MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
...

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:


Yargıtay bozma ilamında özetle; “Mahkemece yapılan araştırma ve incelemenin hüküm vermek için yeterli olmadığı, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin soyut içerikli olup denetime elverişli bulunmadığı, taşınmaza ait fotoğraflardan (A) harfiyle gösterilen taşınmaz bölümünün bir kısmı kayalık olarak gözlemlendiği halde bu hususta üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulandan rapor alınmasının düşünülmediği ve hava fotoğrafı incelemesi yaptırılmadığı belirtilerek; hava fotoğraflarından yararlanılmak ve 3 kişilik ziraat bilirkişi kurulundan alınacak rapor değerlendirilmek suretiyle, taşınmaz üzerinde sürdürülen zilyetliğin süre ve niteliği ile çekişmeli taşınmaz bölümünün çevresindeki ham toprak niteliğindeki taşınmazdan ne şekilde ayrıldığının, bitki örtüsü ve toprak yapıları mukayese edilmek suretiyle belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, 24.01.2017 havale tarihli bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 782.48 metrekarelik bölümün tapusunun iptali ile 129 ada 106 parsel sayılı taşınmazdan ifraz edilerek aynı ada son parsel numarası ile fıstık bahçesi vasfıyla davacı ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyulduğu halde bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. Bozma ilamına uyulmakla davanın tarafları yararına usuli kazanılmış hak oluşacağı gibi, mahkemeye de bozma ilamı doğrultusunda işlem yapma ve bozma ilamında işaret edilen hususları eksiksiz yerine getirme zorunluluğu doğar. Hükmüne uyulan bozma ilamında, dava konusu taşınmazın bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen bölümündeki taşlık kayalık alanın ziraat bilirkişilerince değerlendirilmesi istenildiği halde ziraat bilirkişilerinden bu hususu irdeler rapor alınmamış, taşınmazın çevresinde bulunan ham toprak niteliğindeki taşınmazdan ne şekilde ayrıldığı, bitki örtüsü ve toprak yapısı mukayese edilmek suretiyle raporda açıklanmamış, bir arazinin niteliğinin, imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ihyanın tamamlandığı tarihin, üzerinde sürdürülen zilyetliğin süresinin ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğünün belirlenmesinde en önemli delil hava fotoğraflarının incelenmesi olduğundan, belirtilen hususların tespiti amacıyla önceki bozma ilamında da belirtildiği üzere tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı evreye ilişkin hava fotoğrafının incelenmesi gerektiği halde, tek hava fotoğrafının (1984 yılı) incelenmesi neticesinde hazırlanan ve taşınmaz bölümünün evveliyatı, kullanım süresi, niteliği, üzerindeki imar ihya işlemlerinin tamamlanıp tamamlanmadığı ve kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı hususlarına ilişkin somut verilere dayalı açıklama içermeyen jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinin raporuyla yetinilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm verilemez.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, taşınmaz bölümüne ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü/ mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ilişkin farklı dönemlerde çekilmiş stereoskopik hava fotoğraflarının en az üç tanesi tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü"nden, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar ise İl Kadastro Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı, komşu parsellere ait tespit tutanakları ve dayanak belgeler celp edilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmaz bölümünün öncesinin ne olduğu, üzerinde sürdürülen zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğü, taşınmaz bölümünde imar-ihya işlemlerinin hangi tarihte tamamlandığı, taşınmaz bölümünün kimden kime ve nasıl intikal ettiği hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, yerel bilirkişi ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, çekişmeli taşınmaz bölümünün kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle, hava ve uydu fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmaz bölümünün niteliğini, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığını, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü belirten rapor düzenlemesi istenilmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, varsa üzerindeki bitki örtüsünü, ağaçların cinslerini ve yaşlarını, imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyasının hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığını ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, taşınmazın her yönünden çekilmiş, üzerinde taşınmaz bölümünün sınırlarının kabaca işaretlendiği renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı ve ayrıca bu raporda, hükmüne uyulan bozma ilamında, taşınmaza ait fotoğraflardan (A) harfiyle gösterilen taşınmaz bölümünün bir kısmının kayalık olarak gözlemlendiğinin belirtildiği dikkate alınarak, taşınmaz bölümünde tarıma elverişli olmayan kayalık alan bulunup bulunmadığının, mevcut ise miktarının ne kadar olduğunun söz konusu fotoğraflarda değerlendirilmek suretiyle açıklanması istenilmeli ve bu bölümün fotoğrafları çektirilip dosyaya eklenmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye imkan veren, ayrıntılı rapor ve kroki alınmalı ve bundan sonra, davacının çekişmeli taşınmaza komşu olan 144 parsel sayılı taşınmaza ilişkin olarak Kadastro Mahkemesinin 2009/36 Esas sayılı dava dosyası ile tespite itiraz davası açtığı belirlendiğinden, davacının belgesiz zilyetlik yoluyla edinebileceği taşınmaz miktarının belirlenmesi yönünden anılan dava dosyası da değerlendirilmek suretiyle, toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı olduğu şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.