Adalet Bakanlığı"nın, 27/05/2015 tarihli yazısı ile kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan şüpheliler ... ve ... hakkında ... Sulh Ceza Hakimliği"nin 13/01/2015 tarihinde 2015/1 değişik iş sayı ile verilen "Alkol tüketilen lokanta, restaurant. bar. disco gibi umuma açık yerlere gitmelerinin ve buralarda bulunmalarının yasaklanmasına" dair yükümlülük yüklenmesi yönündeki ... Cumhuriyet Başsavcılığı"nın talebinin reddine kararına yönelik itirazın reddine ilişkin ... Sulh Ceza Hakimliği"nin 11/02/2015 tarihli ve 2015/203 değişik iş sayı ile verilen kararın kanun yararına bozulmasına yönelik talebi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nca 05/06/2015 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Şüpheliler ... ve ... hakkında, 31/08/2014 tarihinde işledikleri iddia olunan kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma suçundan ... Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 06/11/2014 tarihinde 2014/695 soruşturma ve 2014/1 karar sayısı ile beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine, bir yıl süre ile tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri uygulanmasına, bir yıl süreyle alkol tüketilen lokanta, restaurant. bar. disco gibi umuma açık yerlere gitmelerinin ve buralarda bulunmalarının yasaklanmasına, karar verilerek, infaz için kararın Kırıkkale Denetimli Serbestlik Müdürlüğü"ne gönderildiği,
2- ... Denetimli Serbestlik Müdürlüğü"nce 09/01/2015 tarihinde "CMK" nun 231/8-c maddesinde "Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararının verilmesi halinde sanık, beş yıl süreyle denetim süresine tâbi tutulur. (Ek cümle: 18/06/2014-6545 S.K./72. md) Denetim süresi içinde, kişi hakkında kasıtlı bir suç nedeniyle bir daha hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verilemez. Bu süre içinde bir yıldan fazla olmamak üzere mahkemenin belirleyeceği süreyle, sanığın denetimli serbestlik tedbiri olarak;c) Belli yerlere gitmekten yasaklanmasına, belli yerlere devam etmek hususunda yükümlü kılınmasına ya da takdir edilecek başka yükümlülüğü yerine getirmesine,karar verilebilir. " hükmii bulunduğundan CMK" nun 231/8-c maddesi gereğince yükümlülük verme yetkisi Mahkemelerde bulunduğundan ilgi sayılı yazınız ekinde gönderilen erteleme kararındaki yanlışlığın düzeltilmesi, Savcılığınız aksi görüşte ise itiraz merciine gönderilmesi" gerekçesiyle karar talep edildiği,
3- ... Cumhuriyet Başsavcılığı"nca 12/01/2015 tarihli yazı ile şüpheliler hakkında "Alkol tüketilen lokanta, restaurant. bar. disco gibi umuma açık yerlere gitmelerinin ve buralarda bulunmalarının yasaklanmasına" dair karar verilmesi için ... Sulh Ceza Hakimliği"nden talepte bulunulduğu,
4- ... Sulh Ceza Hakimliği tarafından 13/01/2015 tarihinde 2015/1 değişik iş sayı ile verilen kararda "Talebin incelenmesinde Türk Ceza Kanunu"nun 191/2 maddesinde kamu davasının açılmasının ertelenmesi hususunda mahkemelerin böyle bir karar vereceğine ilişkin hüküm olmadığı, CMK"nın 231/8.c maddesinde ise mahkeme tarafından verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararından bahsedildiği anlaşıldığı bu nedenle Hakimliğimizce bu hususta bir hüküm kurulamayacağı" gerekçesiyle ... Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 12/01/2015 tarih ve 2014/695 soruşturma sayılı talebinin reddine karar verildiği,
5- ... Cumhuriyet Başsavcılığı"nın itirazı üzerine ... Sulh Ceza Hakimliği tarafından 11/02/2015 tarihinde 2015/203 değişik iş sayı ile verilen kararda, "... Sulh Ceza Hakimliği"nin 13/01/2015 tarih 2015/1 Değişik İş sayılı kararı usul ve yasaya uygun olduğundan ... Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılan ve yerinde görülmeyen itirazın reddine" karar verildiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "5237 sayılı Kanun"un 191/1-2-3.maddelerinde;
"(1) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan. kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi. iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2)Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
(3)Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir."şeklinde düzenleme ile kamu davası açılmasının ertelenmesi kararı verilmesinde şüpheli hakkında yükümlülük yüklenebileceği belirtilmekle birlikte yükümlülüklerin niteliği ve usulü açısından kanun maddesinde açıklık bulunmadığı; aynı maddenin 9.maddesinde yeralan "Bu maddede aksine düzenleme bulunmayan hâllerde, Ceza Muhakemesi Kanununun kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin 171 inci maddesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin 231 inci maddesi hükümleri uygulanır." şeklindeki düzenlemeye nazaran yükümlülüklerin niteliği ve usulü açısından 5271 sayılı Kanun"un 231 .maddesindeki hükümlerin uygulanması gerektiği gözetilmeksizin itirazın kabulü yerine yazılı şekilde karar tesisinde isabet görülmemiştir." denilerek, Kırıkkale Sulh Ceza Hakimliği"nin 11/02/2015 tarihli ve 2015/203 değişik iş sayılı kararının bozulması istenmiştir.
