MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... ve ...vekili Avukat ... tarafından, davalılar ... ve ... aleyhine 26/04/2013 gününde verilen dilekçe ile muvazaa nedeniyle tapu iptal ve tescil istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 11/06/2015 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalılar vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, muvazaa nedeniyle tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş; hüküm davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar vekili, müvekkillerinin yıllarca Almanya’da çalıştığını ve kazandıkları paraları ülkelerinde değerlendirmek amacıyla kardeşleri olan davalılardan ...’e gönderdiklerini, davalılardan ...’in de müvekkillerinin gönderdiği paralarla beyaz eşya bayisi açtığını ve işletmeye başladığını, bu şekilde kardeşler arasında adi ortaklık kurulduğunu, bu sayede ...’in birçok mal varlığı edindiğini, müvekkillerinin Türkiye’ye kesin dönüş yapmaları üzerine Gölbaşı(Adıyaman) 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/90 esas(öncesinde Gölbaşı(Adıyaman) 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 2011/433 esas) sayılı dosyasında adi ortaklığın feshi davası açıldığını, bu davanın açılmasının ardından davalılardan ...’in mal kaçırmaya başladığını ve Adıyaman ili Gölbaşı ilçesi Asfalt mahallesi 197 ada 17 parsel sayılı taşınmazı bacanağı olan davalılardan ...’e sattığını, ancak bu tasarrufun adi ortaklığın feshi davasının aleyhine sonuçlanması ihtimaline binaen ve ortaklıktan mal kaçırmak amacıyla muvazaalı yapıldığını, taraflar arasında banka veya posta yoluyla yapılmış gerçek bir para transferi olmadığını, taşınmazın değerinin devir sırasında çok düşük gösterildiğini, davalının arsayı satmasını gerektirir bir durum olmadığını, tarafların gerçek amacının müvekkillerinden ve adi ortaklıktan mal kaçırmak olduğunu belirterek Adıyaman ili Gölbaşı ilçesi Asfalt mahallesi 197 ada 17 parsel sayılı taşınmazın davalılardan ... adına olan tapu kaydının iptali ile tapu kaydının eski hale getirilmesini talep etmiştir.
Davalılar davaya cevap vermemiş; davalılar vekili duruşmada alınan beyanında taraflar arasındaki satışın gerçek bir satış olduğunu, muvazaalı olmadığını, davalılardan ...’in bankalara kredi borcu olması ve aleyhine davalar ve icra takipleri başlatılması nedeniyle paraya ihtiyacı olduğunu, bu nedenle dava konusu taşınmazı sattığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, dava konusu taşınmazın Gölbaşı 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/90 esas sayılı dosyasında ortaklık malı olduğu iddiasıyla dava konusu edildiği ve bu yargılama devam ederken de davalılardan ... tarafından bacanağı olan davalılardan ...’e satıldığı, bu nedenle davacıların bu davayı açmakta hukuki yararının bulunduğu, davacıların uzun yıllar Almanya’da yaşadığı ve kazandıkları paraları davalılardan ...’e gönderdikleri, davalılardan ...’in de bu paralarla beyaz eşya bayisi açıp işlettiği, buradan kazandığı parayla dava konusu taşınmazı satın aldığı, taşınmazın adi ortaklığın feshi davasında ihtiyati tedbir kararının reddedilmesinden kısa bir süre sonra satılmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu, taşınmazın keşifte belirlenen bedeli ile tapuda gösterilen satış bedeli arasında aşırı fark olduğu, davalılardan Veysel’in maddi sıkıntı içerisinde olduğu iddiasının dosyada mevcut banka kayıtları karşısında gerçeği yansıtmadığı, aleyhine açılan davaların eldeki davadan sonra açıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dava TBK’nın 19. maddesine dayalı muvazaa nedeniyle tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
Kural olarak muvazaa nedeniyle hakları zarara uğratılanlar, tek taraflı veya çok taraflı hukuki işlemlerin geçersizliğini ileri sürebilirler. Çünkü, danışıklı olan bir hukuki işlem haksız eylem niteliğindedir. Muvazaalı muamele (danışıklı işlem) ile hakkın zarar gördüğünün benimsenebilmesi için danışıklı işlemde bulunandan bir alacağın olması ve bu alacağın ödenmesini önlemek amacıyla danışıklı işlemin yapılması gerekir. İşlemin danışıklı olduğu kanıtlanırsa davacılar, işleme konu edilen maldan alacağını almak için yararlanabilecektir. Davacıların bu davadaki amacı, adi ortaklığın feshi davasındaki alacaklarını tahsil edebilmek için muvazaa nedeniyle temelde geçersiz olduğunu ileri sürdüğü işlemin hükümsüzlüğünü sağlamaktır.
Öte yandan medeni usul hukukunda hukuki yarar, mahkemeden hukuksal korunma istemi ile bir davanın açılabilmesi için davacının bu davayı açmakta (mahkemeden hukuksal korunma istemekte) bir çıkarının bulunmasıdır. Bu çıkarın da karar verilene kadar sürmesi gerekir. TBK’nın 19. maddesine göre dava açılabilmesi için davacıların kesinleşmiş bir alacağının varlığı ön koşul değildir. Ancak davacıların bu davayı açmakta hukuki yararı olması için davalıdan bir alacağının olması gereklidir.
Somut olayda; davacılar ... ve ... tarafından davalı ... aleyhine Gölbaşı(Adıyaman) 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/90 esas sayılı dosyası ile adi ortaklığın feshi davası açıldığı, Uyap kayıtlarından da dosyanın halen derdest olduğu anlaşılmaktadır.
Bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; davacılar alacaklarını adi ortaklığın feshi sonunda tespit edilecek alacaklarına dayandırmışlardır. Adi ortaklığın feshine ilişkin Gölbaşı(Adıyaman) 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/90 esas sayılı dosyası halen derdest olup henüz sonuçlanmadığı görülmektedir. Şu halde mahkemece yapılması gereken; Gölbaşı(Adıyaman) 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/90 esas sayılı dosyasının kesinleşmesi beklenerek, bu dava sonucunda davacıların bir alacağı olduğunun kesinleşmesi halinde TBK’nun 19. maddesi gereğince dava konusu satış işleminin iptalinin gerekip gerekmediğinin mevcut delillere göre değerlendirilmesi ve varılacak sonuca göre bir karar verilmesidir. Aksi durumda yani davacıların adi ortaklığın feshi nedeniyle alacağının olmadığının saptanması halinde ise davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Mahkemece yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular dikkate alınmadan, hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın açıklanan nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 24/03/2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.