MAHKEMESİ : FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ


Taraflar arasında görülen davada Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce verilen 30/12/2014 tarih ve 2006/450-2014/301 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi birleşen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2008/12 Esas sayılı dosyasının davalısı asıl ve diğer birleşen dosyaların davacı-karşı davalısı .... vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, edebiyat adamı ...."nın vefatından sonra mirasçısı eşi ...."nın 08.02.1975 tarihli yazısı ile ".... adlı eserin baskısına ait telif hakkını merhumun müvekkiline olan mensubiyeti ve merbutiyeti sebebiyle almamaya karar verdiklerini bildirdiğini, müvekkilinin bu bağış ile eser üzerinde hak sahibi iken aynı mirasçı ile müvekkili arasında bağıtlanan 25.05.1984 tarihli sözleşmede "...." eseri ve müvekkilince makalelerden derlenecek eserleri basacak, dağıtacak ve satacak müessesenin müvekkili olduğunun, varislerinin baskı hakkını devretmeyeceğinin ve kendileri de kullanmayacağının hüküm altına alındığını, mirasçı ...."nın eşinin ölümünden sonra evlat edindiği davalı ..."nın mirasçı konumuna geldiğini, 10.09.2002 tarihli belge ile adı geçen davalının tüm telif haklarını tahsil ettiğini ve müvekkilini ibra ettiğini bildirildiğini, müvekkilince 20 adet baskısı yapılan "...." isimli kitabın 21. baskı olarak davalı şirket tarafından yayınlandığını, davalı ..."ın 13.07.2005 tarihinde keşide ettiği ihtarnamede eserin telif hakkının davalı şirkete devredileceğinin belirtilip 20.000 TL telif ücreti istendiğini, ancak davalı ..."ın eser üzerindeki mali hakların müvekkilinde olduğunu bildiğini ileri sürerek "..." isimli kitabın tüm telif haklarının müvekkiline ait olduğunun tespitini, davalı şirket tarafından 21. baskı olarak basılmak ve piyasaya sürülmek suretiyle yapılan müvekkkilinin mali haklarına tecavüzün önlenmesi için tecavüzün men"i ile ref"ini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili, birleştirme kararlarının verilmesinden sonra 17.11.2014 tarihli ıslah dilekçesi ile dava dilekçesinde saklı tutulan ... isimli kitap için 4.500 TL maddi tazminatın tahsilini talep etmiş ve her bir dava için FSEK"in 68. maddesi uyarınca istenebilecek bedelin 3 kat fazlasının avans faiz ile tahsilini istemiştir.
Davalı-karşı davacı ... vekili, şu anda tasarrufa yetkili tek varisin müvekkili olduğunu, ibranın 2001 yılına kadar geçen zaman için verildiğini, sözleşmelerin gösterilmemesi ve telif ücretlerinin ödenmemesi üzerine müvekkilinin 13.07.2005 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi feshettiğini, dayanılan bağışlama ve sözleşmenin hüküm ifade etmediğini ileri sürerek asıl davanın reddini istemiş, karşı davada 2001 yılından beri tahakkuk etmiş telif hakkının karşılığı olarak şimdilik FSEK"in 68. maddesine göre 20.000 TL maddi, 10.000 TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir. Karşı davacılar vekili birleştirme kararlarından sonra 22.11.2011 harç tarihli dilekçesi ile müvekkili ... yönünden FSEK 68. maddesi kapsamında talep sonucunu 104.675 TL"ye çıkarmıştır.
