11. Hukuk Dairesi 2015/13930 E. , 2016/844 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen davada Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 10.05.2012 tarih ve 2011/130-2012/210 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, ... Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen 23.06.2006 tarih ve 1 O 73/05 sayılı 20.923,09 Euro"nun tahsiline ilişkin kararın kesinleştiğini ileri sürerek, bu kararın ve 3.326,05Euro"luk yargılama masraflarının tahsiline dair masraf tespit kararının tenfizine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, davacının, tenfize konu gıyabi karar ve masraflara ilişkin kararın aslını ve onanmış tercümesini sunmadığı, davaya dayanak yabancı mahkeme kararı ve dava dilekçesini davalı tarafa diplomatik yolla tebliğ ettirdiğine dair belgeleri ibraz etmediğinden, MÖHUK 53. maddesi de belirtilen şekilde kesinleşmiş bir kararın söz konusu olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar vermiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, yabancı mahkeme ilamının tenfizi istemine ilişkin olup, mahkemece yukarıda açıklanan gerekçeyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dava dilekçesinin "D.Konusu" bölümünde ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 14.11.1999 kesinleşme tarihli 20.923,09 EURO alacağın tahsiline yönelik ilamın tenfizi isteminde bulunulduğu belirtilmiş. Dava dilekçesinin "Açıklamalar" kısmında ise bu karardan farklı olarak aynı mahkemenin 1 O 73/05 sayılı 20.707,32 EURO"nun tahsiline dair 09.03.2007 tarihinde kesinleşen ilamından bahsedilmiş, dava dilekçesinin "Netice ve Talep" kısmında ise bu sefer .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 7 O 30/06 nolu karar ve masraf tespit kararının tenfizi isteminde bulunulmuş, dava dilekçesinin ekine ise ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1 O 73/05 sayılı kararı ve tercümesi eklenmiştir. 6100 Sayılı HKM"nın 31. maddesinin 1"inci fıkrası gereğince "Hâkim, uyuşmazlığın aydınlatılmasının
zorunlu kıldığı durumlarda, maddi veya hukuki açıdan belirsiz yahut çelişkili gördüğü hususlar hakkında, taraflara açıklama yaptırabilir; soru sorabilir; delil gösterilmesini isteyebilir." Bu durumda, öncelikle mahkemece, davacı vekiline dava dilekçesi açıklattırılarak hangi kararın tenfizi isteminde bulunduğu açıklatılarak, oluşacak sonuç doğrultusunda karar verilmesi gerekirken, dava dilekçesi açıklattırılmadan davanın esasına girilerek davanın reddine karar verilmesi doğru olmamış kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.
Davacı vekilinin dava dilekçesine eklediği yabancı mahkeme ilamı ve masraf tespit kararıyla ilgili olarak kabule göre de, davacının, tenfize konu asıl karar ve masraflara ilişkin kararın aslını ve onanmış tercümesini sunmadığı, davaya dayanak yabancı mahkeme kararı ve dava dilekçesini davalıya diplomatik yolla tebliğ ettirdiğine dair belgeleri ibraz etmediğinden kesinleşmiş bir kararın söz olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi de yerinde değildir. Yabancı bir mahkeme kararının tenfizine karar verilebilmesi için yabancı mahkeme kararının usulüne uygun olarak kesinleşmiş olması gerekmektedir. Davacı vekilince, tenfizi istenen asıl kararın kesinleşme şerhli fotokopisi ve tercümesinin fotokopisi ile masraf tespit kararının fotokopisi ve tercümesinin fotokopisi sunulmuş daha önce aynı kararın tenfizi için açılıp mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilen Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/220 Esas-2009/123 Karar sayılı dosyasının istenmesi talep edilmiştir. Mahkemece, dosya getirtilip dava bilgileri duruşma zaptına geçirilmiş ise de bu dosya içinde asıl kararın kesinleşme şerhli aslı ve onaylı tercümesi, masraf tespit kararının aslı veya onaylı sureti ile onaylı tercümesi ve asıl kararın tebliğine dair belgeler bulunup bulunmadığı belirtilmemiş, davacı vekiline de asıl kararın kesinleşme şerhli aslı veya onaylı sureti ve onaylı tercümesi, masraf tespit kararının aslı veya onaylı sureti ve onaylı tercümesi ile davalı vekilinin kararın usulünce kesinleşmediği yönündeki itirazları doğrultusunda kararın tebliğine dair belgeleri sunması için süre verilmemiştir. 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 221. maddesi uyarınca “Mahkeme, üçüncü kişi veya kurumun elinde bulunan bir belgenin taraflarca ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu olduğuna karar verirse, bu belgenin ibrazını emreder. Belgeyi ibraz etmesine karar verilen herkes, elindeki belgeyi ibraz etmek; belgeyi ibraz edememesi hâlinde ise, bunun sebebini delilleri ile birlikte açıklamak zorundadır. Mahkeme yapılan açıklamayı yeterli görmezse, bu kimseyi tanık olarak dinleyebilir.” Bu durumda, öncelikle Konya 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2008/220 Esas ve 2009/123 Karar sayılı dosyası içinde anılan belgeler bulunup bulunmadığı tespit edilerek, söz konusu belgeler dosya içinde bulunmuyorsa, dava şartı olan kesinleşmeyle ilgili olarak HMK 115/2. maddesi uyarınca davacı vekiline asıl kararın kesinleşme şerhli aslı veya onaylı sureti ve onaylı tercümesi, masraf tespit kararının aslı veya onaylı sureti ve onaylı tercümesini sunmak üzere davacı vekiline kesin süre verilmesi, davacı vekilince tebligat belgelerinin sunulması imkanı yoksa, davacının nezaretindeki bir belge olmadığı gözetilerek, mahkemece, resmi makamlardan araştırılması mümkün bulunan dava konusu asıl kararın tebliğine ilişkin belgelerin T.C. Adalet Bakanlığı’ndan ya da uluslararası usul kuralları gereği tenfizi istenen kararı veren yabancı mahkemeden getirtilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir. Bu hususlar yerine getirilmeden davanın açıklanan gerekçelerle reddine karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 27.01.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.