17. Hukuk Dairesi 2018/1157 E. , 2018/12885 K.
"İçtihat Metni" Davacı ... ile davalı ... arasındaki dava hakkında, ... Hukuk Mahkemesi’nden verilen 06.05.2014 gün ve 2013/560 esas, 2014/185 karar sayılı hükmün, Dairemizin 20.11.2014 tarih, ... esas, ... karar sayılı ilamı ile bozulmasına karar verilmiş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde verilen 19.11.2015 gün ve ... esas, 2015/459 karar sayılı hükmün Dairemizin 14.02.2017 tarih, 2016/2375 esas, ... karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı tarafça kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili; müvekkilinin 23/01/2013 tarihinde o dönem maliki olduğu aracıyla seyir halindeyken davalının maliki olduğu ve kaza anında ... tarafından kullanılan aracın ters şeritten geri geri gelerek çarpması sonucunda müvekkilinin aracının hasara uğradığını, ... "un %100 kusurlu olduğunu, meydana gelen zararın tahsili için davalı aleyhine ... İcra Müdürlüğü"nün ... E. sayılı dosyası ile icra takibine başlandığını, davalının haksız olarak takibe itiraz ederek durdurduğunu, davalının 20.000,00 TL"lik kısım için yaptığı itirazın iptaline ve %20 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
Davalı ...; davacı tarafın iyi niyetli olmadığını, aracını bir yıllığına başkasına kiraladığını, kazayı kendisinin yapmadığını beyan ederek davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece davanın kabulüne, davalının ... İcra Müdürlüğünün 2013/8116 takip sayılı dosyasında 20.000,00 TL"lik kısma yapmış olduğu itirazın iptal edilerek takibin 20.000,00 TL üzerinden devamına, alacak likit olmadığından ve yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatı isteğinin reddine karar verilmiş, hüküm davalı tarafından temyiz edilmiş, Daire’mizin 20.11.2014 tarih, 2014/19838 esas, 2014/16450 karar sayılı kararı ile bozulmasına karar
verilmiş, mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama neticesinde verilen ... gün ve 2015/137 esas, 2015/459 karar sayılı hükmün Dairemizin 14.02.2017 tarih, 2016/2375 esas, 2017/1434 karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmiş, süresi içinde davalı tarafça karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Dosyanın yeniden yapılan incelemesi sonunda;
Dava trafik kazasından kaynaklanan araç hasar tazminatı istemine ilişkindir.
2918 sayılı KTK.nun hükümlerine göre, trafik kaydı kesin olarak gösteren bir karine değilse de, onun kim olduğunu belirleyen güçlü bir kanıt niteliğindedir. Ancak, trafik kaydına rağmen işletenliğin 3. kişi üzerinde bulunmasını engelleyen bir yasa hükmü yoktur. Aynı yasanın 3. maddesinde, <İşleten: Araç sahibi olan veya mülkiyeti muhafaza kaydıyla satışta alacı sıfatıyla sicilde kayıtlı görülen veya aracın uzun süreli kiralama, ariyet veya rehin gibi hallerde kiracı, ariyet veya rehin alan kişidir. Ancak, ilgili tarafından başka bir kişinin aracı kendi hesabına ve tehlikesi kendisine ait olmak üzere işlettiği ve araç üzerinde fiili tasarrufu bulunduğu ispat edilirse, bu kimse işleten sayılır.> şeklinde tanımlanmıştır. Aynı kanunun 85. maddesinde ise, hükmüne yer verilmiştir.
Bu yasal düzenleme karşısında, kazaya karışan araçların meydana getirdikleri zararlardan araç sahiplerinin hukuken sorumlu olacağı ilkesi benimsenmiş ise de, araç malikleri tarafından herhangi bir sebeple yararlanılması için bir başka kimseye devir edilmesi halinde (kısa bir süre için kiralanmaması kaydıyla) artık üzerindeki fiili hakimiyeti kalmaması ve bu sebeple ekonomik yönden de bir yararlanma olanağının kalktığı durumlarda, o araca kaza sırasında fiili hakimiyeti altında bulunduran ve ondan iktisaden yararlanan kimsenin işleten sıfatıyla meydana gelen zarardan sorumlu tutulması gerekir. Bunun sonucu olarak da, araç maliki sorumlu tutulmamalıdır. Gerek doktrinde, gerekse Yargıtay"ın uygulamalarında, kiracının işleten sıfatının belirlenmesinde, kira sözleşmesinin uzun süreli olması, araç üzerinde fiili hakimiyet ve ekonomik yararlanma unsurlarının birlikte bulunması gerekmektedir.
