10. Hukuk Dairesi 2018/6012 E. , 2018/9844 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak ...Ambalaj ve Baskı İşlemleri Çanta San. ve Tic. Ltd. Şti. yönünden davanın kısmen kabulüne, ... Kağıt ve Ambalaj San ve Tic Ltd Şti yönünden reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ile davalılardan Kurum ve ...Ambalaj ve Baskı İşlemleri Çanta San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece uyulan bozma ilamımızda, “…..Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Yasanın 79/10. ve 5510 sayılı Yasanın 86/9. maddeleri olup, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmelerinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde, re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Eldeki somut olayda; Mahkemece, yapılan araştırma ve inceleme, hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir. Davacının, davalılardan ... Kağıt Amb. San. ve Tic. Ltd. Şti."den bildirimlerinin bulunmadığı, 16.07.2005-16.04.2006 ve 07.06.2006-03.09.2012 dönemlerinde ...Ambalaj ve Baskı İşlemleri Çanta San. ve Tic. Ltd. Şti."den bazı aylar tam ve bazı aylarda ise, kısmi bildirimlerinin bulunduğu, talebe konu olup, mahkemenin kabul ve reddettiği döneme yönelik tanık beyanlarının somut veriye dayanmadığı anlaşılmaktadır.
Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda; davacının, talep konusu dönemde kesintisiz olarak davalı işyerlerinde çalışıp çalışmadığı noktasında; davacının çalışmasının gerçekliği, işin ve işyerinin kapsam ve niteliğiyle süresinin belirlenebilmesi amacıyla; davacının çalışmaları ile ilgili tüm belgeler davalı Kurumdan; puantaj kayıtları ve ücret tediye bordrolarının asılları işverenden getirtilmeli, iş bu belgelerden sigortalının imzasını içerenler yönünden imzanın davacıya aidiyeti davacı tarafından kabul edilenler ile inkar edilip de aidiyeti ehil bilirkişi incelemesiyle saptananlardan, yine, davacı tarafından hata-hile-ikrah durumu iddia ve ispat edilemeyenler bakımından, işbu yazılı belgelerin aksi eşdeğerde delillerle kanıtlanması için davacıya delilleri sorulmalı; dava konusu dönemde davacı ile birlikte çalışan ve işverenlerin bordrolarında kayıtlı kişiler ile, aynı yörede komşu veya benzeri işleri yapan başka işverenler ve bu işverenlerin çalıştırdığı bordrolara geçmiş kişiler saptanarak, kanaat edinmeye yetecek kadarının bilgi ve görgülerine başvurulmalı; Kuruma bildirim yapılan dönemlerde, aylık otuz günden az bildirilen çalışmaya ilişkin açıklayıcı bilgi ve belgelerin işverence prim bildirgelerine eklenip eklenmediği, eklenmemişse, Kurumun eksik bildirim nedeniyle resen tahakkuk işlemi gerçekleştirip gerçekleştirmediği araştırılmalı; bunun dışında sigortalının kayıtlarda gözükmeyen çalışmalarının hangi nedenlerle kayıtlara geçmediği ya da bildirim dışı kaldığı hususu gereğince araştırılmalı, yargılama sürecinde dinlenen tanık anlatımlarının değerlendirilmesinde, iş yerinin kapsamı, kapasitesi ve niteliği nazara alınmalı, böylece, bu konuda gerekli tüm soruşturma yapılarak, uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip, davacının hastalık ve analık halleri nedeniyle istirahatli bulunduğu süreler de dikkate alınıp takdir edilerek varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir. ..….” hususları bozma nedenleri olarak belirtilmiştir.
Bozma ilamı gerekleri tam olarak yerine getirilmeksizin eksik araştırma ile karar verilmiştir.
Mahkemece, davalı şirketler arasındaki ilişki (birleşme-devir var mı) belirlenmeli, devir- birleşme yoksa her bir şirket yönünden ileri sürülen talebe göre hak düşürücü süre, 16.04.2006-07.06.2006 tarihleri arası yönünden davacının çalışmasının olup olmadığı, önceki ve sonraki tarihli çalışmaları ile bu tarihler arasındaki çalışmalarının kesintisiz olarak devam edip etmediği irdelenmeli, kabule konu 6 günlük eksik bildirimin hangi aylara ilişkin olduğu belirlenip infaza elverişli hüküm kurulmalı ve tüm dosya kapsamı değerlendirilmek suretiyle talep hakkında karar verilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, eksik inceleme sonucu, yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı, davalılardan Kurum ve ...Ambalaj ve Baskı İşlemleri Çanta San. ve Tic.Ltd. Şti. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ile davalılardan ...Ambalaj ve Baskı İşlemleri Çanta San. ve Tic.Ltd. Şti."ye iadesine, 26.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.