18. Hukuk Dairesi Esas No: 2013/17319 Karar No: 2014/785 Karar Tarihi: 21.01.2014
Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2013/17319 Esas 2014/785 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Dava, Kamulaştırma Yasası'na göre irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz mal üzerinde irtifak hakkının idare adına tescili istemiyle açılmıştır. Mahkeme davayı kabul etmiş, fakat davalı tarafından temyiz edilmiştir. Yargıtay, verilen karara itiraz edilen bölümlerde hatalar olduğunu tespit etmiştir. Birinci madde olarak, kamu arazisi değerinin belirlenmesinde, tarım arazilerinin mevcut verimine göre belirlenmesi gerektiği açıklanmıştır. Bu sebeple, mahkeme bilirkişinin bu verileri de kullanmadığı için hatalı karar vermiştir. İkinci madde olarak, irtifak hakkının koşulla tescili yerine davacının adına tescil edilmesi gerektiği söylenmiştir. Üçüncü madde ise, fazla ödenen kamulaştırma bedelinin tamamının iadesi gerektiği, sadece fazla yatan bedelin iadesinin adaletsiz olduğu ifade edilmiştir. Kanun maddeleri olarak ise, 2942 Sayılı Yasa'nın 4650 Sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendi belirtilmiştir.
18. Hukuk Dairesi 2013/17319 E. , 2014/785 K. "İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, irtifak kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz mal üzerinde irtifak hakkının idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davacı vekili ile davalı ... tarafından temyiz edilmiştir. Y A R G I T A Y K A R A R I
Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü: Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; 1-2942 Sayılı Yasanın 4650 Sayılı Yasa ile değişik 11.maddesinin 1.fıkrasının (f) bendi uyarınca bilirkişi kurulu, arazi niteliğindeki taşınmaz malın kamulaştırma tarihindeki mevki ve şartlarına göre ve olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelirini esas tutarak düzenleyeceği raporda, bedelin tespitinde etkili olacak bütün nitelik ve unsurları ve her unsurun ayrı ayrı değerini belirtmek suretiyle ve ilgililerin de beyanını dikkate alarak gerekçeli bir değerlendirme raporuna dayalı olarak taşınmaz malın değerini tespit etmelidir. Yargıtay"ın yerleşmiş uygulamalarında ise özel ve dikkate alınması gereken haklı bir neden bulunmadıkça tarım arazilerinin olduğu gibi kullanılması halinde getireceği net gelir üzerinden bilimsel yöntemle yapılacak değerlendirmede münavebeye alınacak ürünler için dekar başına elde edilecek ortalama verim, üretim gideri ve toptan satış fiyatına ilişkin olarak ciddi istatistiki bilgilere dayalı olduğu bilinen o yerdeki gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğü verilerinin esas alınması aranmaktadır. Buna göre mahkemece bilirkişi kurulunca münavebeye alınan ürünlerin değerlendirme tarihi olan 2009 yılına ait ilçe gıda, tarım ve hayvancılık müdürlüğünün verim, satış fiyatı, üretim giderini gösterir (pompaj masrafının sulama giderleri içerisinde olup olmadığı, yok ise sulama giderinin de ne olduğu sorularak) veri cetveli dosya içerisine re"sen getirilerek bilirkişi kurulundan bu verilere göre rapor alınması gerekirken, bilirkişilerin rapora ekledikleri ... ve ...Müdürlüğü verileri esas alınmak suretiyle değerlendirme yapan bilirkişi raporu esas alınarak karar verilmesi, 2-Dava konusu taşınmazda daimi irtifak hakkının davacı adına tescili ile yetinilmesi gerekirken infazda tereddüt yaratacak şekilde irtifak hakkının ağaç dikmemek, bina vs. sabit tesis yapmamak koşuluyla tesciline karar verilmesi, Kabule göre de; 3-Davalıya 5.007,52 TL fazla ödenen ve davacıya iadesine karar verilen kamulaştırma bedelinin bankadan çekilmesine kadar varsa işlemiş mevduat faizi ile birlikte davacıya iadesine karar verilmesi gerekirken, sadece fazla yatan bedelin davacı tarafa iadesine karar verilmesi ile yetinilmesi, Doğru görülmemiştir. Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddcsi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 21.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.