C) Konunun Değerlendirilmesi:
a) 5237 sayılı TCK"nın 6545 sayılı Yasa"nın 68. maddesi ile değişik 191 maddesinde,
"(1) Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
(2) Bu suçtan dolayı başlatılan soruşturmada şüpheli hakkında 4/12/2004 tarihli ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 171 inci maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilir. Cumhuriyet savcısı, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen
yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyarır.
(3) Erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanır. Bu süre Cumhuriyet savcısının kararı ile üçer aylık sürelerle en fazla bir yıl daha uzatılabilir. Hakkında denetimli serbestlik tedbiri verilen kişi, gerek görülmesi hâlinde denetimli serbestlik süresi içinde tedaviye tabi tutulabilir.
(4) Kişinin, erteleme süresi zarfında;
a) Kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi,
b) Tekrar kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması,
c) Uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması,
hâlinde, hakkında kamu davası açılır.
(5) Erteleme süresi zarfında kişinin kullanmak için tekrar uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alması, kabul etmesi veya bulundurması ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması, dördüncü fıkra uyarınca ihlal nedeni sayılır ve ayrı bir soruşturma ve kovuşturma konusu yapılmaz.
(6) Dördüncü fıkraya göre kamu davasının açılmasından sonra, birinci fıkrada tanımlanan suçun tekrar işlendiği iddiasıyla açılan soruşturmalarda ikinci fıkra uyarınca kamu davasının açılmasının ertelenmesi kararı verilemez.
(7) Şüpheli erteleme süresi zarfında dördüncü fıkrada belirtilen yükümlülüklere aykırı davranmadığı ve yasakları ihlal etmediği takdirde, hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararı verilir.
(8) Bu Kanunun;
a) 188 inci maddesinde tanımlanan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti,
b) 190 ıncı maddesinde tanımlanan uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma,
suçundan dolayı yapılan kovuşturma evresinde, suçun münhasıran bu madde kapsamına girdiğinin anlaşılması hâlinde, sanık hakkında bu madde hükümleri çerçevesinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilir.
(9) Bu maddede aksine düzenleme bulunmayan hâllerde, Ceza Muhakemesi Kanununun kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin 171 inci maddesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin 231 inci maddesi hükümleri uygulanır.
..." hükmüne,
b) 6545 sayılı Yasa"nın 85. maddesi ile 5320 sayılı Yasa"ya eklenen Geçici 7/2. maddede, "Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla Türk Ceza Kanununun 191 inci maddesinde tanımlanan suç nedeniyle yürütülen kovuşturmalarda, hakkında daha önce denetimli serbestlik veya tedavi tedbiri uygulanmayan kişilerle ilgili olarak 191 inci madde hükümleri çerçevesinde hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilir." hükmüne,
c) 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu"nun "Yükümlülük" başlıklı 5.maddesinde, "Hakkında herhangi bir tedbire hükmedilen kişi, karara uygun olarak müdürlüğün hazırladığı programa ve denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerilerine uymak ve katlanmak zorundadır" hükmüne,
Yer verilmiştir.
