9. Hukuk Dairesi 2021/1462 E. , 2021/7365 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen karar, süresi içinde duruşmalı olarak davalı ...Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd Şti. vekili tarafından temyiz edilmiş ise de; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi uyarınca uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 438. maddesi gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten sonra Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının davalılardan ....’nin asıl işverenliğinde en son davalı ...Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şirketi işçisi olarak endeks okuma, 2. ihbarname dağıtımı ve enerji kesme-açma işinde çalıştığını, fazla çalışma yaptığını, hafta tatilleri ile milli bayram ve genel tatil günlerinde de çalıştığını, 2014 yılı Mart, Nisan ve Haziran aylarına ait primlerinin ödenmediğini, yıllık izinlerinin kullandırılmadığını ve iş sözleşmesinin 28.06.2014 tarihinde haksız olarak işverence feshedildiğini ileri sürerek, kıdem ve ihbar tazminatı ile izin, prim, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacaklarının davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ...Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili, davacının 21 arkadaşı ile birlikte 30.06.2014 tarihinden itibaren işe gelmediğini, davacı hakkında devamsızlık tutanakları düzenlenerek noterden mazeretini belgelendirmesinin talep edildiğini, mazerete ilişkin beyanda bulunulmadığından iş sözleşmesinin devamsızlık haklı sebebine dayanılarak feshedildiğini, davacının çalışma gün ve saatlerinin GPRS ile kayıt altına alındığını, 45 saati aşan çalışmasının ve hafta tatilleri ile milli bayram ve genel tatil günlerinde çalışmasının olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı .... vekili, davalının ihale makamı olduğunu, diğer davalı ile aralarında asıl-alt işveren ilişkisi olmadığını ve alacakların zamanaşımına uğradığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlara ve aldırılan bilirkişi raporuna dayanılarak, iş sözleşmesinin haklı sebeple feshedildiğinin davalı tarafça ispat edilemediği, davacının kıdem ve ihbar tazminatına ve ayrıca bilirkişi ek raporunda hesap edilen alacaklara hak kazandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu ve Bozma:
Kararın davalılarca temyizi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 7. Hukuk Dairesi tarafından sair temyiz itirazlarının reddine karar verilerek; ihbar tazminatının reddi gerektiği, fazla çalışma, hafta tatili ve genel tatil alacakları bakımından, kayıt olan dönem yönünden cihazın açılış ve kapanış saatleri arasındaki süreye belirlenecek gidiş dönüş süresi ile 1 saat raporlama süresinin ilave edilmesi, bu şekilde bulunacak toplam süreden kanuna uygun ara dinlenme süreleri mahsup edildikten sonra fazla çalışma süresinin tespit edilmesi, çalışılan hafta tatilleri ile milli bayram ve genel tatil günlerinin de yine bu kayıtlardan hareketle belirlenmesi, kayıt olmayan dönem yönünden ise şimdiki gibi tanık anlatımlarına itibar edilerek hesaplama yapılması, ödenen primlerin hesaplanacak olan fazla çalışmadan şimdiki gibi mahsup edilmesi, hafta tatili alacağının 2,5 değil 1,5 yevmiye üzerinden hesaplanması; davacının kıdem ve ihbar tazminatına esas giydirilmiş ücretinin tespitinde fesih tarihinden geriye doğru 12 aylık süreçte en son 2013 yılı Temmuz ayı için ödenen prim dahil edilerek aylık olarak ödenen primlerin miktarı belirlenerek tazminata esas ücrete eklenmesi gerektiğine yönelik gerekçelerle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmadan Sonra Mahkeme Kararının Özeti:
Bozmaya uyan Mahkemece, bozmaya uygun şekilde araştırma yapılmış ve Doç. Dr. ...’dan aldırılan asıl ve ek bilirkişi raporlarındaki tespitlere dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı davalı ...Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin yeniden incelenmesine hukukça ve yasaca cevaz bulunmamasına göre, davalı ...Elektrik İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.’nin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışındaki tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamakla birlikte, bu kurum, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri haline gelmiştir. Anlam itibariyle, bir davada, mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Yargıtay’ın vermiş olduğu bozma kararına uymuş olan yerel mahkeme, bozma kararı doğrultusunda inceleme yapmak ve hüküm kurmak zorundadır. Bozmaya uyulmakla bozma lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak doğmuş olur. Hükmün bir kısmının bozma kapsamı dışında bırakılmasının amacı, bu kısımların doğru olduğunu belirlemek, bozmanın sınırlarını çizmek ve bu şekilde usuli kazanılmış hakları oluşturup, korumaktır. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur.
Somut uyuşmazlıkta, bozma ilamında primlerin fazla çalışmadan mahsubunun bozmadan önceki şekilde yapılması gerektiği belirtilmiş olup, Mahkemece bozmaya uyulmakla davalı taraf lehine usuli kazanılmış hak oluştuğu göz önünde bulundurulmadan primlerin fazla çalışma alacağından mahsup edilmemesi isabetsiz olmuştur. Belirtilen sebeple, ödenen primler bozmadan önce olduğu şekilde hesaplanan fazla çalışma alacağından mahsup edilerek fazla çalışma alacağı hüküm altına alınmalıdır.
3- Hafta tatili ve genel tatil alacaklarının uzun bir süre için hesaplanması ve miktarın yüksek çıkması halinde Yargıtay’ca son yıllarda indirim yapılması gerektiği istikrarlı uygulama halini almıştır. Ancak, fazla çalışmanın taktiri delil niteliğindeki tanık anlatımları yerine, yazılı belgelere ve işveren kayıtlarına dayanması durumunda böyle bir indirime gidilmemektedir.
Somut dosyada, hafta tatili ve genel tatil alacakları yönünden kayıt olmayan ve tanık anlatımlarına göre hesaplama yapılan dönem yönünden indirimli miktarlara hükmedilmesi gerekirken, alacakların toplam miktarının indirimsiz olarak hüküm altına alınması hatalı olmuştur. Bu yön dikkate alınmadan ve hangi bilirkişi raporundaki hesaplamalara itibar edildiği gerekçelendirilip açıklanmadan, denetime elverişsiz şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 01.04.2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.