9. Hukuk Dairesi 2021/3146 E. , 2021/7315 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 5. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 2. İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 01.06.2005 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesi ile ... Liman İşletmeciliğine bağlı işyerinde, diğer davalı alt işveren şirketler nezdinde temizlik görevlisi olarak çalıştığını, haftanın 6 günü 08.00-18.00 saatleri arasında, ulusal bayramların tümünde genel tatillerin tümünde, dini bayramların ilk günü dışında çalışmaya devam ettiğini, yıllık izin ücretlerinin de ödenmediğini, en son 4 aylık ücretlerini alamadan çalışırken alacaklarının ödenmemesi sebebiyle 19.09.2010 tarihinde eylemli olarak iş akdini haklı nedenle feshettiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ile birkısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... İşletmesi vekili; müvekkili şirketin sadece davalılardan ... şirketi ile yemek hizmeti karşılığı kira ilişkisi bulunduğunu, diğer davalılar arasında hiçbir hukuki bağlantısının bulunmadığını beyanla husumetten davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... Gıda şirketi vekili; müvekkili şirketin davalı ... İşletmesi A.Ş." den ihale ile aldığı iş kapsamında davacının 12.10.2009-29.12.2009 tarihleri arası istihdam edildiğini,( 10.09.2018 tarihli beyan dilekçesinde" cevap dilekçesinde maddi hataya dayalı davalı ... işletmesinde itihdam edildiğini yazıldığını, gerçekte davacının ... Devlet Havalimanı işletmesinde istihdam edildiğini belirtmiştir.) son alt işveren olmadığını,yıllık izin alacağından son alt işveren şirketin sorumlu olduğunu, ücret,fazla çalışma,UBGT alacaklarının zamanaşımına uğradığını kabul anlamına gelmemekle birlikte kıdem tazminatından davacının müvekkili şirkette istihdam edildiği dönem ve ücret ile sınırlı sorumluluğunun bulunduğunu savunmuştur.
Davalı ... Bilişim şirketi vekili; davacının Bakanlık bünyesinde ihale ile alınan iş kapsamında belirli süreli iş sözleşmesi ile çalıştığını, işyeri devri bulunmadığını savunmuştur.
Davalı ... şirketi davaya karşı cevap vermemiştir.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz başvurusu :
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Taraflar arasında, davacının hizmet süresinin tespiti hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Davacı vekili dava dilekçesinde, müvekkilinin 01.06.2005 tarihli belirsiz süreli iş sözleşmesi ile ... Liman İşletmeciliğine bağlı işyerinde, diğer davalı alt işveren şirketler nezdinde temizlik görevlisi olarak çalıştığını,bu çalışmasının iş sözleşmesinin eylemli olarak haklı sebeple feshedildiği 19.09.2010 tarihine kadar devam ettiğini ileri sürmüştür.
Davalı .... vekili, cevap dilekçesinde müvekkili işyerinde davacının ismiyle çalışanı bulunmadığını, davacı ile hiçbir bağı bulunmadığını beyan etmiş olup; ayrıca 24.04.2017 tarihli açıklama dilekçesinde de, davalı şirketlerden yalnızca ... Temizlik şirketi ile yemek hizmeti karşılığı kira sözleşmesi akdettiklerini, diğer davalılarla hiçbir ilişkisi bulunmadığını ileri sürmüştür. 22.01.2019 tarihli dilekçe ekinde de davalı vekili, diğer davalı ... Temizlik şirketi ile imzalanmış 01.09.2006-31.08.2007, 01.04.2008-31.12.2018, 25.11.2018-31.12.2010 tarihli sözleşme suretlerini ibraz etmiştir.
Davalı ... Gıda Yemekhane Temizlik Hizmetleri Turizm İnş. Taah. Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde, davalılardan ... Liman İşletmeciliğinin açmış olduğu ihale ile işyerinde faaiyette bulunduğunu, kendisinin son alt işveren olmadığını, son alt işverenin ... olduğunu, davacının 12.10.2009-29.12.2009 tarihleri arasında istihdam edildiğini beyan etmiş olup; 10.09.2018 tarihli açıklama dilekçesinde, ... Liman İşletmeciliği işyeri ile ... Devlet Havalimanı işyerlerinin sehven karıştırılığını, davacının belirtilen tarihler arasında Devlet Hava Meydanları işyeri adresinde istihdam edildiğini, cevap dilekçesindeki beyanlarını düzelttiklerini ifade etmiştir.
