MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
ASIL DAVA VE BİRLEŞEN 2014/566 ESAS İLE 2018/234 ESAS SAYILI DAVALARDA
DAVACI/BİRLEŞEN 2009/551 ESAS SAYILI DAVADA
ASIL DAVA VE BİRLEŞEN 2014/566 ESAS İLE 2018/234 ESAS SAYILI DAVALARDA
DAVALI/BİRLEŞEN 2009/551 ESAS SAYILI DAVADA

Taraflar arasında birleştirilerek görülen istirdat ve itirazın iptali davalarının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, asıl dava ve birleşen 2014/566 E. sayılı davanın kısmen kabulüne, birleşen 2009/551 E. sayılı davada yeniden karar verilmesine yer olmadığına, birleştirilen aynı mahkemenin 2018/234 E. sayılı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı/birleşen davada davacı Gediz EDAŞ vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; mülkiyeti kendisine ait dükkanını 01/03/2007 tarihinde dava dışı Bedrettin Temiz"e, 10/06/2008 tarihinde de yine dava dışı Salih Şür’e kiraya verdiğini, kiracısı Salih Şür ile sözlü ortaklık anlaşması yaptıklarını, 11/02/2009 tarihinde iş yerinin vergi levhasını kendi adına çıkardığını, bu sebeple işe başlama tarihi olan 11/02/2009 tarihinden sonraki elektrik tüketiminden sorumlu olduğunu, kiracıya ait borçtan dolayı aleyhine Karşıyaka 4. İcra Müdürlüğünün 2009/6395 Esas sayılı dosyası ile icra takibine başlanıldığını, ihtirazi kayıtla 50.050 TL ödemek zorunda kaldığını ileri sürerek; 50.050 TL"nin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.; davanın reddini istemiştir.
Birleşen 2009/551 Esas sayılı davada davacı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş; mülkiyeti davalıya ait olan iş yerinin elektrik tüketimi borcundan dolayı Karşıyaka 4. İcra Müdürlüğünün 2009/6395 sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalının takibe itiraz ettiğini ileri sürerek, itirazın iptaline ve davalının icra inkar tazminatına mahkum edilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; asıl davada 39.745,68 TL"nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen itirazın iptali davası yönünden dava tarihinden sonra alacağın ödenmiş olması nedeni ile konusuz kalan davanın reddine dair verilen 12/05/2011 tarihli karar, davalı/birleşen dava davacısı tarafın temyizi üzerine; Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 01/10/2012 tarihli ve 2012/10930 E. 2012/14047 K. sayılı kararıyla; (1) nolu bent ile davalı-birleşen dava davacının sair temyiz itirazları reddine, (2) nolu bentle; birleşen itirazın iptali davasında, dava tarihi itibariyle tarafların haklılık durumu değerlendirilerek kendisini vekille temsil ettiren birleşen dava davacısı yararına da karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiği, (3) nolu bentle, istirdat davasında, mahkemece uzman bilirkişi heyetinden rapor alınarak davacının ödemekle yükümlü olduğu asıl borç, ödeme tarihine kadar bu miktar üzerinden işleyecek faiz ve bu tarih itibariyle davalı yanca yapılan icra takip giderleri de hesaplanarak davacının yapmış olduğu toplam ödeme miktarından mahsup edilip bakiye miktar üzerinden istirdat davasının kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozmaya uyan mahkemece; istirdat davası yönünden davanın kısmen kabulü ile 45.005,28 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen itirazın iptali davası yönünden ise karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karar, davalı/birleşen dava davacısının temyizi üzerine; Dairece verilen 25/05/2017 tarihli ve 2015/19165 E. 2017/8008 K. sayılı kararla, uyulan bozma kararında davacının ödemekle yükümlü olduğu asıl borç, ödeme tarihine kadar bu miktar üzerinden işleyecek faiz ve bu tarih itibariyle davalı tarafça yapılan icra takip giderleri de hesaplanıp davacının yaptığı ödeme miktarından mahsup edilerek bakiye miktar üzerinden istirdat davasının kabulüne karar verilmesi gerektiği belirtildiği halde, hükme esas alınan bilirkişi raporu doğrultusunda sadece takip giderleri mahsup edilerek karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozmaya uyan mahkemece; asıl davanın 27/02/2018 tarihinde taraflarca takip edilmediği ve usulüne uygun yenilenmediği gerekçesiyle HMK"nın 150/5. