BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 6. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 31. İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalılar vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının iş sözleşmesinin haksız olarak feshedildiğini ileri sürerek ihbar ve kıdem tazminatı, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davacının davalı şirket yapılanması içinde kaydına rastlanmadığını, yurtdışında kurulu bulunduğu iddia edilen bir şirket varsa ve davacı da bu şirkette çalışmışsa davanın bu şirkete yöneltilmesi gerektiğini, ... tüzel kişiliğinin işverenliğinde bir iş sözleşmesi ile çalışan işçi olmuş ise de, ispatının davacıya düştüğünü, yurtdışında çalışması geçen işçilerin çalıştıkları ülkenin koruyucu hükümlerinden faydalanarak çalışıp sonrasında Türk İş Hukuku"nun olanaklarını tüketmek için Türkiye’de dava açmalarına müsamaha gösterilmemesi gerektiğini, bu sebeple işin yapıldığı yer mahkemesinin yetkisi tanınarak yabancı hukuk ve yabancı mahkemenin yetkisi sebebiyle mahkemenin dosyaya bakmaması için yetki itirazında bulunduklarını, davacı ile şirketin hiçbir ilişkisinin bulunmadığını, husumet itirazlarının olduğunu, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının çalıştığı ülke mevzuatına göre sosyal haklardan faydalanabileceğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
Davalı .... vekili, davacının davalı şirket yapılanması içinde kaydına rastlanmadığını, yurtdışında kurulu bulunduğu iddia edilen bir şirket varsa ve davacı da bu şirkette çalışmışsa davanın bu şirkete yöneltilmesi gerektiğini, .... tüzel kişiliğinin işverenliğinde bir iş sözleşmesi ile çalışan işçi olmuş ise de, ispatının davacıya düştüğünü, yurtdışında çalışması geçen işçilerin çalıştıkları ülkenin koruyucu hükümlerinden faydalanarak çalışıp sonrasında Türk İş Hukuku’nun olanaklarını tüketmek için Türkiye’de dava açmalarına müsamaha gösterilmemesi gerektiğini, bu sebeple işin yapıldığı yer mahkemesinin yetkisi tanınarak yabancı hukuk ve yabancı mahkemenin yetkisi sebebiyle mahkemenin dosyaya bakmaması için yetki itirazında bulunduklarını, davacı ile şirketin hiçbir ilişkisinin bulunmadığını, husumet itirazlarının olduğunu, davacının taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacının çalıştığı ülke mevzuatına göre sosyal haklardan faydalanabileceğini beyan ederek davanın reddine karar verilmesi gerektiğini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu:
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti:
Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, vakıa mahkemesi hakiminin objektif, mantıksal ve hayatın olağan akışına uygun, dosyadaki verilerle çelişmeyen tespitlerine ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 355. maddesi uyarınca istinaf sebepleriyle sınırlı olarak ve resen kamu düzeni yönünden yapılan inceleme sonucu, İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı kanaatine varılarak, davalıların istinaf başvurusunun esas yönünden ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar yasal süresi içerisinde davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalıların aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında kıdem ve ihbar tazminatına esas ücretin belirlenmesi noktasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Kural olarak ücretin miktarı ve ekleri gibi konularda ispat yükü işçidedir. Kıdem ve ihbar tazminatına esas alınacak olan ücretin tespitinde 4857 sayılı İş Kanunu"nun 32. maddesinde sözü edilen asıl ücrete ek olarak işçiye sağlanan para veya para ile ölçülebilen menfaatler göz önünde tutulur. Buna göre ikramiye, devamlılık arz eden prim, yakacak yardımı, giyecek yardımı, kira, aydınlatma, servis yardımı, yemek yardımı ve benzeri ödemeler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınır.
Somut olayda davacının davalı şirketlere ait Türkmenistan’da bulunan şantiyelerde çalıştığı sabittir. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda ... Ticaret Odası tarafından muhtelif dava dosyalarına bildirilen verileri esas alındığı belirtilerek, üç öğün yemek ve barınma bedelinin şantiye koşullarında günlük 10,00-USD (aylık 300 USD) olduğu kabul edilerek hesaplama yapılmış ise de, dosya içerisinde bu yönde herhangi bir yazı olmadığı görülmekle belirlenen yemek ve barınma bedelinin de fahiş olduğu anlaşılmaktadır. Dairemizce ve Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesince temyiz incelemesi yapılan davalılara ait yurt dışı şantiyelerinde çalışan işçilerin bir kısım dosyalarında (Dairemize ait 2020/3605 esas sayılı, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesine ait 2019/2186-2188 esas sayılı dosyalar) genel olarak 150 USD yemek ve barınma gideri kabul edildiği tespit edilmiş; bir kısım dosyalarda da mahkemece 175 USD ve 240 USD olarak farazi şekilde belirlenen yemek ve barınma bedelinin yeniden araştırılması gerektiği noktasında bozma kararı verilmiştir Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesine ait 2017/37896 esas sayılı, 2020/2337-2341 esas sayılı dosyalar). Bu itibarla işyerinin niteliği, fesih tarihinde bulunulan ülke ve davacının çalıştığı tarihler de belirtilerek fesih tarihindeki barınma ve yemek bedelinin ne kadar olduğu ilgili kuruluşlardan araştırılmalı, oluşacak sonuca göre ve davalının da üç öğün yemek ve barınma bedelinin aylık 150 USD olması gerektiği şeklindeki beyanı da gözetilerek aylık 150 USD’ nin altında kalmamak kaydıyla kıdem tazminatı hesabına esas alınacak yemek ve barınma bedeli belirlenmelidir. Mahkemece, yemek ve barınma yardımının bedeli noktasında yeterli araştırma yapılmadan, eksik inceleme ile kıdem ve ihbar tazminatı hesabına esas ücretin belirlenmesi hatalı olmuştur. Yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi isabetli olmayıp, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgililere iadesine, 01.04.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.