MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirkette arıza bakım ve onarım işlerinde çalıştığı, vardiyalı sistem olmasına rağmen her gün 14-15 saat çalıştığı, tüm resmi ve dini bayramlarda çalıştığı, aylık 300,00 TL yemek ve 200,00 TL yol yardımı yapılacağı söylenmesine rağmen bu yardımların yapılmadığı iddiası ile fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücreti, yemek ve yol yardımı alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, bozma öncesi yapılan ilk yargılama toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Karar süresi içerisinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiş olup; Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 26.03.2019 tarihli, 2017/21295 esas ve 2019/6614 karar sayılı ilamı ile davacının hüküm altına alınan yol ve yemek ücreti alacağına ilişkin yapılan araştırma araştırma ve incelemenin yeterli olmadığı, üçlü vardiya sisteminde fazla çalışma yapılmasının salt tanık beyanı ile ispatlanamadığı gözetilmeden fazla çalışma ücreti talebinin reddi yerine kabulüne karar verilmesinin hatalı olduğu, ayrıca imzalı ücret bordrolarında yer alan ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının dışlanması gerektiği gerekçesi ile mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 26.03.2019 tarihli, 2017/21295 esas ve 2019/6614 karar sayılı bozma ilamına uyulmasına karar verilmiştir.
Bozma sonrası yapılan yargılamada kapsama alınan ek rapora göre, davacının hafta tatili ücreti alacağı ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacağı taleplerinin kabulüne, fazla çalışma ücreti alacağı, yol ücreti ve yemek ücreti alacaklarının ise reddine karar verilerek davanın kısmen kabulü yönünde karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde taraf vekillerince temyiz edimiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Taraflar arasında, davacının yol ve yemek ücreti alacaklarının bulunup bulunmadığı noktasında uyuşmazlık vardır.
Davacı dava dilekçesinde, davalı kurumca aylık 300,00 TL yemek ve 200,00 TL yol yardımı yapılacağı söylenmesine rağmen bu yardımların yapılmadığını ileri sürmüştür.
Mahkemece bozma öncesi hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dosya içerisinde davacıya ait ücret bordrosu bulunmadığından emsal Yargıtay içtihatları ve yerel mahkeme kararları dikkate alınarak davacının çalışma süresi boyunca aylık 300,00 TL yemek ve 200,00 TL yol yardımına hak kazandığı kabul edilmek suretiyle, yemek ve yol ücreti alacakları hesaplanmıştır; mahkemece söz konusu rapor doğrultusunda hesaplanan miktarlar üzerinden davacının yemek ve yol ücreti alacaklarının kabulüne karar verilmiştir.
Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesi’nin 26.03.2019 tarihli, 2017/21295 Esas ve 2019/6614 Karar Karar sayılı bozma ilamı ile davacının hüküm altına alınan yol ve yemek ücreti alacağına ilişkin yapılan araştırma araştırma ve incelemenin yeterli olmadığı, öncelikle davacının çalıştığı alt işveren şirketlerle yapılan tüm hizmet alım sözleşmeleri, teknik ve idari şartnameler ile hizmet sözleşmelerinin ekleri ile birlikte davalı ... Elektrik Dağıtım A.Ş."den temin edilerek yemek ve yol yardımına ilişkin düzenleme bulunup bulunmadığı, ihale sözleşmelerinde şartnameye atıf olup olmadığı ve sözleşmede birim fiyata yol ve yemek ücretinin dahil edilip edilmediği belirlenerek emsal dava dosyası içeriğindeki bilgi ve belgeler de incelenerek, aylık 200,00 TL yol ücreti ve aylık 300,00 TL yemek ücreti ödenmesine ilişkin kabullerin dayanaklarının ne olduğunun tespiti gerektiği, ayrıca, başka bir dava dosyasına cevaben düzenlendiği anlaşılan ... Elektrik Dağıtım A.Ş. ... İl Müdürlüğü’nün cevabi yazısında, yol ve yemek ücretlerinin nakdi olarak ödendiğine ilişkin ifade bulunmakta olup, bu yazı içeriği üzerinde durularak, hangi tarih aralıklarında ne miktarda ödeme yapıldığı hususunun kararlaştırıldığı, ilgili müdürlükten sorularak, alınacak cevabi yazı ve eklerinin değerlendirilmesi gerektiği, belirtilen eksiklikler tamamlandıktan sonra davalının yemek ve yol ücreti ödemesi gerektiği anlaşılıp da ödenecek yemek ve yol yardımının miktarının belirlenememesi halinde ilgili oda ve kurumlara müzekkere yazarak, davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı ve gidiş geliş toplu taşıma ücreti sorulması, yine davacının çalıştığı döneme ilişkin her yıl için ayrı ayrı günlük yemek ücreti konusunda emsal araştırması yapılması ve gelen yazı cevapları ve araştırma yazıları ile birlikte dosya bilirkişiye tevdi edilerek ek rapor alınarak sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği gerekçesi ile yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bozma sonrasında yapılan araştırma ile, davacının çalıştığı alt işveren şirketlerle yapılan hizmet alım sözleşmeleri ve ekleri kapsama alınmış, davacıya ait birkısım ücret bordroları ibraz edilmiş, davalı kurumun bozma ilamında belirtildiği şekilde başka bir dosya için sunmuş olduğu 31.10.2012 tarihli yazıya ilişkin açıklamaları sorulmuş, ... Esnaf Odası Başkanlığı ile ... ... Odası Başkanlığından emsal ücret araştırması yapılmış; ayrıca davalı kurum tarafından dava dışı alt işveren ... Temizlik Gıda ... Tic. A.Ş.’ye çekilen 01.12.2015 tarihli ... 6. Noterliğinin 35675 numaralı ihtarnamesi de ibraz edilmiş olup; ihtar içeriğinde ekli listede bulunan işçilerin yol ve yemek yardımının ödenmesi konusunda talepte bulundukları, şirket ile akdedilen sözleşmenin ilgili maddesi gereği hakedişlerde yol ve yemek yardımı ödendiği, bu bedellerin işçilere de ödenmesi gerektiğine ilişkin talebin yer aldığı görülmektedir.
