Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2013/19454 Esas 2014/396 Karar Sayılı İlamı

18. Hukuk Dairesi
Esas No: 2013/19454
Karar No: 2014/396
Karar Tarihi: 16.01.2014

Yargıtay 18. Hukuk Dairesi 2013/19454 Esas 2014/396 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Dava, Kamulaştırma Yasasına göre taşınmaz malın kamulaştırma bedelinin tespiti ve idare adına tescili istemiyle açılmıştır. Mahkeme, davayı kabul etmiş ancak karar temyiz edilmiştir. Yargıtay, bozma kararlarının gereği tam olarak yerine getirilmediği gerekçesiyle hükümde değişikliğe karar vermiştir. İlk olarak, raporda %50 objektif değer artışı uygulandığı belirtilmiş ancak son raporda bu oran %10'a düşürülmüştür. İkinci olarak, Anayasa Mahkemesi'nin kararında, kamulaştırma bedelinin tespiti için açılan davada uzun süren yargılamanın mülkiyet hakkını ihlal ettiği belirtilerek, kamulaştırma bedelinin tespiti davalarında dört aylık yargılama süresinin aşılmaması gerektiği vurgulanmıştır. Bu nedenlerle, Yargıtay kararı bozmuştur.
Kanun maddeleri:
- Kamulaştırma Yasası (4650 Sayılı Kanun, değiştirilmiş hükümler)
- Anayasa'nın 35. maddesi (mülkiyet hakkı)
- 6459 sayılı Kanun'un 6. maddesi (kamulaştırma bedelinin tescili için açılan davanın sonuçlandırılma süresi ve faiz uygulaması hakkındaki düzenleme)
- 2942 sayılı Kanunun 10. maddesi (kamulaştırma bedelinin tespiti)

18. Hukuk Dairesi 2013/19454 E. , 2014/396 K.
"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : Asliye Hukuk Mahkemesi

Dava dilekçesinde, Kamulaştırma Yasasının 4650 Sayılı Yasayla değişik hükümleri uyarınca, kamulaştırma bedelinin tespiti ve taşınmaz malın idare adına tescili istenilmiştir. Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

Y A R G I T A Y K A R A R I

Temyiz istemlerinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş ise de gereği tam olarak yerine getirilmemiştir.
Şöyle ki;
1-Dairenin bozma kararlarından önce hükme esas alınan 03.11.2009 ve 05.01.2012 havale tarihli bilirkişi kurulu raporlarında dava konusu taşınmazın tespit edilen m² değerine %50 objektif değer artışı uygulanmış, Dairenin 14.03.2011 gün, 2010/11337 E.-2011/3395 K. ve 05.07.2012 gün, 2012/5576 E.-8497 K. sayılı bozma ilamlarında bu hususta herhangi bir bozma nedeni belirtilmemiştir. Mahkemece bozmaya uyulduğuna göre bozma gerekleri yerine getirilmeli, bu bağlamda bozma kapsamı dışına çıkılmamalı ve bozmaya konu edilmeyerek davalı yararına oluşan usuli kazanılmış haklar gözönünde bulundurulmalıdır. Bu nedenle bozma sonrası hükme esas alınan 05.11.2012 tarihli raporda %10 oranında objektif artış uygulanmak suretiyle bulunan m² değeri üzerinden kamulaştırma bedelinin hesaplanması doğru görülmemiştir.
2-Anayasa Mahkemesi 1. Bölümünün 19.12.2013 tarih ve 2013/817 sayılı kararında kamulaştırma bedelinin tespiti için açılan davada uzun süren bir yargılama sonunda dava tarihi itibarıyla belirlenen bedele hükmedilmesinin Anayasanın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği kabul edilerek mal sahibine tazminat ödenmesine karar verilmiştir. Yasa koyucunun da bu hak ihlalini dikkate alarak 6459 sayılı Kanunun 6. maddesi ile 2942 sayılı Kanunun 10. maddesine eklenen fıkrada (yürüklük tarihi 30.04.2013) kamulaştırma bedelinin tescili için açılan davanın dört ay içinde sonuçlandırılmaması halinde tespit edilen bedele bu sürenin bitiminden itibaren faiz uygulanmasına ilişkin düzenlemenin getirildiği dikkate alınarak (her ne kadar getirilen bu faiz hükmü maddi hukuka ilişkin olup aynı Yasanın 29. maddesi gereğince yayımı tarihinden sonra açılacak davalara uygulanması gerekir ise de), 30.04.2013 tarihinden sonra açılacak davalar için yapılan bu düzenleme ile Anayasa Mahkemesinin makul süreyi aşan yargılamanın hak ihlali oluşturduğuna ilişkin kararı birlikte değerlendirildiğinde, 30.04.2013 tarihinden önce açılmış ve henüz kesinleşmemiş kamulaştırma bedelinin tespiti ile tescil davalarında öngörülen dört aylık yargılama süresinin makul süre kabul edilerek hakkaniyet gereğince taşınmaz malikinin zararının giderilmesi amacıyla dava tarihinden itibaren dört aylık sürenin bittiği (13.08.2009) tarihinden ilk karar tarihi olan 23.03.2010 tarihine kadar tespit edilen kamulaştırma bedeline faiz uygulanması gerektiğinden bu yönden de mahkeme kararının bozulması gerekmiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde temyiz edenlerden davalı tarafa iadesine, 16.01.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.