Bu maddeler ve fıkralar uyarınca;
Kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alan, kabul eden veya bulunduran ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanan şüpheli hakkında 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 171. maddesindeki şartlar aranmaksızın, beş yıl süreyle kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verileceği, erteleme süresi zarfında şüpheli hakkında asgari bir yıl süreyle denetimli serbestlik tedbiri uygulanacağı ve Cumhuriyet savcısının, bu durumda şüpheliyi, erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere uygun davranmadığı veya yasakları ihlal ettiği takdirde kendisi bakımından ortaya çıkabilecek sonuçlar konusunda uyaracağı, şüphelinin erteleme süresi zarfında kendisine yüklenen yükümlülüklere veya uygulanan tedavinin gereklerine uygun davranmamakta ısrar etmesi hâlinde, hakkında kamu davası açılacağı düzenlenmekle birlikte hakkında kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilen şüpheli hakkında uygulanacak yükümlülükler belirtilmemiştir.
5237 sayılı TCK"nın 191. maddesinde aksine düzenleme bulunmayan hallerde; soruşturma aşamasında şüpheli hakkında soruşturma aşamasında kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmesi durumunda, 5271 sayılı CMK"nın 171. maddesi; veya kovuşturma aşamasında hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına kararı verilmesi durumunda 5271 sayılı CMK"nın 231. maddesi hükümleri uygulanacaktır. Kanun koyucu, TCK"nın 191/9. maddesinde "Bu maddede aksine düzenleme bulunmayan hâllerde, Ceza Muhakemesi Kanununun kamu davasının açılmasının ertelenmesine ilişkin 171 inci maddesi veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına ilişkin 231 inci maddesi hükümleri uygulanır." şeklindeki hüküm ile bu konuda karma uygulama yapılarak 5271 sayılı CMK"nın 171. ve 231. maddesinin aynı anda uygulanmasını kabul etmemiştir. Bu bakımdan 5271 sayılı CMK"nın 231/8. maddesinin c bendinde yükümlülük olarak "Belli yerlere gitmekten yasaklanma" belirtilmesine karşılık; aynı Yasa"nın 171. maddesi kapsamında kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmesi halinde şüpheli için uygulanacak yükümlülükten bahsetmemektedir. Bu sebeple 5237 sayılı TCK"nın 191/2 maddesinde belirtilen yükümlülüğün, şüpheli hakkında karar verilen tedavi ve denetimli serbestlik tedbiri nedeniyle Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği"nin 42/1. maddesinde belirtilen "yapılan çağrılara ve hazırlanan denetim planına, iyileştirme çalışmaları kapsamında belirlenen yükümlülüklere, kararın infazı ve denetim için belirlenen kurallara, denetimli serbestlik personelinin uyarı ve önerilerine uymak ve katlanmak zorunluluğu" olarak kabul edilmesi ve bu yükümlülüklerin ise denetimli serbestlik müdürlüğü tarafından karara uygun olarak ilgili mevzuat çerçevesinde belirlenmesi gerektiği; dolayısıyla, "Alkol tüketilen lokanta, restaurant. bar. disco gibi umuma açık yerlere gitmelerinin ve buralarda bulunmalarının yasaklanmasına" şeklindeki belirli yerlere gitmekten yasaklanma yükümlülüğünün kovuşturma aşamasında hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı verilmesi halinde uygulanabileceği, hakkında kamu davasının ertelenmesine karar verilen şüpheliler hakkında ayrıca bu yükümlülüğün uygulanamayacağı anlaşılmakla, ... Sulh Ceza Hakimliği"nce verilen Cumhuriyet Başsavcılığının talebinin reddi kararı ve bu karara yönelik Cumhuriyet savcısının itirazı üzerine, ... Sulh Ceza Hakimliği"nce verilen itirazın reddi kararı doğrudur.
D) Karar : Açıklanan nedenlerle;
Açıklanan nedenlere göre; .. Sulh Ceza Hakimliği"nin 13/01/2015 tarihli ve 2015/1 değişik iş sayılı "Cumhuriyet Başsavcılığının talebinin reddine" ilişkin kararına yönelik itirazın reddine dair ... Sulh Ceza Hakimliği tarafından 11/02/2015 tarihinde 2015/203 değişik iş sayı ile verilen kararına ilişkin yerinde görülmeyen kanun yararına bozma talebinin CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince REDDİNE, dosyanın Adalet Bakanlığı"na sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na gönderilmesine, 22.11.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.