Somut olayda, davalı, kayıt maliki olup kayden işletendir fakat yukarıda açıklandığı üzere K.T.K. m.85 uyarınca işletenlik sıfatı değişebilmektedir. Davalı, aracı kiraya verdiğini ve teslim ettiğini iddia etmiş, kira sözleşmesini sunmuştur. Bu iddiasının doğru olması halinde davalının işletenlik sıfatı sona erecektir.
Davalı, yargılama aşamasında aracı uzun süreli kiralama sözleşmesi ile kiraladığını ve işleten sıfatı bulunmadığını ileri sürmüş, mahkeme tarafından düzenlenmesi her zaman mümkün olan adi yazılı kira sözleşmesine itibar edilmeyerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosyada mevcut ... Asliye Ceza Mahkemesi’nin 2013/49E.-2015/159K. sayılı dosyasının incelenmesinde, katılanın ... Gümrük Müdürlüğü, malen sorumlunun ..., sanıkların ...,...,... olduğu ve 4733 sayılı Yasaya muhalefetten dava açıldığı, suç tarihinin 29.12.2012, karar tarihinin 14.09.2015 olduğu ve verilen kararın 11.04.2017 tarihinde 7.CD tarafından onaarak kesinleştiği anlaşılmaktadır. Ceza dosyasında sanık Sedat’ın, yabancı menşeili, gümrük kaçağı, bandrolsüz sigara ile yakalandığı, taraf olduğu dosyalar incelendiğinde bu işi meslek haline getirdiği, malen sorumlu olan kişinin aracı ...’a kiraladığı, Alper’in de aracı ... e kiraladığı ve sözleşme örneklerini dosyaya ibraz ettiği, ...’ın kardeş oldukları, sanık Sedat’ın araç kiralamak için kardeşi Erdal’ın ehliyetine ihtiyaç duyduğu, birlikte araç kiralama şirketine gittikleri ve Erdal’ın kimliği ile aracı kiraladıkları, daha sonra Sedat’la Ömer’in kaçak sigara ile yakalandıkları, ...,...’in beyanında, aracın ruhsat sahibini tanımadıklarını, aracı kiralama şirketinedn kiraladıklarını beyan ettikleri, ...’un ifadesinde, “... a Car sahibiyim. ... , ...’e aittir. Bize aracı kiralamak sureti ile vermiştir. Ben de aracı Pars Rent a Car ın sahibi ... ’a kiraladım. Bu şahısta 12.12.20102 de ...’e kiraya vermiş. 06.01.2013 de ... beni arayarak aracın kaçak sigara olayında yakalandığını haber verdi. Ben ...’a giderek aracı kime kiraya verdiklerini sorduğumda, bana kira sözleşmesini verdiler” şeklinde beyanda bulunduğu, ...’in ... Noterliğinde ...’a 10.01.2013 tarihli aracı teslim alabilmesi için vekaletname verdiği, 11.01.2013 tarihinde Savcının talimatı ile aracın ...’a yediemin otoparkından teslim edildiği, savcılık iddianamesinde, malen sorumlulunun iyi niyetli olduğu bundan dolayı bahsi geçen aracın üzerindeki şerhin kaldırılarak ruhsat sahibi
iyiniyetli 3. kişi malen sorumluya aracın tesliminin talep edildiği, ceza mahkemesi kararında, kararın kesinleşmesi ile birlikte aracın üzerindeki şerhin kaldırılarak ruhsat sahibi iyiniyetli 3. kişi malen sorumluya aracın teslimine, karar verildiği, anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan ilkeler ve tüm dosya kapsamına göre, davalının aracını ...’a kiraya verdiği, sözleşmenin 12 ay olarak düzenlendiği ve aracın teslim edildiği, bütün bu hususları ceza dosyasındaki ifadelerin de destekliyor olması dikkate alınarak, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulü doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı ...’in karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 14.02.2017 tarih, 2016/2375 esas, 2017/1434 karar sayılı onama ilamının kaldırılarak yerel mahkeme kararının BOZULMASINA, temyiz ve tashihi peşin harçlarının istek halinde tashihi karar isteyen davalı ..."e geri verilmesine 26/12/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.