17. Hukuk Dairesi 2014/14164 E. , 2017/574 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili ile davalı ... Van Turizm Seyahat ve Tur. Tic Ltd Şti vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili, davaya konu trafik kazası sonrasında kazada vefat eden ..."nun tüm ailenin tek gelir kaynağı olduğunu, vefat etmesi nedeni ile ailenin her yönden olduğu gibi maddi yönden de çökmüş olduğunu, vefat edenin eşinin de her hangi bir yerde çalışmadığını, murislerinin trafik kazasında vefat etmesi sebebi ile 20 ve 22 yaşlarında evlenmemiş 2 kız çocuğunun, 14 ve 10 yaşlarında ilköğretim öğrencisi 2 çocuğunun ve 45 yaşında bir eşinin destekten yoksun kaldıklarını bu nedenle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik her bir davacı için 500,00 TL"den 2.500,00 TL destek tazminatı, 500,00 TL cenaze gideri ve davacılardan kazadan yaralı olarak kurtulan ... için 20.000,00 TL, eşi vefat eden ...Asya için 20.000,00 TL ve diğer üç davacılardan her biri için 15.000,00 TL"den 45.000,00 TL olmak üzere toplam 85.000,00 TL manevi tazminatın olay gününden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş; yargılama sırsında toplam maddi tazminat talebini 264.244,89 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı ... kendisini vekili; öncelikle haksız ve mesnetsiz olan davanın reddine, gerekirse dosya üzerinde uzman bilirkişiler marifetiyle inceleme yaptırılmasına, ceza dosyasının bekletici mesele yapılmasına, SGK tarafından yapılmış olan ödemelerin mahsup edilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, uyulmasına karar verilen bozma ilmaı, iddia, savunma, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; açılan davanın kısmen kabulüne davacı eş ... için 194.609,90 TL, davacı çocuklar ... için 12.401,40 TL, davacı ... için 39.795,75 TL, davacı ... için 14.637,84 TL cenaze ve defin gideri olarak 5.300,00 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacılara verilmesine, davalı ... için 20/03/2009 tarihinden itibaren diğer davalılar yönünden 30/01/2009 tarihinden itibaren avans faiz işletilmesine; davacı ... için 15.000,00 TL, davacı ... için 10.000,00 TL, davacı ... için 7.500,00 TL, davacı ... için 7.500,00 TL, davacı ... için 7.500,00 TL manevi tazminatın sigorta şirketi dışındaki davalılardan 30/01/2009 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte tahsili ile davacılara verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı ... vekili ile davalı ... Van Turizm Seyahat ve Tur. Tic.Ltd.Şti vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... Van Turizm Seyahat ve Turim Tic.Ltd.Şti vekilinin tüm, davalı ... A.Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Destekten yoksun kalma zararının hesabında murisin gelirinin belirlenmesi tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır. Çalışma hayatının aktif çalışma dönemi ve emeklilik dönemi olan pasif devre olarak ayrılması ve özel yasalarında çalışma süreleri ayrık olarak belirtilmemiş (asker, polis vb. gibi) kişiler yönünden 60 yaşın aktif çalışma devresi, bakiye yaşam süresi varsa bu sürenin de pasif çalışma dönemini oluşturduğu, destekten yoksun kalma nedeniyle tazminatın hesabında pasif devrede de zararın oluşacağı ve bu zararın asgari ücret düzeyinde bir zarar olacağının kabulünün gerektiği Dairemizin yerleşmiş içtihatlarındandır.
Somut olayda, davacıların murisi ... kaza tarihinde 45 yaşında olup, hayatının aktif dönemi içinde vefat etmiştir. Milli Eğitim Müdürlüğü"ne bağlı bir okulda tekniker olarak çalıştığı belirlenen murisin kaza tarihindeki maaş bodrosuna göre asgari ücretin 2,88 katı gelir elde ettiği anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan 21.04.2011 tarihli ve Av. ... tarafından düzenlenen hesap raporunda murisin bilinen dönemde bildirilen maaşına göre, bilinmeyen dönemde ise bilinen son maaşına %10 atırım ve indirim uygulanarak hesaplama yapılmış, ancak bilinmeyen dönemde aktif/pasif devre ayrımı yapılmaksızın bakiye ömür sonuna kadar bilinen son maaşına %10 atırım ve indirim yapılarak hesaplamaya devam edilmiştir. Oysa muris ..."nun bakiye ömrü için aktif ve pasif devresi belirlenerek pasif dönemde asgari geçim indirimsiz asgari ücretin neti düzeyinde gelir elde edeceği kabul edilerek davacılar için destekten yoksun kalma zararının hesaplanması gerekirken anlatıldığı üzere pasif dönem ayrımı yapılmadan yüksek gelir üzerinden yapılan hatalı hesaplamaya göre karar verilmesi doğru görülmemiştir. Bu durumda mahkemece, murisin bakiye ömrünün pasif dönemi belirlenerek pasif dönemde murisin aylık net asgari ücret (asgari geçim indirimsiz) üzerinden gellir elde edeceği kabul edilerek davacıların destek zararının hesaplanması için aktüer bilirkişiden ek rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
Kabule göre ise Mahkemece ZMMS poliçe limiti olan 150.000,00 TL aşılarak karar verilmiştir. Zorunlu Mali Mesuliyet Sigorta Poliçesi Genel Şartları A1 maddesinde “Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder” şeklinde düzenlenmiştir. Bu halde, Mahkemece poliçe limiti aşılmadan ve limit davacı eş ve çocuklar için oranlanmak suretiyle karar vermek gerekirken yazılı şekilde limit aşılarak karar verilmesi de doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Van Turizm Seyahat ve Tur. Tic. Ltd. Şti vekilinin tüm, davalı ... A.Ş vekilinin sair temyiz itirazlarının REDDİNE, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 6,20 TL kalan harcın temyiz eden davalı ... Van Turizm Seyahat ve
Tur. Tic. Ltd. Şti"nden alınmasına, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... A.Ş"ne geri verilmesine 26/01/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
Davalı ... Van Turizm Sey.ve Tur.Tic.Ltd.Şti: