MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 22.05.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 10.04.2014 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi ... ve ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılardan 121 parsel sayılı taşınmazın müşterek maliklerinden ... davacının talebini kabul etmiş, diğer davalılar davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporundaki 3 no"lu ve sarı renkle taralı kısımdan 124 numaralı parsel sayılı taşınmaz lehine geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalılar ... ile ... temyiz etmişlerdir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Türk Medeni Kanununun 747/2 maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Somut uyuşmazlıkta; davacının öncelikli olarak talep ettiği 4. seçenekte kırmızı renkle taralı alanda 122 parsel sayılı taşınmaz üzerinde dam ve ağılların bulunduğu gerekçe gösterilerek bu seçenekten geçit kurulması isteği kabul edilmemiştir. Gerçekten de mahallinde yapılan keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporlarına göre 122 parsel sayılı taşınmazın üzerinde 2 adet dam bulunduğu anlaşılmaktadır. Ancak dam ve ağıl gibi yapılar basit yapı niteliğinde olduklarından kalıcı yapı olarak nitelendirilemez. Kaldı ki; davacı bu yapıların masrafını karşılamaya hazır olduğunu belirtmektedir.
Ayrıca, geçit davalarında uygulanan fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince yüzölçümü daha büyük olan taşınmazlar üzerinden geçit kurulması tercih edilmelidir. Somut uyuşmazlıkta 121 ve 122 parsel sayılı taşınmazlar, üzerinden geçit hakkı kurulan 126 ve 132 parsel sayılı taşınmazlara oranla çok daha büyüktür. Bununla birlikte 121 parsel sayılı taşınmazın 3/4 oranında paydaşı olan ... davacının geçit talebini kabul etmektedir. Bu durumda mahkemece, 4. seçenek olan ve kırmızı renkle gösterilen 122 ve 121 parsel sayılı taşınmaz üzerinden geçit hakkı kurulması gerekirken, belirtilen hususlar gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalılar ... ile ..."un temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
05.02.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.