Davalı-karşı davacı ... vekili, müvekkilinin ...."nın eserleri üzerinde tek hak sahibi olan diğer davalı ile sözleşme imzaladığını, müvekkilince yapılan basımın hukuki zeminde bulunduğunu, karşı davalının daha önce piyasaya sürdüğü eserleri çoğaltarak piyasaya sürmek suretiyle haksız rekabet yaptığını ileri sürerek asıl davanın reddini istemiş, karşı davada müdahalenin men"ini, şimdilik 2.000 TL maddi, 1.000 TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2006/160 Esas sayılı dosyasında davacı vekili, ...."nın ve yazarın oğlunun da vefatı ile tek mirasçı kalan ..."nın bağışı ve yaptığı sözleşme sonucu müvekkilinin yazarın eserleri üzerinde hak sahibi olduğunu, davalı ..."nın, ... tarafından yazarın vefatından sonra evlatlık alındığından eserler üzerinde hak sahipliğinin bulunmadığını, "...." isimli kitap her ne kadar yazarın yazılarına dayanıyorsa da müvekkilinin çalışmaları ile bir eser hükmünü kazandığını, müvekkili tarafından eser haline getirilen kitabın davalı şirket tarafından yayınlandığını ileri sürerek "...." isimli kitabın tüm telif haklarının müvekkiline ait olduğunun tespitini, davalı şirketin mali haklara tecavüzünün ref"i ile men"ini, şimdilik 10.000 TL maddi, 50.000 TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı-karşı davacı ... vekili, davanın derdest olduğunu, yazarın eserleri üzerinde tasarruf etmeye ehil bir tek müvekkilinin kaldığını, telif ücretin ödemeyen davacının dayandığı sözleşmelerin müvekkilince feshedildiğini ileri sürerek davanın reddini istemiş, karşı davada davacı-karşı davalının müdahalesinin men"ini, FSEK"in 68. maddesi uyarınca şimdilik 1.000 TL maddi, 10.000 TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı-karşı davacı ... vekili, davanın derdest olduğunu, müvekkilinin yazarın eserleri hakkında tek söz sahibi olan diğer davalı ile anlaşarak kitabın basımını yaptığını ileri sürerek davanın reddini istemiş, karşı davada karşı davalının müdahalesinin men"ini, tecavüzün ref"ini, FSEK"in 68. maddesi kapsamında şimdilik 1.000 TL maddi, 5.000 TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2006/597 Esas sayılı dosyasında davacı vekili, merhumun yazılarına dayanan....isimli kitabın müvekkilinin uzun süreli çalışmaları sonucu eser hükmü kazandığını, yazar ile müvekkilinin müşterek eser ve hak sahibi olduklarını, ..."nın yazarın vefatından sonra evlat edindiği davalı ..."nın yazarın mirasçısı olduğunu, davalı ..."nın bağlı olduğu sözleşmeyi tek taraflı feshedemeyeceğini, eser üzerindeki hakların devren iktisapla müvekkili üzerinde bulunduğunu, anılan eserin davalı şirket tarafından yayınlandığını ileri sürerek .... isimli kitabın tüm telif haklarının müvekkiline ait olduğunun tespitini, anılan kitabın davalı şirket tarafından basımı sebebiyle mali haklara tecavüzün ref"i ile men"ini, şimdilik 10.000 TL maddi, 50.000 TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı-karşı davacılar vekili, derdestlik itirazında bulunduklarını, sözleşme adı altında sunulan belgelerin sahte olduğunu, eserler üzerinde sadece müvekkili ..."nın tasarruf edebileceğini, ..."nın da telif haklarını davalı şirkete devrettiğini ileri sürerek asıl davanın reddini, karşı davada müvekkili şirket için FSEK"in 68. maddesi çerçevesinde şimdilik 1.000 TL maddi, 5.000 TL manevi, müvekkili ... için şimdilik 1.000 TL maddi, 5.000 TL manevi tazminatın tahsilini, ileriye yönelik baskılar için müdahalenin men"ini talep ve dava etmiştir.
