MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin yetkisizliği sebebiyle davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

- K A R A R -

Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında imzalanan 07.11.2007 tarihli ve 07.09.2012 tarihli akaryakıt bayilik sözleşmeleri kapsamında davalıya verilen ariyet malların, davalı şirketçe... Noterliği"nin 05.10.2012 tarihli ihtarnamesi ile bayilik sözleşmesi feshedildiği halde ariyet malların iade edilmediği gibi... Sulh Hukuk Mahkemesi"nce yapılan tespitte alınan raporda bu malların kullanılmaya devam edildiğini ileri sürerek akaryakıt istasyonunun bulunduğu davalıya ait taşınmazda keşif yapılarak akaryakıt servis istasyonunda 07.11.2007 tarihli ariyet sözleşmesi ekinde yer alan demirbaş malzemenin bulunup bulunmadığının ve vaziyetinin müvekkili şirkete ait ariyet malzemelerinin halihazırda kullanılıp kullanılmadığının tespitine, ariyet sözleşmesinde yer alan malzemelerin müvekkili şirkete aynen iadesine, aynen iadesinin mümkün olmaması halinde söz konusu ariyet malzemelerin mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi raporu ile tespit edilecek değerinin, davalı tarafın iade borcunun doğum tarihinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, aynı sözleşmeye dayanan bir başka alacak davasının... Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2013/115 Esas sayılı dava dosyasında derdest olduğunu, derdestlik itirazında bulunduklarını ve bu sebeple davanın reddi gerektiğini, bu talebin reddi halinde iş bu dava dosyasının o dava ile birleştirilmesini, müvekkiline teslim edilen menkul malların davacı elemanları tarafından götürüldüğünü, unutulan iki adet menkul malın da ekonomik kıymeti bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılamada toplanan delillere göre; davacı şirket ile davalı şirket arasında imzalanan sözleşmenin 20. maddesinde uyuşmazlık halinde yetkili mahkemelerin İstanbul Mahkemeleri olarak belirlendiği, bu nedenle kesin yetki kuralı gereği mahkemenin yetkisiz olduğu gerekçesiyle davanın usulden reddine, mahkemenin yetkisizliğine, görevli ve yetkili mahkemenin...Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi olduğuna karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava, davalı ile imzalanan bayilik sözleşmesi kapsamında davalıya verilen ariyet malların iadesi, mümkün olmadığı takdirde bedelinin iadesi istemine ilişkindir. Davalı vekili, süresinden sonra verdiği cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunmamıştır. Mahkemece taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 20. maddesindeki yetki şartı kesin yetki kuralı olarak değerlendirilerek mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir. 6100 sy. HMK"nın yetki sözleşmesinin düzenlendiği 17.maddesinde; “Tacirler veya kamu tüzel kişileri, aralarında doğmuş veya doğabilecek bir uyuşmazlık hakkında, bir veya birden fazla mahkemeyi sözleşmeyle yetkili kılabilirler. Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça dava sadece sözleşmeyle belirlenen bu mahkemelerde açılır.” denilmektedir. Bu maddeyle 1086 sy. HUMK"nun 22. maddesindeki düzenlemeden farklı olarak münhasır yetki sözleşmesi yapabilme imkanı getirilmiştir. Münhasır yetki sözleşmesinden; tarafların yetki sözleşmesi ile belirlenen mahkemenin dışında başka bir mahkemede dava açmama konusunda anlaşmış olmaları hali anlaşılmalıdır. Başka bir deyişle, yetki sözleşmesinde taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça sözleşme ile belirlenen mahkeme veya mahkemelerin münhasır yetkili olduğu kabul edilmiştir. Taraflar şayet kanunla yetkili kılınan genel ve özel mahkemelerin yetkisinin de devam etmesini istiyorlarsa bu hususu ayrıca sözleşmede kararlaştırmaları gerekir. Burada vurgulanması gereken önemli hususlardan biri de HMK"nın 17. maddesinde öngörülen yetki sözleşmesinde belirlenen mahkeme ya da mahkemelerin münhasır hale gelmesi kuralı ile kesin yetki kuralının birbirine karıştırılmaması gereğidir. Zira, yetkinin kesin olduğu hallerde yetki sözleşmesi yapılamaz (HMK"nın 18/1. md.). Somut olayda davalı vekili HMK"nın 116/1-a ve 117/1. madde hükümleri uyarınca esasa cevap süresi içinde yetki itirazında bulunmadığı halde mahkemece yanılgılı değerlendirme ile bayilik sözleşmesinin 20. maddesindeki yetki kaydının re"sen gözetilerek HMK"nın 17. maddesi hükmü uyarınca kesin yetki kuralı olarak kabulü ile yetkisizlik kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün temyiz eden davalı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde iadesine, 18.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.