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına, birleşen dava hakkında, yeniden karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karar, davacı ..."in temyizi üzerine Dairece verilen 25/12/2018 tarihli ve 2018/6562 E. 2018/13284 K. sayılı kararla; süresinde verilen yenileme dilekçesi üzerine mahkemeye harcı yatırması için davacı tarafa uygun bir süre verilmesi, verilen sürede harcın yatırılması halinde davaya kaldığı yerden devam edilmesi, harcın yatırılmaması halinde ise HMK"nın 150/5. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Yargılamanın bu aşamasında birleşen 2014/566 Esas sayılı davada davacı ...; asıl davada hükmedilen 45.005,28 TL alacağa dava tarihinden karar tarihine kadar hesaplanan 18.900 TL yasal faizin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Yine yargılamanın bu aşamasında birleşen 2018/234 Esas sayılı davada davacı ...; haksız olarak fazla ödediği 45.005,28 TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Bozmaya uyan mahkemece 04/11/2020 tarihli kararla, asıl davanın kısmen kabulü ile 43.856,68 TL alacağın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, birleşen 2009/551 Esas sayılı itirazın iptali davasında yeniden karar verilmesine yer olmadığına, birleşen 2014/566 Esas sayılı davanın kısmen kabulü ile 18.178,29 TL faiz alacağının dava tarihinden işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, birleştirilen 2018/234 Esas sayılı davanın derdestlik nedeniyle usulden reddine karar verilmiş; hüküm, davalı/birleşen davada davacı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. tarafından temyiz edilmiştir.
1)Asıl ve birleşen 2014/566 Esas, 2018/234 Esas sayılı davalar, davacı ..."in icra baskısı altında ödediği bedelin istirdatı ve faizi istemine ilişkindir.
Taraflardan yalnız birinin temyizi halinde, Yargıtay, hükmü temyiz edenin aleyhine bozamaz. (Aleyhe bozma yasağı). Bundan başka, taraflardan yalnız birinin hükmü temyiz etmesi halinde, Yargıtay"ın (temyiz eden tarafın lehine olarak) verdiği bozma kararına uyan yerel mahkeme de artık, temyiz eden tarafın, önceki (bozulan) karara oranla daha aleyhine olan bir hüküm veremez. Buna da "aleyhe hüküm verme yasağı" denir. Taraflardan yalnız birinin temyizi üzerine verilen bozma kararına uyan mahkemenin temyiz eden tarafın, önceki (bozulan ) karara oranla daha aleyhine olan bir hüküm vermemesi ilkesi, usule ilişkin kazanılmış hak müessesesi ile de yakından ilgilidir (Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, 6. Baskı, Cilt ;5, 2001, s; 4732 -4737).
Somut olayın incelenmesinde; yerel mahkemenin 12/05/2011 tarihli ilk kararında, asıl davanın kısmen kabulü ile 39.745,68 TL"nin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine karar verilmiş, davalı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş."nin temyizi üzerine hüküm yararına bozulmuş, bozmaya uyan mahkemenin 04/11/2020 tarihli son kararı ile asıl davanın kısmen kabulü 43.856,68 TL alacağın davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Asıl davada; ilk derece mahkemesince verilen ilk karar ile hüküm altına alınan miktar, davacı tarafından temyize konu edilmemiş, diğer bir anlatımla yalnızca davalı tarafından temyiz edilmiş ve yukarıda açıklanan gerekçeyle temyiz eden davalı lehine bozulmuştur.
Hal böyle olunca, mahkemece; bozmadan önceki kararın, sadece davalı tarafından temyiz edildiği ve ilk kararda hükmedilen miktarın temyiz eden davalı taraf yararına usule ilişkin kazanılmış hak oluşturduğunun gözetilmesi gerekirken aleyhe hüküm verme yasağına aykırı olacak şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.

2)Bozma nedenine göre, davalı/birleşen davada davacı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş."nin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle, hükmün HUMK"nın 428 inci maddesi gereğince davalı/birleşen davada davacı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. yararına BOZULMASINA, ikinci bentte açıklanan nedenlerle davalı/birleşen davada davacının diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nın geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 30/09/2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.