Danıştay 10. Daire 2019/4563 Esas 2020/3674 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4563
Karar No : 2020/3674

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın reddi yolundaki kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Sosyal Güvenlik Denetmenince hazırlanan … tarih ve … sayılı rapora istinaden aylık prim ve hizmet belgelerinin yasal süresi içinde Kuruma verilmediğinden bahisle 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 28.206,00 TL idari para cezası ile tecziyesine ilişkin Bilecik Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 20/06/2013 tarih 2013/123 sayılı raporda, … Gıda San. A.Ş. tarafından davacının tavuk çiftliği adına düzenlenen sevk irsaliyelerinde …'nün 17/06/2011 tarihinden 10/09/2012 tarihine kadar, …'nın 19/09/2011 tarihinden 01/04/2012 tarihine kadar isim ve imzaları bulunduğunun tespit edildiği, dosyadaki bilgi ve belgeler ile tanık ifadeleri birlikte değerlendirildiğinde, .. ili, … ilçesi, … Köyü'nde bulunan tavuk çiftliğinde işçi çalıştırıldığının sosyal güvenlik denetim elemanları tarafından düzenlenen raporda tespit edildiği, işyerinde çalışmayan bir kişinin, bu işyeri adına düzenlenen sevk irsaliyelerinde imzasının bulunmasının ticari hayatın icaplarına uygun olmadığı görüldüğünden davacıya verilen idari para cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, ifadesi alınan beş kişinin lehte ifade verdiği, çalıştığı ileri sürülen …'nın ifadelerde adının dahi geçmediği, irsaliyelerde imzası bulunan kişilerle bir ilgisinin bulunmadığı, çiftliğin işletme belgesinin … adına kayıtlı olduğu ve çiftliğin … tarafından işletildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulunun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava dışı … Kasaba'sında bulunan tavuk çiftliği için yapılan şikayet üzerine başlatılan denetim sonucu hazırlanan … tarih ve … sayılı rapora istinaden, davacının 5510 sayılı Kanun'un 102. maddesi uyarınca 28.206,00 TL idari para cezası ile cezalandırılması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 12. maddesinin 1. fıkrasında; "4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işverendir." hükmü, işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde; "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tabi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tabi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü, 102. maddesinin 1. fıkrasının “c” bendinde; “86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;.... 4) Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
5510 sayılı Kanun hükümlerine göre ceza verilebilmesi için cezaya esas alınan fiil ve olayların somut, kesin ve hiçbir duraksamaya yer vermeyecek şekilde davalı idarece tespiti gerekli ve zorunludur. Bu tespitler çalışanların şikayet ve itirazlarına, işverene ait kayıt ve defterlere, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının işlemlerine bakılarak yapılabilecek ve aksi sabit oluncaya kadar bu tespitlere itibar edilecektir.
Uyuşmazlıkta; Sosyal Güvenlik Denetmeni tarafından hazırlanan inceleme raporunda, Bilecik ili, İnhisar ilçesi, Koyunlu Köyü'nde bulunan tavuk çiftliğinin tapusunun kimin adına kayıtlı olduğunun ve iş yeri açma ve çalışma ruhsatının bulunup bulunmadığının ortaya konulmadığı, Koyunlu Köyü'nde bulunan tavuk çiftliği ile ilgili herhangi bir tanık ifadesine başvurulmadığı, salt ... A.Ş. tarafından gönderilen sevk irsaliyeleri ve diğer belgelerde işyeri sahibi olarak davacının adının yazması sebebiyle cezai müeyyide uygulanmasının talep edildiği görülmektedir.
Bu durumda; Sosyal Güvenlik Denetmeni tarafından davacının ve diğer kişilerin ifadelerine ve/veya bilgilerine başvurulmadığı, Koyunlu Köyü'nde bulunan tavuk çiftliğinin kim tarafından (davacı ve/veya oğlu İ.Ö.) işletildiğinin yani işveren sıfatının kime ait olduğunun ortaya konulmadığı, ... A.Ş. tarafından gönderilen sevk irsaliyeleri ve diğer belgeler dava dosyasında bulunmamakla birlikte inceleme raporunda tablo halinde gösterilen sevk irsaliyelerinde işyeri sahibi olarak davacının adının yazmasının tek başına davacıyı işveren saymaya yeterli olmadığı görüldüğünden dava konusu iş yerinin davacı tarafından işletildiğine ve bu iş yerinde davacı tarafından işçi istihdam edildiğine yönelik somut tespit olmaksızın tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 13/10/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.