Davalılardan ... vekili ise, davacının Bakanlıktan alınan ihale nezdinde çalıştırıldığını, davacının tüm emir ve talimatları hastane yönetimden aldığını beyan etmiştir.
Davacının işe giriş ve işten ayrılış bildirgeleri ile hizmet döküm cetveli dosya kapsamında yer almakta olup; davacının talebi ile bağlı kalınmak suretiyle hizmet döküm cetvelindeki çalışmaları ve bildirgelerde yer alan işyerleri adresleri şu şekildedir:
- 16.08.2015-22.08.2015 tarihleri arasında 1036265.6101 nolu dava dışı ... Tur. Hiz. Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesinde adres: ... Mah. Atatürk Alanı ... Apartmanı .../Merkez olarak belirtilmiş ise de, dosyada yer alan 22.01.2019 tarihli SGK tescil Sorgulama kayıtlarından dava dışı ... Tur. Şirketinin ... Devlet Hastanesinin temizlik işini üstlendiği;
- 23.08.2005-31.08.2006 tarihleri arasında 1036865.6101 nolu dava dışı ... Tur. Hiz. ... Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesinde adres: ... Mah. Atatürk Alanı ... Apartmanı .../Merkez olarak belirtilmiş ise de, dosyada yer alan 22.01.2019 tarihli SGK tescil Sorgulama kayıtlarından dava dışı ... Tur. Şirketinin davalı .... işyerinin yemekhane hizmetini üstlendiği;
- 01.09-2006-15.03.2007 tarihleri arasında 1041665.6101 nolu davalı ... Tur. Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesindeki adres davalı .... işyeri;
- 16.03.2007-16.02.2009 tarihleri arasında, 1039142.6101 nolu dava dışı ... Tur. Hiz. Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesindeki adres DHMİ ... Hava Limanı;
- 18.02.2009-08.07.2009 tarihleri arasında 1051704.6101 nolu davalı ... Tur. Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesindeki adres davalı .... işyeri;
- 12.10.2009-29.12.2009 tarihleri arasında 1055715.6101 nolu davalı ... Gıda ... Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesindeki adres Havaalanı Teknik Blok Altı ...;
- 02.03.2010-28.06.2010 tarihleri arasında 1056196.6101 nolu davalı ... Bilişim ... Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesindeki adres Doğum ve Çocuk Bakımevi – ...; olduğu görülmektedir.
Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davalı savunmaları da dikkate alınmak suretiyle diğer davalı alt işveren ... Turizm İnş. .... Ltd. Şti. tarafından primlerinin bildirildiği, davacının işyeri adresinin ... Liman İşletmeciliği A.Ş. olarak gözüktüğü 01.09.2006-15.03.2007 ve 18.02.2009-08.07.2009 tarihleri arasında fasılalı olarak davalı işyerinde çalıştığı kabul edilmek suretiyle işçilik alacaklarının hesaplandığı; bu toplam sürenin 10 ay 24 gün olması nedeniyle davacının davalı işveren nezdinde çalıştığı süre boyunca kıdem tazminatı ile yıllık izin ücreti alacaklarına hak kazanmadığının değerlendirildiği, davacının diğer çalışmalarının da bildirgelere göre dava dışı Devlet Hava Meydanları İşletmesi ve Sağlık Bakanlığı nezdinde geçtiği dikkate alındığında, işyeri devri kurallarınca farklı asıl işverenler nezdinde geçen sürelerin birleştirilmesinin mümkün olmadığı, Devlet Hava Meydanları İşletmesi nezdinde geçen çalışmaların da aralıklı olması nedeni ile birleştirilmesinin mümkün olmadığı gerekçesiyle davacının kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarına hak kazanmadığının tespit edildiği görülmektedir.
