MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davacı ... tarafından açılan davanın HMK"nun 150/5. maddesi gereğince açılmamış sayılmasına, davacı ... tarafından açılan davanın reddine ilişkin olarak verilen karar davacı ... vekili tarafından yasal süre içerisinde duruşma istekli temyiz edilmiş olmakla, duruşma günü olarak saptanan 16.02.2016 Salı günü saat:09.25"te daireye gelmeleri için taraf vekillerine tebligat yapıldığı halde gelmedikleri anlaşıldı, incelemenin dosya üzerinde yapılmasına, süresinde verildiği ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra Tetkik Hakimi ..."ın raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü:
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve miras payı oranında tescil isteğine ilişkindir.
Davacılar, mirasbırakanları anneleri ..."ün diğer çocuklarından mal kaçırmak amacıyla ve muvazaalı olarak 381 parsel sayılı taşınmazdaki 5/8 payını davalı oğluna satış göstererek bedelsiz devrettiğini ileri sürüp tapu kaydının iptali ile miras payları oranında adlarına tescilini istemişlerdir. Yargılama sırasında davacı ..., vekilini vekillikten azletmiş, kendisi de davayı takip etmemiştir.
Davalı, annesi ..."ün yerlerini birleştirme teklifi üzerine başka taşınmazlarını satıp dava konusu taşınmazdaki murise ait payı satın aldığını, murisin mal kaçırma kastı ile değil paylaştırma kastı ile hareket ettiğini bildirip davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davacı ... tarafından açılan davanın 6100 sayılı HMK"nın 150/5.maddesi gereğince açılmamış sayılmasına, davacı ... tarafından açılan davanın iddianın ispatlanamadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden ve toplanan delillerden; tarafların ortak mirasbırakanı ..."ün 05.03.2005 tarihinde ölümü ile mirasçı olarak davacı kızları ... ve ... ile davalı oğlu ... ve dava dışı kızı ..."i bıraktığı, murisin 381 parsel sayılı tarla vasıflı taşınmazın 5/8 payı ile birlikte dava dışı 232, 262 ve 648 parsellerdeki paylarını da 28.08.2001 tarihli akitle davalı oğluna satış suretiyle temlik ettiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere; uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (nitelikli-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada miras bırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere; görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de 4721 s. Türk Medeni Kanunu" nun (TMK) 706, 6098 s. Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237 (818 s. Borçlar Kanunu"nun (BK) 213) ve Tapu Kanunun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun içinde ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, miras bırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alış gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki kişisel ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Öte yandan miras bırakan sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmışsa mal kaçırmak kastından söz edilmeyeceğinden olayda 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı da kuşkusuzdur.
Somut olaya gelince; yukarıdaki ilkeler doğrultusunda bir araştırma ve değerlendirme yapıldığını söyleyebilme olanağı yoktur.
Hâl böyle olunca; mirasbırakandan tüm mirasçılarına intikal eden taşınır, taşınmaz mallar ve hakların araştırılması, tapu kayıtları ve varsa öteki delil ve belgelerin mercilerinden getirtilmesi, varsa her bir mirasçıya nakledilen malların ve hakların nitelikleri ve değerleri hakkında uzman bilirkişiden rapor alınması, tanıkların paylaştırma yönünden dinlenmesi, böylece yukarıda değinilen anlamda murisin bir paylaştırma kastı taşıyıp taşımadığının açıklığa kavuşturulması, şayet denkleştirme yapılmadığı kanaatine varılırsa, mirasbırakana ait başka taşınmaz bulunup bulunmadığı, mirasbırakanın davalıyı tercih sebebi, diğer çocukları ile arasında bir problem olup olmadığı, davalıya temlik edilen taşınmazların sayısı ve nitelikleri gibi hususları birlikte değerlendirilerek mirasbırakanın iradesinin açıklığa kavuşturulması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yetinilerek yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
Davacı ..."in, bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerindedir. Kabulüyle hükmün açıklanan nedenlerden ötürü (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 16.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.