17. Hukuk Dairesi 2014/15979 E. , 2017/716 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki, trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat davası üzerine yapılan yargılama sonunda, kararda yazılı nedenlerle, davanın kısmen kabulüne ilişkin verilen hüküm, davacılar vekili, davalı ... A.Ş. vekili, davalı ... Gıda Otomotiv Tekstil Petrol İnş.Züc.Nak.İt.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. ve ... vekili tarafından süresi içinde temyiz edilmekle, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davalılardan Halaf, ... Gıda Otomotiv Tekstil Petrol İnş.Züc.Nak.İt.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. ve ... A.Ş"nin işleteni, sürücüsü ve trafik sigortacısı olduğu araca, davacılar murisi ..."nın idaresindeki aracın çarpmasıyla oluşan kazada, ... ve ..."in öldüğünü, davacı ..."ın yaralandığını, davacı eş ... ile yaşı küçük ..."in ölenlerin desteğinden yoksun kaldığını, tüm davacıların manevi zarara uğradıklarını, davalı ... A.Ş"nin davacılar murisinin kullandığı aracın trafik sigortacısı olduğunu ve maddi zararlardan sorumlu olduğunu belirterek, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak ve davalı ... şirketlerinin poliçe limitleriyle kusur oranlarına göre sorumlu tıutulmaları kaydıyla, davacı ... ve Ahmet için 500,00"er TL"den 1.000,00 TL. maddi tazminatın ve davacılar için toplam 135.000,00 TL. manevi tazminatın, kaza tarihinden işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini talep etmiş; 24.10.2013 tarihli ıslah dilekçesiyle, davacı ... için maddi tazminat taleplerini 100.317,63 TL"ye yükseltmiştir.
Davalı ... Gıda Otomotiv Tekstil Petrol İnş.Züc.Nak.İt.İhr.San. ve Tic.Ltd.Şti. ve ... vekili,
Kazada davalı sürücünün kusur olmadığını, davacılar murisinin kusuruyla kaza meydana geldiğinden davacıların tazminat talep hakkı olmadığını, istenen tazminatların fahiş olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... A.Ş. vekili, kazada ..."in ölümü nedeniyle hesaplanan 1.095,74 TL"yi 24.08.2011 tarihinde ödediklerini, ..."in ölümü nedeniyle şirketlerine yapılmış başvuru olmadığını, kaza tarihinden faiz isteminin yersiz olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Sigorta A.Ş. vekili, davaya konu kaza nedeniyle maddi tazminat talebinde bulunan davacılara, poliçe gereği ibraname karşılığında ödeme yaptıklarını ve poliçeden doğan sorumluluklarının son bulduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davanın kısmen kabulü ile davacı ... için 60.000,00 TL, davacılar ..., ..., ..., ... ve ... için 15.000,00"er TL. olmak üzere toplam 135.000,00 TL. manevi tazminatın, davalılar ... ile ... Gıda Otomotiv Tekstil Petrol İnş. Züc. Nak. İt. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti"den müteselsilen tahsiline; davacı ... için 51.887,24 TL. Işgöremezlik tazminatının, kaza tarihinden işleyecek faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin talebin reddine, davacı ..."in maddi tazminat talebinin reddine karar verilmiş; hüküm, davacılar vekili, davalı ... A.Ş. vekili ile davalı ... Gıda Otomotiv Tekstil Petrol İnş. Züc. Nak. İt. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde, dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, özellikle dosya kapsamına ve oluşa uygun olarak düzenlenen uzman bilirkişi raporundaki kusur oranlarının benimsenmesinde ve bu kusur oranları esas alınarak, davacılar murisi sürücü ..."nın kusur oranına göre indirim yapılmak suretiyle tazminatın hesaplanmasında bir usulsüzlük bulunmamasına göre; davacılar vekili ile davalı ... Gıda Otomotiv Tekstil Petrol İnş. Züc. Nak. İt. İhr. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Davacılar vekili, davacı ..."ın, davaya konu kazada eşi ... ve kızı ..."in ölümünden dolayı, ayrı ayrı her bir ölenin desteğinden yoksun kaldığını belirterek destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunmuştur. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, sigorta şirketi tarafından yapılan ödemelerin düşülmesi sonucu, davacı ..."ın, eşi ..."nın ölümünden dolayı tazminat alacağı kalmadığı; ancak davacının kızı ..."in ölümünden dolayı 48.430,39 TL.
destekten yoksun kalma tazminatı alacağı bulunduğu yönünde görüş bildirilmiş; davacı tarafça, bu bedeli de kapsayacak biçimde dava ıslah edilmiştir.