Öncelikle davacının hizmet döküm cetveline göre, 23.08.2005-31.08.2006 tarihleri arasında 1036865.6101 nolu dava dışı ... Tur. Hiz. ... Ltd. Şti. tarafından prim bildirilmiş olup; işe giriş bildirgesinde adres: ... Mah. Atatürk Alanı ... Apartmanı .../Merkez olarak belirtilmiş ise de, dosyada yer alan 22.01.2019 tarihli SGK tescil Sorgulama kayıtlarından dava dışı ... Tur. Şirketinin davalı .... işyerinin yemekhane hizmetini üstlendiği görülmektedir. Buna göre davacının ... Liman İşletmeciliği A.Ş. işyerindeki çalışmasının tespitinde tescil kaydına göre belirtilen dönemin dikkate alınmaması hatalı olmuştur.
Öte yandan, dinlenilen davacı tanıklarına ait hizmet döküm cetvelleri ile işe giriş, işten ayrılış bildirgeleri de kapsamda olup; örneğin, tanık ...’nin 01.03.2008-25.03.2008 tarihleri arasında priminin bildirildiği 1048611 nolu dava dışı ... Tur. Hiz. ... Ltd. Şti.’nin işyeri adresinin davalı .... olarak gözüktüğü anlaşılmaktadır. Buna göre her ne kadar söz konusu dava dışı şirket davacı bakımından farklı prim numaraları ile farklı işyeri numaraları üzerinden farklı işyeri adresleri ile bildirimde bulunmuş ise de, bu şirketin aynı dönem birden fazla asıl işverenden ihale alıp almadığı hususu araştırmaya değerdir. Dolayısıyla özellikle davacının işyeri devri kurallarına göre kesintisiz çalışmasının bildirildiği dönemlerin bulunduğu ve bu dönemlerde ise bildirgelerde, farklı işyeri adreslerinin bildirildiği dikkate alındığında, davacının hizmet döküm cetvelinde yer alan çalışma dönemindeki tüm işverenlere sorularak aynı dönem içerisinde birden fazla asıl işverenden ve özellikle ilgili dönemlerde davalı ...Ş.’den ihale alıp almadıklarının sorularak, davacının çalışma dönemine ilişkin tüm ihale sözleşmeleri ve eklerinin kapsama alınması gerekmektedir.
Her ne kadar, 22.01.2019 tarihli dilekçe ekinde de davalı .... vekili tarafından, diğer davalı ... Temizlik şirketi ile imzalanmış 01.09.2006-31.08.2007, 01.04.2008-31.12.2018, 25.11.2018-31.12.2010 tarihli sözleşme suretlerini ibraz ettiği görülmekte ise de, tarihler arasında aralıklar bulunmakta olup; ara dönemlerde yemekhane ve temizlik işlerinin ihale edildiği firmalara ilişkin bilgilerin bulunmadığı görülmektedir. Bu sebeple bu husus da belirtilmek suretiyle davalı asıl işveren ... Liman İşletmeciliği A.Ş.’den davacının hizmet dönemine ilişkin ihale kayıtlarının eksiksiz gönderilmesinin talep edilmesi gerekmektedir. Gelen kayıtlar ve tüm dosya kapsamı yeniden dikkate alınarak davacının hizmet süresinin yeniden tespiti ile işçilik alacaklarının da yeniden bu tespite göre değerlendirilmesi gerekmektedir. Yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
Öte yandan, her ne kadar davalı.... vekili tarafından cevap dilekçesinin ıslahı yoluyla zamanaşımı definin dikkate alınarak fazla çalışma ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının reddedilmesinde bir isabetsizlik bulunmamakta ise de, hesaplama konusu dönem bakımından (01.09.2006-15.03.2007 ve 18.02.2009-08.07.2009) davacının davalı alt işveren ... Turizm Ltd. Şti. nezdinde çalıştığı, ancak söz konusu davalı şirketin usulüne uygun dava dilekçesinin tebliğine rağmen dava zamanaşımı definde bulunmadığı, asıl işverenin ileri sürdüğü zamanaşımı definden sadece asıl işveren yararlanacağı hususu dikkate alınmaksızın asıl işveren davalı....’nin ileri sürdüğü zamanaşımı definden davalı alt işveren ... Turizm Ltd. Şti.’nin de yararlandırılması suretiyle ilgili şirket bakımından da fazla çalışma ücreti ile ulusal bayram ve genel tatil ücreti alacaklarının reddi hatalı olmuştur.
Sonuç:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının sair yönler incelenmeksizin, BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, peşin alınan temyiz karar harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 31.03.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.