MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi

Taraflar arasında görülen alacak davasının bozma ilamına uyularak yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, davacı şirket ile davalı arasında 16.07.1996 tarihinde Akaryakıt İstasyonu İşletme Sözleşmesi imzalandığını, davalı şirketin sözleşmeye aykırı davrandığını, almış olduğu mal bedellerini ve cari hesaptan kaynaklanan diğer borçlarını ödemediğini, mal bedellerine ilişkin olarak verdiği çek ve senetleri ödemeyerek karşılıksız çıktığını ileri sürerek, davalı şirketten bayilik ilişkisi nedeniyle karşılıksız çekler, protestolu diğer alacak senetleri ve vade farkı alacağından oluşan toplam 56.528,00 TL"nın 28.11.2000 tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili ise, taraflar arasındaki sözleşmenin ihtarname ile feshedildiğini, dolayısıyla alacak davasının sözleşmeye değil, senet ve çeklere ilişkin olduğunu, senetlerin zamanaşımının dolduğunu, borç ödeme maksatlı verilen kambiyo senedinin cari hesaba geçirilemeyeceğini, çek bedellerinin davacı tarafından alındığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece verilen yetkisizlik kararının Dairemizin 2009/8053E 2009/9682K sayılı 21.10.2009 tarihli ilamıyla bozulması üzerine, mahkemece usule ilişkin bozma ilamına uyularak yargılamaya devam edilmiş ve yapılan yargılama ve benimsenen bilirkişi raporu sonunda davacının, talep tarihi olan 28.11.2000 tarihi itibariyle karşılıksız çeklerden 8.903,85 TL, protestolu senetlerden 23.526,67 TL, vade farkından 24.098,37 TL olmak üzere toplam 56.528,89 TL alacaklı olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, 56.528,89 TL"nın 28.11.2000 tarihinden itibaren yürütülecek reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş olup, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dairemizin 2011/10578E 2011/14010K sayılı ve 15.11.2011 tarihli ilamıyla: “(1)Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir. (2)...Açıklanan ilkeler çerçevesinde, taraflar arasında vade farkı yönünden teamül bulunup bulunmadığı yönünden mahkemece ayrıntılı araştırma ve inceleme yapılıp gerektiğinde bu konuda bilirkişiden ek rapor alınıp deliller hep birlikte değerlendirildikten sonra varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde, 1997-98-99 yıllarında vade farkı faturalarının davalı tarafından itirazsız ödendiği ve taraflar arasında ticari teamül olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne, toplam 56.528,89 TL alacak bedelinin davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Dairemizin 2014/20538E 2016/3196K sayılı ve 25.02.2016 tarihli ilamıyla: “Bu kadar eski tarihli faturaların somut olay bakımından talep edilen vade farkı alacağı yönünden teamül olarak kabulü doğru görülmemiştir. Bu durumda mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken delillerin değerlendirilmesinde yanılgıya düşülerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.” gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yargılama yapılarak davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece verilen 28.12.2010 tarihli kararda, davacının karşılıksız çekten kaynaklanan 8.903,85 TL, protestolu senetlerden kaynaklanan 23.526,67 TL ve vade farkından kaynaklanan 24.098,37 TL olmak üzere toplam 56.528,89 TL alacağının kabulüne karar verilmiş, hükmün davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 2011/10578E 2011/14010K sayılı ve 15.11.2011 tarihli kararıyla davalı vekilinin vade farkına yönelik temyiz istemi kabul edilerek, bu yönde araştırma bozması yapılmış, karşılıksız çek ve protestolu senetlere yönelik temyizi ise reddedilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak verilen yeni kararda, yeniden davanın tamamen kabulüne karar verilmiş, bu kararın davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 2014/20538E 2016/3196K sayılı ve 25.02.2016 tarihli kararıyla vade farkı istenemeyeceği yönünden karar bozulmuş, ancak bozma kararı yazılırken “davacının taleplerinden vade farkının reddine karar verilmesi gerekir” denilmesi gerekirken, “davanın reddine karar verilmesi gerekir” denmiş ve bunun üzerine karar düzeltme talebi de reddedilmiştir.
Mahkemece bu karara uyularak davanın tamamının reddine karar verilmiş ise de, Dairemizin bozma kararının açık bir maddi hataya dayalı olduğu kuşkusuzdur. Mahkemece maddi hataya dayalı bozma kararına uyulması usuli kazanılmış hak kuralının bir istisnası olduğundan yerel mahkeme kararının davacının karşılıksız çekten kaynaklanan 8.903,85 TL, protestolu senetlerden kaynaklanan 23.526,67 TL alacak taleplerinin kabulüne ve vade farkından kaynaklanan 24.098,37 TL alacak talebinin reddine karar verilmesini teminen hükmün bozulması gerekmiştir.
Ancak, yerel mahkemece verilecek yeni hükme karşı temyiz incelemesi görevinin 6100 sayılı HMK’nun 373/6 maddesi gereğince Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nda olduğu hususunun yerel mahkemece dikkate alınması ve kanun yolunun bu şekilde gösterilmesi gerekmektedir.
SONUÇ: Yukarıda yazılı nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 11/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.