Davacı anne ..."ın, kızı ..."in ölümü nedeniyle onun gelecekteki desteğinden yoksun kalacağı, TBK"nun 53. maddesi gereği olarak bu zararı nedeniyle tazminat talep hakkının bulunduğu izahtan varestedir. Mahkeme tarafından alınan bilirkişi raporlarında, hem davacının kendi yaralanması sonucu ortaya çıkan maluliyeti nedeniyle işgöremezlik tazminatı, hem de ölen kızı ..."in gelecekteki desteğinden mahrum kalması nedeniyle doğan destekten yoksun kalma tazminatı yönünden hesaplama yapılmış olmasına rağmen; yerel mahkemenin "davacı ..."a destekten yoksun kalma tazminatı olarak 51.887,24 TL. iş göremezlik tazminatı ödenmesi gerektiği" şeklinde kabulde bulunarak, iki ayrı sebebe dayanan zararı ve tazminatı karıştırdığı görülmektedir. Bu durum karşısında, davacı ..."ın, kızı Fatma Melek"in ölümü nedeniyle talep ettiği ve usulünce yapılan hesaplamaları içeren bilirkişi raporuyla saptanan destekten yoksun kalma tazminatının hüküm altına alınması gerekirken, yanılgılı değerlendirmeyle bu tazminatın hüküm altına alınmayışı bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacı taraf dava dilekçesinde, kazanın oluşunu anlatarak, ... ve ..."in öldüğünü, davacı ..."ın da yaralandığını belirtmiş; maddi tazminat istemlerini, ölenlerin desteğinden yoksun kalma sebebine dayandırmış ve davacı ... ile ... için 500,00"er TL. destekten yoksun kalma tazminatı talebinde bulunmuş; davacı ..."ın yaralanması nedeniyle maluliyete uğradığı ve bu nedene dayalı olarak tazminat talep edildiğini belirtmemiştir. Davacı tarafın 1.000,00 TL. değerindeki maddi tazminat isteminin, tamamen destekten yoksun kalma tazminatına ilişkin olduğu görülmektedir. Ne var ki, yargılama sırasında davacı taraf, ..."ın maluliyetinin tespiti ile buna ilişkin tazminatın da tahsilini talep etmiş; mahkeme tarafından da bu konuda raporlar alınıp 51.887,24 TL. işgöremezlik tazminatı hüküm altına alınmıştır.
6100 sayılı HMK"nun 26/1 maddesi "Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir" düzenlemesi göz önünde bulundurulduğunda, davacı ..."ın dava dilekçesindeki talebi aşılarak maluliyet tazminatı için de hüküm kurulması doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
4-Davacılar vekili, dava konusu kaza sonucu davacıların yakınlarının ölümünden duyulan üzüntü nedeniyle, toplam 135.000,00 TL. manevi tazminat isteminde bulunmuş; mahkemece talebin kabulüne karar verilmiştir.
6098 sayılı TBK"nun 56. maddesi (818 sayılı BK. 47. md.) hükmüne göre, hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi
zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Manevi tazminat, zarara uğrayanda, manevi huzuru gerçekleştirecek ve tazminata benzer bir fonksiyonu da olan özgün bir nitelik taşır. Manevi tazminat bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. Zarar görenin zenginleşmemesi, zarar sorumlusunun da fakirleşmemesi gerekmektedir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.6.1976 günlü ve 7/7 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı’nın gerekçesinde takdir edilecek manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden, hakim bu konuda takdir hakkını kullanır iken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.
O halde mahkemece, meydana gelen trafik kazası sonucu davacıların yakını olan ... ve ..."in ölümünden duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amacıyla; tarafların sosyal ve ekonomik durumları, kazanın meydana geldiği tarih ve paranın alım gücü, davacılar murisi sürücü Mustafa"nın kazada asli kusurlu oluşu göz önünde bulundurularak, davacılar için hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir miktar daha düşük manevi tazminata hükmedilmesi gerekirken, somut olay ile bağdaşmayan, yüksek miktarda manevi tazminata hükmedilmesi uygun görülmemiş ve kararın bozulması gerekmiştir.
5-Davalı ..., davacıların yakınlarının ölümüyle sonuçlanan kazaya karışan, davacılar murisi Mustafa"nın idaresindeki aracın trafik sigortacısı olup, 2918 sayılı KTK"nun 99/1. maddesi ile ZMSS Genel Şartları"nın B.2. maddesi uyarınca, rizikonun ihbar edildiği tarihten itibaren 8 iş günü içinde sigortacının tazminatı ödeme yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu sürenin sonunda ödememe halinde temerrüdün gerçekleştiği ve davalının temerrüt faizinden sorumlu olduğunun kabulü gerekir.
Bu durumda, davacıların davalı ..."ya yaptıkları başvuru üzerine açılan hasar dosyasının tamamının getirtilerek davacıların başvuru tarihinin belirlenmesi, başvuru tarihinden sonraki 8. işgününün sonunda davalının temerrüde düştüğü gözetilmek suretiyle, davalı sigortacı için faiz başlangıç tarihinin belirlenmesi gerekirken, yanılgılı biçimde, davalının kaza tarihinden işleyecek faizden sorumlu tutulması da doğru görülmemiştir.
6-Bozma ilamının kapsam ve şekline göre; davalı ... Gıda Otom. Ltd. Şti. ve ... vekilinin, vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar vekili ile davalı ... Gıda Otom. Ltd. Şti. ve ... vekilinin, sair temyiz itirazlarının REDDİNE; hükmün, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davacılar yararına; (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, davalı ... Gıda Otom. Ltd. Şti. ve ... yararına; (5) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... A.Ş. yararına BOZULMASINA; (6) nolu bentte açıklanan nedenlerle, davalı ... Gıda Otom. Ltd. Şti. ve ... vekilinin, vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına; peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılar ile davalılar ... A.Ş, ... Otom. Teks. Tic. Ltd. Şti, ..."a geri verilmesine 30/01/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.