.....

Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili....ile davalı vekilleri.....ve Avukat .... ... geldi. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, eser sözleşmesinin kurulması sırasında esaslı hataya düşüldüğü iddiasıyla sözleşmeyle bağlı olunmadığının tespiti, olmadığı takdirde sözleşmenin bir kısım hükümlerinin TBK"nın 138. maddesi uyarınca uyarlanması istemine ilişkin olup, mahkemece esaslı hatanın kanıtlanamadığından davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Davac......iş sahibi, davalı şirket yüklenicidir. Davacı vekili müvekkilinin ortak atık su arıtma tesisi yapımı için ihale açıp, davalı şirketle sözleşme imzaladığını, sözleşme öncesinde bir kısım araştırmalar, anketler yapmasına rağmen tesisten elde edilmesi planlanan sonuçlar hususunda esaslı hataya düştüğünü, katılımcı firmaların beklenen sayıya ulaşmadığı gibi, verilmesi beklenen miktarda atık suyu sisteme veremediklerini,..... İdaresiyle yapılan protokole göre beklenen evsel atık miktarına da ulaşılamadığını, davalıya sözleşmedeki birim fiyatlarla ödemek zorunda kaldıkları bedelin sözleşmenin temelinden çökmesine neden olduğunu, birim bedelde indirim yapılması tekliflerini davalının kabul etmediğini, bu nedenlerle esaslı hatadan dolayı, sözleşmenin birim fiyata ilişkin 16. maddesi ile yıllık taahhüde ilişkin 9.2 madelerinin geçersizliğine, bu talep kabul edilmediği takdirde sözleşmenin bu maddelerinin mahkemece TBK"nın 138. maddesi uyarınca uyarlanmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı vekili, hak düşürücü sürenin geçtiğini, davanın maktu harçla açılamıyacağını, uyarlama koşullarının bulunmadığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Davacı yan dava dilekçesinde dava değerini 11.000.000.00 euro, (25.699.300 TL) gösterip 4562 sayılı Yasa uyarınca davacının harçtan muaf tutulduğu gerekçesiyle harç yatırmamıştır.
Ancak 4562 sayılı Yasa"nın 21. maddesindeki muafiyet yargı harçlarından muafiyeti kapsamayıp, kurumun 4562 sayılı Yasa ile ilgili diğer işlemleriyle sınırlı bulunmaktadır. Kurumun yargı harçlarından muaf olduğuna dair açık bir yasa hükmü bulunmamaktadır.

.....

492 sayılı Harçlar Kanunu hükümlerine göre: Yargı işlemlerinden bu kanuna bağlı (1) sayılı tarifede yazılı olanları, yargı harçlarına tabidir (2. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer ölçüsüne göre nispi esas üzerinden, işlemin nev"i ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır (15. md.). Değer tayini mümkün olan hallerde dava dilekçelerinde değer gösterilmesi mecburidir. Gösterilmemişse davacıya tespit ettirilir. Tespitten kaçınma halinde, dava dilekçesi muameleye konmaz (16/3. md.). Noksan tespit edilen değerler hakkında 30"uncu madde hükmü uygulanır (16/4. md.). Yargı harçları (1) sayılı tarifede yazılı nispetler üzerinden alınır (21. md.). (1) sayılı tarifede yazılı nispi karar ve ilâm harcının 1/4 ü peşin alınır (28. md.). Yargılama sırasında tespit olunan değerin, dava dilekçesinde bildirilen değerden fazla olduğu anlaşılırsa, yalnız o oturum için yargılamaya devam olunur, takip eden oturuma kadar noksan değer üzerinden peşin karar ve ilâm harcı tamamlanmadıkça davaya devam olunmaz. Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 150. maddesinde gösterilen süre içinde dosyanın işleme konulması noksan olan harcın ödenmesine bağlıdır (30. md.). Yargı işlemlerinden alınacak harçlar ödenmedikçe müteakip işlemler yapılmaz (32. md.). HMK 120/1. maddeye göre de davacı, yargılama harçlarını mahkeme veznesine yatırmak zorundadır. Harç alınması kamu düzenine ilişkindir.
Harçlar Yasa"sı uyarınca dava açılırken maktu başvuru harcı ile dava değerine göre 1/4 peşin nispi harcın yatırılması zorunlu olduğundan mahkemece davacıya dava değeri açıklattırılıp peşin nispi harç ve maktu harç yatırtıldıktan sonra işin esasına girilerek sonucuna uygun bir karar verilmesi, yatırılmaması halinde, Harçlar Kanunu"nun 30. maddesi ve HMK"nın 150. maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken harç alınmaksızın davaya devamla sonuçlandırılması yasaya uygun görülmemiş, diğer temyiz itirazları şimdilik incelenmeksizin kararın bu yönden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı veklinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozma sebebine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 1.630,00 TL duruşma vekâlet ücretinin davalıdan alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 15.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
....