Ancak bozma sonrası hükme esas alınan 19.10.2020 tarihli bilirkişi raporunda, ... tarafından sunulan ihale evraklarının incelenmesinde, yemek ve yol yardımı ödeneceğine ilişkin bir sözleşme hükmü bulunmadığı tespitine yer verilmiş olup; yerel mahkeme tarafından da davacının çalıştığı şirketlerle yapılan ihale sözleşmeleri ve idari şartnamelerde yol ve yemek ücretinin ödeneceğine dair bir hüküm bulunduğunun ispat edilemediği gerekçesiyle davacının yol ve yemek ücreti alacağı taleplerinin reddine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Ne var ki, davalı kurum tarafından sunulan, davacının çalışma dönemine ilişkin ihale sözleşmeleri ve eklerinin incelenmesinde, davacının çalıştığı döneme ilişkin tüm alt işveren firmalar ile yapılan sözleşmelerin 7. maddesinde taahhüdün yerine getirilmesine ilişkin ulaşım giderlerinin sözleşme bedeline dahil olduğunun belirtildiği görülmektedir. Her ne kadar dosya içerisinde yer alan davacıya ait bir kısım imzalı ücret bordrolarında yol yardımına ilişkin herhangi bir tahakkukun yer almadığı görülmekte ise de, ihale sözleşmelerinde yer alan ilgili düzenlemeler, davalı kurumun 01.12.2015 tarihli noter ihtarı, tüm dosya kapsamı ile Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin aynı konuda araştırmaya yönelik bozma kararları sonrası verilen ... 1. İş Mahkemesince kabul edilen yol ve yemek yardımı ücretlerinin Dairemizce onanmasına ilişkin güncel tarihli emsal kararlar (24.12.2020 tarihli Dairemizin 2020/7747 esas ve 2020/20038 karar sayılı, 2020/7748 esas ve 2020/20039 karar sayılı, 2020/7751 esas ve 2020/20042 karar sayılı, 2020/7756 esas ve 2020/20047 karar sayılı, 2020/7758 esas ve 2020/20049 karar sayılı vd. ilamları) gözetildiğinde davacının yol ücreti alacağına hak kazandığı kabul edilmelidir.
Her ne kadar, davacının çalışma dönemine ilişkin ihale sözleşmeleri ve eklerinin incelenmesinde yemek ücretine ilişkin herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı ve dosya içerisinde yer alan davacıya ait bir kısım imzalı ücret bordrolarında yemek yardımına ilişkin de herhangi bir tahakkukun yer almadığı görülmekte ise de, davalı kurumun 01.12.2015 tarihli noter ihtarı, tüm dosya kapsamı ile Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin aynı konuda araştırmaya yönelik bozma kararları sonrası verilen ... 1. İş Mahkemesince kabul edilen yol ve yemek yardımı ücretlerinin Dairemizce onanmasına ilişkin güncel tarihli emsal kararlar (24.12.2020 tarihli Dairemizin 2020/7747 esas ve 2020/20038 karar sayılı, 2020/7748 esas ve 2020/20039 karar sayılı, 2020/7751 esas ve 2020/20042 karar sayılı, 2020/7756 esas ve 2020/20047 karar sayılı, 2020/7758 esas ve 2020/20049 karar sayılı, 2020/7761 esas ve 2020/20052 karar sayılı vd. ilamları) gözetildiğinde davalı işyerinde işçilere yol ve yemek ücreti ödemesi yapılması hususunun işyeri uygulaması olarak kabul edildiği, işyerinde mutat hale gelen yemek ücreti ödenmemesi sebebiyle de davacı işçinin yemek ücreti alacağına hak kazanacağı kabul edilmelidir.
Ancak, işçinin yol ve yemek ücretini hak etmesi halinde esas alınacak meblağın neye göre hesaplanacağının da tespiti mühimdir. Bu konuda öncelikle davalı işveren ile alt işverenler arasında akdolunan sözleşmeye bakılması gerektiği, sözleşmede meblağ belirtilememesi halinde yol ve yemek ücreti açısından emsal ücretin esas alınarak değerlendirme yapılması gerekmektedir. Dosya içerisinde yer alan alt işverenler ile davalı kurum arasında imzalanan hizmet alım sözleşmeleri ve eklerinde bu konuda bir meblağın belirtilmediği dikkate alındığında, davacının hak kazandığı yol ve yemek ücreti alacaklarının tespitinde, ... Esnaf Odası Başkanlığı ile ... ... Odası Başkanlığından yapılan emsal ücret araştırması sonuçlarında bildirilen rayiç bedellerin dikkate alınarak hesaplama yapılması gerektiği hususu da göz önünde bulundurulmalıdır.
Belirtilen sebeplerle, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebeplerle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 31.03.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.