Yargıtay 19. Hukuk Dairesi 2017/5452 Esas 2019/5014 Karar Sayılı İlamı

Davacı ... İnş. Pet. Gıda Teks. Nak. Taah.San. Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... ile davalı ... Otomotiv San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili Av. ... aralarındaki alacak davası hakkında Gercüş Asliye Hukuk Mahkemesi"nden (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) verilen 2017/7 esas ve 2017/64 karar sayılı ve 23/05/2017 tarihli hükmün davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Gaziantep BAM 13. Hukuk Dairesi"nce istinaf talebinin esastan reddine yönelik kararının davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşüldü.
- K A R A R -
Dava, araç satış sözleşmesi nedeni ile haksız olarak ödendiği ileri sürülen ÖTV farkının tahsili istemine ilişkin olup, ilk derece mahkemesince verilen yetkisizlik kararına yapılan istinaf başvurusunun reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararına karşı süresi içerisinde temyiz talebinde bulunulmuştur.
HMK’nun 353/1-a-3 maddesi gereğince, “Mahkemenin görevli ve yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermiş olması veya mahkemenin görevli ya da yetkili olmamasına rağmen davaya bakmış bulunması…” hallerinde Bölge Adliye Mahkemesi esası incelemeden kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye veya kendi yargı çevresi içinde uygun göreceği başka bir yer mahkemesine ya da görevli ve yetkili mahkemeye gönderilmesine duruşma yapmadan kesin olarak karar verir.
HMK’nun 362/1-c maddesi gereğince, Bölge Adliye Mahkemeleri’nin “Yargı çevresi içinde bulunan ilk derece mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek için verilen kararlar ile merci tayinine ilişkin kararlar” hakkında temyiz yoluna başvurulamaz.
HMK sisteminde, yukarıda belirtilen maddelerle; ilk derece mahkemesinin görevli veya yetkili olmasına rağmen görevsizlik veya yetkisizlik kararı vermesi veya görevli veya yetkili olmadığı halde işin esasına girmesi halleri ile birinci mahkemenin görevsizlik veya yetkisizlik kararının istinaf edilmeden kesinleşmesi ancak ikinci mahkemece verilen görevsizlik veya yetkisizlik kararının istinaf edilmesi halinde bu başvuru sonucu verilen veya her iki mahkemenin de görevsizlik veya yetkisizlik kararlarının istinaf edilmeden kesinleşmiş olması halinde merci tayini için verilen Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının kesin olduğu ve temyiz edilemeyeceği düzenlenmiştir.
Ancak yargılama süreçlerinde görev ve yetki çekişmelerinde ihtimaller bunlardan ibaret değildir.
İlk derece mahkemesince verilen görevsizlik veya yetkisizlik kararının Bölge Adliye Mahkemesi’nce benimsenerek bu karara karşı başvurulan istinaf talebinin reddedilmesi halinde veya ilk derece mahkemesince verilen görevsizlik veya yetkisizlik kararına karşı başvurulan istinaf talebinin Bölge Adliye Mahkemesi’nce kabul edilerek ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılıp ilk derece mahkemesi kararında belirtilen mahkemeden başka bir mahkemenin görevli veya başka bir yer mahkemesinin yetkili olduğuna karar verilmesi halinde; Bölge Adliye Mahkemesi’nin bu tür kararlarına karşı temyiz yoluna başvurulup başvurulamayacağı diğer bir deyişle bu kararların kesin olup olmadığı hususunda HMK’da bir düzenleme bulunmamaktadır.
Bu durumda ilk bakışta, lafzi bir engel bulunmadığı için bu kararlara karşı temyiz yolunun açık olduğu düşünülebilir ise de bu kabul HMK’nun sistematiğine ve mantığına aykırı olacaktır. Zira bu sistemin mantığına göre görev ve yetki ihtilafları istinaf aşamasında kesinleşmelidir.
Bu itibarla Dairemizce bu kararların ve somut olayda temyize konu Bölge Adliye Mahkemesi kararının kesin olduğu kanaatine varılmakla temyiz talebinin bu nedenle reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin mahkeme hükmünün kesin olması nedeniyle REDDİNE, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 06/11/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.