Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, Kurumca resen tahakkuk ettirilen fark işçilik nedeniyle prim ve gecikme zammı borcunun iptali ile prim borcu olmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, ilamında belirttiği gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava konusuna ilişkin olarak öncelikle belirtilmelidir ki; çeşitli tarihlerde Kurumca çıkarılan genelge ve genel tebliğlere ekli listelerde asgari işçilik oranları belirlendiğinden, işin yapıldığı dönemde yürürlükteki asgari işçilik oranlarının dikkate alınması gerekir. Kurumun düzenleyici nitelikteki bu işlemine karşı idari yargı yoluna başvurarak iptal kararı alınmadıkça bir başka işçilik oranına dayanılarak hesaplama yapılamayacağı gibi, listede açıklanan işi bölümlere ayırıp her biri için ayrı işçilik oranları alınması da mümkün değildir. Ancak ihaleli işlerde bölümler halinde keşif özetine bağlanmış farklı ihale konuları varsa her biri için listede belirlenen asgari işçilik oranının esas alınması gerektiği kabul edilmelidir.
Öte yandan, Kuruma, yeterli işçilik bildirilmiş olup olmadığının araştırılmasında dikkate alınacak asgari işçilik oranlarının saptanması amacıyla oluşturulan Asgari İşçilik Tespit Komisyonu tarafından belirlenmiş olan asgari işçilik değerleri, malzeme, işçilik, kar ve işin yürütülmesinde etken diğer unsurların, konuya ilişkin düzenlemeler ışığındaki hesaplamaya dayalı olarak belirli orandaki ifadesi olup; Kurum tarafından uygulanan işçilik oranının ihale konusu işin sıralanan unsurları yönünden uygunluk göstermediğinin ileri sürülmesi olanağı da bulunduğundan, böylesi durumlarda, ihaleye ilişkin tüm belgeler getirtilerek, istihkakı oluşturan kalemler, kar payı, ihale indirimi, işin yapımında kullanılan teknoloji, genel ve yöresel rayiçler ile özellikle ihale konusu işin, asgari işçilik tespitine dayanak alınan verilerden uzaklaşan yönlerini ortaya koymak ve işin yapımında ileri teknoloji kullanılması nedeniyle o iş için Kurumca belirlenen asgari işçilik oranından daha düşük işçilik oranı gerçekleştiği yönündeki iddianın ispatı işverene aittir. Kuşkusuz bu iddia soyut tanık beyanlarına dayandırılamayacağından, işverenin bu iddiasını somut nitelikte delillerle ortaya koyması gerekir. Özellikle, işin niteliği dikkate alınarak yüksek teknoloji ürünü makine ve araçların işverenin o işe dair makine parkında bulunup bulunmadığı, yada işyeri dışından temine ilişkin belgeler mahkemeye ibraz edilmeli, bu araçların fiilen kullanılıp kullanılmadığı incelenmelidir. Sunulan belge ve kanıtların, uygulanan işçilik oranı yönünden değerlendirilip, gerçeğe uygun olup olmadığı konusunda yapılacak inceleme ise, gerek duyulduğunda ihale konusu iş kolunda teknik bilgi sahibi bilirkişilerin katılımıyla işyerinde keşif yapılmak suretiyle gerçekleştirilmeli; işçilik oranları konusunda farklı sonuca varılması halinde, gerekçelerinin ayrıntılı olarak ortaya konulup denetlenmesi gereği üzerinde durulmalıdır.
Eldeki davada ise, 01.07.2006-31.10.2007 tarihleri arasında yapılan iş nedeniyle davalı kurumca yapılan asgari işçilik incelemesi sırasında, işe uygulanması gereken oranın %9 olarak esas alınıp belirlenen asgari işçilik miktarı üzerinden tahakkuk ettirilen prim ve gecikme zammı miktarının davacıya tebliğ edildiği, davacı şirket tarafından, söz konusu oranın %8 olması gerektiğine dair Kuruma itiraz edildiği, 26.09.2011 tarihli uzlaşma görüşmesinde uzlaşmanın temin edilemediği ve bildirilen pirimlerde eksisklik olduğundan bahisle işin yürütümü için gerekli asgari işçiliği belirlemek üzere düzenlenen 30.06.2011 tarihli müfettiş raporu doğrultusunda şirketin kestiği faturalar toplamı üzerinden prim ve ceza tahakkuk ettrilerek ödeme emri gönderdiği, 17.11.20111 tarihinde şirkete tebliğ edilmesi üzerine, 23.11.2011 tarihinde işbu davanın açıldığı, mahkemece temin edilen 22.05.2015 tarihli bilirkişi raporunda 751.711,75 TL malzemeli işçilik düşülerek ancak Asgari İşçilik Komiyonunca belirlenen %9 oran yerine, söz konusu işin daha az işçilik gerektirdiğinden bahisle davacının kabul ettiği % 8 asgari işçilik oranı üzerinden asgari işçilik miktarının tespit edildiği, mahkemece anılan rapor esas alınarak, davanın kabulü ile Gaziosmanpaşa Sosyal Güvenlik Merkezi 2011/033748 takip no.lu dosyasına konu borçtan dolayı, davacının, davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular ışığında , mahkemece malzemeli işçilik miktarı 751.711,75 TL’nin düşülmesinin yerinde olduğu, 29.05.2005 tarih, 25951 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Asgari İşçilik Tespit Komisyonunca Belirlenen Çeşitli İşçilik Oranlarını Gösterir Tebliğ’de Bina başlığı altına 105 numaralı “sıhhi tesisatı” işinin işçilik oranının %9 olarak belirlenmesi ve dava konu yapılan işin türü niteliği göz önüne alındığında işçilik oranının %9 işçilik oranının uygulanması gerektiği kabulü ile yeniden yapılacak hesap sonucu karar verilmelidir.
Kabule göre de; 2006/7-2007/10 arası dönemde şirket müdürü ...’ın kuruma ilgili dönemde 14.774,34 TL sigorta primlerini beyan etmesi üzerine toplam işyerinden ilgili dönemde 144.850,10 TL kuruma sigorta primi tahakkuk ettirildiği kabul edilmesine karşılık, esas alınan bilirkişi raporunda şirket müdürü ...’ın 14.774,34 TL bildiriminin nazara alınmaması düşünülemeyeceği değerlendirmes ile hükme esas alınan sigorta primine mükerrer şekilde 14.774,34 TL sigorta primine esas kazancının ilavesi hatalı bulunmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olguları gözetmeksizin, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar vermiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21.11.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.