vergilerinden muaf tutulduğunun saptandığı, söz konusu yazı ve eklerinin incelenmesinden ... firmasının Almanya'ya yaptığı ithalatta kullandığı Uzak Doğu firmalarına ait faturaların, aynı tarih ve sayı altında ... A.Ş. veya yükümlü şirket adına da düzenlendiğinin anlaşıldığı, Çekoslovakya'da yerleşik Jablonex firması hakkında Prag Ekonomi ve Ticaret Müşavirliğinden alınan bilgilerin yetersiz olduğu, Avusturya'da yerleşik ...firması hakkında ise, gerekli girişimlerde bulunulmasına karşın herhangi bircevap alınamadığı, ancak alıkonulan belgelerden bu firmaların da Alman ... firması gibi, uzakdoğudan yapılan ithalatta paravan olarak kullanıldığı yapılan tüm bu tespitler birlikte değerlendirildiğinde, yükümlü şirketin cifte fatura kullanmak suretiyle hazine kaybına sebebiyet verdiği sonucuna varıldığı belirtilmiştir.
Mevcut tespitler, yükümlü şirketçe yapılan ithalatta kullanılan faturaların, ithal konusu malların gerçek değerlerini yansıtmadığını, aksine raporda da ileri sürüldüğü gibi gerçek değerlerin % 30'u oranında düzenlendiğini, bir başka deyişle olayın gerçek mahiyetinin çifte fatura kullanmak suretiyle vergi kayıp ve kaçağına sebebiyet verilmesi şeklinde gerçekleştiğini gösterdiğinden, fark tutarlar üzerinden yapılan ek tahakkuklarda isabetsizlik bulunmamaktadır. Nitekim, yükümlü şirketin başka ithalatına ilişkinolarak ayın nedenlerle şirket adına yapılan ek tahakkukların tasdiki yolunda, ... ..., .... ve ....Vergi Mahkemelerince verilen kararlar Dairemizce onanmış bulunmaktadır.
Bu durumda, Alman ... firmasınca düzenlenen ve yükümlü şirketçe ithalat işlemlerinde kullanılan faturada gösterilen fiyatın, 1615 sayılı Kanunun 65.maddesinde tanımlanan "normal fiyat"a uygun olup olmadığının araştırılmasına ve bu doğrultuda bilirkişi incelemesi yaptırılmasına gerek bulunmadığından, aksi yönde verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir.
Öte yandan, mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen ve sonuç bölümünde şirket adına yapılan ek tahakkukun yasal olmadığını belirten raporun, aynen karara gerekçe olarak alındığı anlaşılmaktadır. Oysa bilirkişilik, hakime önüne gelen bir ihtilafı çözmek için gerekli olan özel ve teknik bilgiyi sağlamak amacına yönelik bir
kurum olup, bilirkişinin hukuki yorum yapma yetkisi yoktur. Bilirkişi raporu davayı sona erdirici bir karar niteliğinde değildir. Uyuşmazlığın çözümünde hukuki yorum yapma ve kararı verme görev ve yetkisi hakime aittir.
Mahkemece, yukarda sözü edilen ve hukuki yoruma yer veren raporun aynen karara gerekçe olarak alınması da yerinde görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kararının bozulmasına karar verildi.