MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 15.05.2012 ve 17.04.2013 gününde verilen dilekçeler ile asıl ve birleştirilen davada geçit hakkı tesisi istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 10.09.2013 hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılar ..., ..., ..., ... ile ... vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava ve birleştirlen dava..."nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, 31 parsel sayılı taşınmaz lehine 38 ve 513 parsel sayılı taşınmazlar aleyhine 20.03.2013 tarihli bilirkişi raporunda "A" harfi ile gösterilen güzergah üzerinden geçit hakkı tesisine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı ... vekili ile davalılar ..., ..., ... ve ... temyiz etmiştir.
Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
TMK"nın 747/2. maddesi gereğince geçit isteği, önceki mülkiyet ve yol durumuna göre en uygun komşuya, bu şekilde ihtiyacın karşılanmaması halinde
./..
2014/9099-2015/780 -2-
geçit tesisinden en az zarar görecek olana yöneltilmelidir. Zira geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit ihtiyacının nedeni, taşınmazın niteliği ile bu ihtiyacın nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalıdır.
Uygun güzergah saptanırken önemle üzerinde durulması gereken diğer bir yön ise, aleyhine geçit kurulan taşınmaz veya taşınmazlar bölünerek kullanım şekli ve bütünlüğünün bozulmamasıdır. Şayet başka türlü geçit tesisi mümkün değilse bunun gerekçesi kararda açıkça gösterilmelidir.
Geçit davalarında uygulanacak kesintisizlik ilkesi gereğince lehine geçit hakkı kurulan taşınmazdan itibaren genel yola ulaşıncaya kadar geçit hakkı kurulması gerekir.
Yukarıda yapılan açıklamaların ışığı altında somut olaya gelince; mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda 38 ve 513 parsel sayılı taşınmazlar arasında tapuda "Petrol Boru Hattı" olarak Maliye Hazinesi adına kayıtlı 527 parsel sayılı taşınmaz da bulunmakta olup bu taşınmazdan da fiilen geçit hakkı tesis edildiği halde taşınmaz maliki davada yeralmamıştır.
Öte yandan, üzerinden geçit kurulan 527 parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan petrol boru hattının hangi kuruma ait olduğu sorularak geçit kurulmasında bir sakınca olup olmadığının da belirlenmesi gerekir.
Bu durumda mahkemece, 527 parsel sayılı taşınmaz malikinin davalı olarak davada yeralmasının sağlanması suretiyle taraf teşkili tamamlanarak yukarıda açıklanan ilkeler gereğince en uygun taşınmazdan geçit hakkı tesisi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.01.2015 tarihinde oybirliği ile karar verildi.