16. Hukuk Dairesi 2015/8373 E. , 2017/4414 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı, ... Köyü çalışma alanında bulunan ve 1964 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle, ........2012 tarihinde dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, çekişmeli taşınmazın, 27.....2013 tarihli ekli krokili raporunda ( B) harfi ile gösterilen ....880,30 metrekarelik taşınmazın ev ve bahçe vasfı ile davacı ... oğlu ... adına tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayalı tescil davası olup, bu tür davalarda TMK"nın 713/.... maddesi uyarınca ilgili kamu tüzel kişilerinin de davada taraf olması zorunludur. Hüküm tarihinden önce yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa ile büyükşehir belediye sınırları tüm ilin mülki sınırları haline geldiğinden ilgili kamu tüzel kişisi olarak Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı da davaya dahil edilmek suretiyle taraf teşkilinin tamamlanması gerekirken bu yön göz ardı edilmiştir. Öte yandan; davalı Hazinenin temyizi bilirkişi raporunda (B) ile gösterilen bölüme ilişkindir. Mahkemece bu bölüm üzerinde davacı lehine edinme koşullarının gerçekleştiği gerekçesiyle hüküm kurulmuştur. Ancak dosya kapsamından çekişme konusu taşınmazın 1964’te yapılan tapulama çalışmaları esnasında taşlık niteliği ile tescil harici bırakıldığı anlaşılmıştır. Böyle bir yerin emek ve masraf sarfı suretiyle imar-ihya işlemlerinin tamamlanarak tarıma elverişli hale getirilmesine müteakip, kazanmayı sağlayacak zilyetlik süresinin geçmesi suretiyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun ... ve .... maddeleri hükümlerine göre kazanılması mümkündür. Bir arazinin kullanım süresi ile niteliğini ve üzerindeki imar-ihya işlemlerinin tamamlandığı tarihi en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarıdır. Hava fotoğraflarının en az iki ayrı zamana ilişkin olması gerekir. Bu konuda sağlıklı bir yargıya ulaşmak için dava tarihinden geriye doğru ...-30 yıl öncesine ait (1985, 1990 ve 1995 yılları) stereoskopik hava fotoğraflarının dosya arasına konulması ve bu fotoğrafların stereoskopla incelenmesi gerekir. Stereoskopik çift hava fotoğrafı, bir stereoskop altında incelendiğinde arazinin üç boyutlu görülmesi, taşınmazın çekim tarihindeki sınırlarının ve niteliğinin belirlenebilmesi, bu yolla ekilemeyen alanların net bir biçimde tespitinin yapılabilmesi mümkündür. Dosya kapsamından, hava fotoğrafları üzerinde ormancı bilirkişinin sadece taşınmazın öncesinin orman olup olmadığı yönünden inceleme yaptığı; taşınmaz üzerinde imar-ihya yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa zilyetliğin başlangıç tarihini gösterir şekilde hava fotoğrafları incelemesi yapılmadığı anlaşılmış olup mahkemece uyuşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için gerekli bulunan hava fotoğraflarından yararlanılmış olduğundan söz edilemez. Diğer yandan, fen bilirkişi raporunda (B) ile gösterilen bölüm (C) bölümü olarak açıklanmış, üzerinde muhtelif tür ve yaşta meyve ağaçları, üzüm asması ile dekoratif amaçla dikilmiş mavi servi, sedir ve çam ağaçları, kuzeydoğu kısmında sebze bahçesi bulunduğu belirtilmiş, ağaçların cinsi ve yaşından söz edilmediği gibi rapora ekli fotoğraflardan da hangi görüntünün hangi alana ait olduğu anlaşılamamıştır. Aynı raporda ‘...147 ada ..., 148 ada ..., 149 ada ... ve 150 ada ... parsel sayılı taşınmazlarda (A) harfi ile gösterilen bölümler evveliyatının orman olmadığı, üzerinde tarımsal faaliyet olmayan, kullanılmayan bir taşınmaz olduğu bu durumun 1970 yılına kadar da devam ettiği, 1970’li yıllarda (C) harfi ile gösterilen bölüm üzerine ahır inşa edildiği 1980 yılından sonra (C) harfi ile gösterilen bölüm üzerine ev inşa edildiği ve muhtelif meyve fidanları dikilerek kullanılmaya başlandığı, günümüze kadar da devam ettiği, dava konusu (B) ile gösterilen bölümün evveliyatının orman olmadığı üzerinde tarımsal faaliyet olmayan ve kullanılmayan bir yer olduğu bu durumun günümüze kadar da devam ettiği...’nin tespit edilmiş ve davacı tanığının ise keşifte, davacının 1970’li yıllarda taşınmazdaki taşların tamamını birkaç ay içinde temizleyerek şu an oturduğu evi yaptığını beyan etmiş olması karşısında imar-ihya olgusunun ve zilyetlikle kazanma koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda doğan çelişki giderilmemiş, öte yandan TMK 713/... maddesinde belirtilen ilanlardan sadece gazete ilanının yapılması ile yetinilmiş mahallinde yapılması gereken ilanlar yapılmamıştır.
Hal böyle olunca; sağlıklı bir sonuca varılabilmesi için öncelikle, mahkemece davanın usulünce gerçek hasma yönlendirilmesi için davacı yana olanak sağlanmalı, Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi davaya dahil edilerek husumetin yaygınlaştırılması suretiyle taraf teşkili tamamlanmalı, bundan sonra çekişmeli taşınmazın hangi tarihte ve ne sebeple tespit harici bırakıldığı Kadastro Müdürlüğünden sorularak belirlenmeli, taşınmazın öncesinin imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup olmadığı, nazım imar planı kapsamında kalıp kalmadığı araştırılmalı, daha sonra taşınmazın öncesi imar-ihya gerektiren yerlerden ise dava tarihinde ya da nazım imar planı kapsamında ise imar planı kapsamına alındığı tarihe kadar kazanma koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediğinin belirlenmesi gerektiğinden, bu tarihten geriye doğru ...-...-... yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığından tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosya arasına konulmalıdır. Dosya bu şekilde keşfe hazır hale getirildikten sonra; yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişilerle; taraf tanıkları, ziraat bilirkişi, fen bilirkişisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisinden oluşacak bilirkişi heyeti aracılığıyla yapılacak keşifle; belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik çift hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle jeodezi ve fotogrametri mühendisine inceleme yaptırılarak; çekişme konusu taşınmazın hava fotoğraflarına göre önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazide ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğe ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazın kime ait olduğu, öncesinde kim tarafından kullanıldığı, kimden kime ne şekilde intikal ettiği, taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerindeki zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde tarla olarak kullanılıp kullanılmadığı, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması halinde imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığı etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsel tutanak ve dayanakları ile denetlenmeli, zirai bilirkişiden de, taşınmazın toprak yapısı, bitki örtüsü, kullanım durumu ile ilgili komşu taşınmazlarla mukayeseli olarak ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı, TMK"nın 713/.... maddesi uyarınca eksik olan yasal ilanlar da yapılıp, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Eksik incelemeyle hüküm kurulması isabetsiz olup, açıklanan nedenlerle temyiz itirazları yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, ....06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.