10. Hukuk Dairesi 2016/6249 E. , 2018/10505 K.
"İçtihat Metni".....
Dava, 506 sayılı Yasa kapsamında ölüm aylığının kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptali ile kesilen aylığın kesildiği tarihten itibaren devam etmesi gerektiğinin tespiti ile ödenmeyen aylıkların yasal faizi ile Kurumdan tahsili istemine ilişkindir.
Mahkemece, 506 sayılı Yasanın 68. maddesi ile Geçici 91. maddesine göre ; hem babadan, hem kocadan ölüm aylığı alabileceği,eşinden dolayı yersiz ödeme olarak talep edilen 24.852,45 TL borçlu olmadığının tespiti ile davalı Kurumun yersiz ödendiği gerekçesiyle davacıdan tahsil ettiği tutarın dava tarihinden itibaren geriye dönük 2 yıllık sürede yapmış olduğu 3.300 TL ödemenin yasal faiziyle davacıya verilmesi gerektiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf avukatlarınca temyiz edilmesi üzerine, temiyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
28.07.1959 tarihinde yaşamını yitiren........ kapsamında iştirakçi babası üzerinden kendisine 01.08.1987 tarihinden itibaren yetim aylığı bağlanan davacıya, 04.07.1987 tarihinde vefat eden 506 sayılı Kanun kapsamında sigortalı olan eşi üzerinden 15.08.1987 tarihinden itibaren ölüm aylığı bağlandığı, davacının eşinden dolayı almış olduğu aylığının kesilerek 15.08.1987-20.07.2007 tarihleri arasında yapılan ödemelerin yersiz ödeme borcu tahakkuk ettirildiği ve davacının, Kurum işleminin hukuka uygun olmadığından bahisle Kurum işleminin iptali ile kesilen aylıkların yeniden bağlanması,yersiz ödeme nedeniyle borç olarak çıkarılan 24.852,45 TL borçlu olmadığının tespiti ile çıkarılan borca mahsuben yapmış olduğu 11.850 TL ödemenin de avans faizi ile iadesi talepli eldeki davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
991 sayılı ......ile 3575 sayılı kanunla kurulu .......Kurumuna Devri Hakkında Kanunun 1. maddesinin 1. fıkrasında “2454 sayılı Kanunla kurulu (........bu kanun hükümleri dairesinde Sosyal Sigortalar Kurumuna devredilmiştir.”
Yasanın 2. maddesinin 1. fıkrasında da, “ ...... sandıklarına aidat ödemiş olan sandık üyelerinin ilgili ........ kanunlarına göre geçen fiili hizmetleri,Kurumca uygulanan Sosyal Sigortalara tabi olarak geçmiş sayılır.”
3. maddesinde de, “2 inci maddede belirtilen sandık üyeleri hakkında Sosyal Sigortalar Kanunu hükümleri uygulanır.” düzenlemeleri bulunmaktadır.
Eldeki davada, davacı hakkında, ölüm aylığına müstahaklık yönünden yapılacak irdelemede,Mahkemece davalı Kurumdan davacının babasından dolayı kendisine yetim aylığının 506 sayılı yasa kapsamında mı 5434 sayılı kapsamında mı bağlandığının sorulması gerekmekte olup babasından yetim aylığının 5434 sayılı yasa kapsamında bağlandığının belirlenmesi halinde 506 sayılı yasanın 68. maddesi ve geçici 91. maddesi kapsamındaki düzenlemeler gereği hem eşinden hem de babasından dolayı aylık alabileceği,
Ancak davacının babasından dolayı almış olduğu yetim aylığının 506 sayılı yasa kapsamında olduğunun belirlenmesi halinde, 506 sayılı yasanın 68. maddesinin son fıkrasındaki “Sigortalının kız çocuklarına bağlanan aylıklar, ...... tabi işlerde çalışmaya, buralardan gelir veya aylık almaya başladıkları veya evlendikleri tarihi takibeden devre başından itibaren kesilir. Aylığın kesilmesine yol açan sebebin ortadan kalkması halinde 1 inci bölümün (C) fıkrası hükmü saklı kalmak şartıyla, bu tarihten başlanarak yeniden aylık bağlanır. Ancak evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almağa hak kazanan kimseye bu aylıklardan fazla olanı ödenir.” düzenlemesi ile 506 sayılı Kanun kapsamında hak sahibi kız çocuğu sıfatıyla hem eşten hem de ana/babadan gelir veya aylığın ikisi bir arada alınamayacak ve hak sahibi aksini talep etmediği sürece bu ölüm aylıklarından fazla olanının ödenmesi gerektiği gözetilerek karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıdaki nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 12.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
.......