Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, çalıştırılan sigortalılara yapılan yol yardımlarının kurumca prime esas kazanç matrahına dahil edildiği gerekçesi ile 506 sayılı Yasanın 84"üncü maddesi kapsamında yersiz ödenen primlerin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak, davanın kısmen kabulü ile; davacı şirkete ait işyerlerinde çalışan işçilere 08/08/2005-30/09/2008 tarihleri arasında ödenen yol yardımlarının sigorta primine esas kazanç olmadığının tespiti ile; bu tarihlerde belirtilen işyerlerinden fazladan kesilen 9.521,53-TL prim ve işsizlik sigortası primi tutarının yasal faizi ile birlikte davalı Kurumdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Hükmün, davalı SGK vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09/05/1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12/07/2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki KURU, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) Dr. A. Recai Seçkin’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 Ankara, 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04/02/1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Eldeki davada, mahkemece yapılan yargılamada davanın kısmen kabulüne dair yaklaşım isabetli ise de, mahkemece ilk kez verilen 19/06/2014 tarihli kararında “9.092,71 TL. yol yardımlarından kesilen haksız sigorta prim alacağının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine” yönündeki hükmün davacı tarafından temyiz edilmemesi karşısında, davalı Kurum lehine oluşan usuli kazanılmış hak kapsamında sigortalılara ödenen yol yardımlarının kurumca prime esas kazanç matrahına haksız olarak dahil edilmesi sebebiyle davacı tarafa 9.092,71-TL ödenmesine karar verilmesi gerekirken usuli kazanılmış hak gözetilmeksizin 9.521,53-TL prim ve işsizlik sigortası primi tutarı yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki, bu konuların düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden hüküm bozulmamalı, 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu"nun 438. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle, mahkeme kararının hüküm bölümünün 1 nolu bendinin silinerek yerine,
“1-Davacının davasının kısmen kabulü ile;
-Davacı şirkete ait ..., ..., ..., ..., ..., ..., ve ... sicil numaralı işyerlerinde çalışan işçilere 08/08/2005-30/09/2008 tarihleri arasında ödenen yol yardımlarının tamamının 506 sayılı Yasa"nın 77/2. maddesi gereğince sigorta primine esas kazanç olmadığının tespiti ile; bu tarihlerde belirtilen işyerlerinden fazladan kesilen 9.092,71-TL prim ve işsizlik sigortası primi tutarının Kuruma yatırıldığı tarihi takip eden aybaşından iadenin yapılacağı ayın başına kadar işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,” ibaresinin yazılmasına ve kararın bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, 27/05/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.