Birleşen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2008/12 Esas sayılı dosyasında davacı vekili, edebiyatçı ..."nın 1974 yılında vefatı ve diğer mirasçıların da ölümü sebebiyle eserleri üzerinde tek yetkili olarak müvekkilinin kaldığını, yazarın eserlerinin 30 yıldan beri davalı Vakıf tarafından basıldığı halde sadece 2002 yılında 2.500 TL tutarında bir telif ödemesi yaptığını, müvekkilinin davalının dayandığı sözleşmeyi feshedip eserlerin telif hakkını.... Yayınlarına devrettiğini, davalının merhumun bütün eserlerini bandrol almadan korsan olarak bastığını, bir kısım eserlerini ise hiç basmadığını ileri sürerek müvekkiline uzun yıllardır telif ödenmediğinden ve baskısı yapılmayan kitapların tekrar basımının sağlanabilmesi için davalının kullandığı sözleşmenin 18.07.2005 tarihinden itibaren feshine ve oluşması muhtemel herhangi bir teamülün de aynı tarih itibariyle feshine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, alınan bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamına göre, asıl davanın reddine, karşı davanın kısmen kabulü ile, eser sahibi ... olan "..." isimli kitapta davacı-karşı davalının derleme niteliğinde sayılmayan........... isimli kitaplar üzerinde hak sahibi olduğu anlaşıldığından davacı-karşı davalının bu eserlerden kaynaklanan hakka yönelik tecavüzün men"i ile 11.520 TL maddi tazminatın, davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine, fazla talep ile manevi tazminat talebinin ve sair taleplerin reddine, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin birleştirilen 2008/12 Esas sayılı dosyası yönünden davanın kabulü ile, eser sahibi ..."nın mirasçıları ile davalı ... arasında düzenlenen mali hak devrine ilişkin sözleşmenin 18.07.2005 tarihinde feshedildiğinin tespitine, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin birleştirilen 2006/160 Esas sayılı dosyası yönünden davanın kısmen kabulü ile ...adlı eserdeki derlemeeser sahipliğinden kaynaklanan davacı hakkına vaki davalıların tecavüzünün men ve refine, 3.989,52 TL maddi tazminatın davalılardan alınarak davacıya verilmesine, fazla talep ile manevi tazminat talebinin reddine, 2006/160 Esas sayılı dosyadaki karşı davanın kısmen kabulüne, "..." isimli eserin sahipliğinden kaynaklanan haklara davacı- karşı davalının tecavüzünün men ve refine, 34.875 TL maddi tazminatın davalıdan alınarak karşı davacıya verilmesine, manevi tazminat talebinin reddine, Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin birleşen 2006/597 esas sayılı dosyası yönünden davanın kısmen kabulü ile,....isimli eserin derleme eser sahipliğinden kaynaklanan davacının haklarına davalıların tecavüzde bulunduğunun tespiti ile men ve refine, 6.401,05 TL maddi tazminatın, davalılardan alınarak davacıya verilmesine, fazla talep ile manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, birleşen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2008/12 Esas sayılı dosyasının davalısı, asıl ve diğer birleşen dosyaların davacı-karşı davalısı Vakıf vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına, birleşen Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi"nin 2006/597 Esas sayılı dosyasında davalı-karşı davacılar tarafından harcı yatırılmak suretiyle açılan karşı dava hakkında mahkemece olumlu ya da olumsuz bir karar verilmemiş ise de, temyiz edenin sıfatı bakımından bu hususun bozma sebebi de yapılamayacak olmasına göre, davacı-karşı davalı Vakfın aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacı Vakıf ile eser sahibi ..."nın mirasçısı ... arasındaki mali hakları devrine ilişkin 25.05.1984 tarihli sözleşme fesih suretiyle sona erdiğine göre, karşı davacı ... tarafından miras bırakan ..."ya ait "..." adlı eser ile makalelerin derlendiği uyuşmazlık konusu diğer kitaplar bakımından talep edilebilecek telif ücreti; 10.09.2002 tarihli ibranamede belirtilen en son telif bedeli ödeme tarihinden sözleşmenin feshi tarihine kadar geçen süre bakımından sözleşmede kararlaştırılan telif bedeli ile sınırlı olacağından, anılan davacı tarafından açılan karşı davalar bakımından belirtilen bu dönem için telif hakkı alacağının 25.05.1984 tarihli sözleşmede gösterilen şekilde hesaplanması gerekir.
Öte yandan, söz konusu sözleşmenin fesih suretiyle sona erdiği tarih ile karşı dava tarihleri arasındaki dönemler bakımından da, öncelikle davacı-karşı davalı Vakıf tarafından uyuşmazlığa konu eserlerin baskılarının yapılıp yapılmadığı hususunun belirlenmesi, bu dönemlerde gerçekleştirilmiş baskı eylemi mevcut ise bu durum çoğaltma ve yayma hakkının sözleşme dışı ihlalini oluşturacağından, bu dönemler için 5846 sayılı FSEK"in 68. maddesi kapsamında tazminatın tayini gereklidir. Mahkemece de, açıklandığı şekilde sözleşmenin feshi tarihinden sonraki dönem için 5846 sayılı FSEK"in 68. maddesi uyarınca hesaplama yapan bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuşsa da, her davanın açıldığı tarihteki şartlara göre değerlendirilmesi gerekeceğinden davacı-karşı davalı Vakıf tarafından karşı dava tarihlerinden sonra yapılan baskıların da hesaplanıp maddi tazminat miktarına dahil edilmesi doğru olmamış, bozmayı gerektirmiştir.
3- Kabule göre de, asıl davaya karşı açılan karşı davaya ilişkin kararın hüküm fıkrasında "davacı-k.davalının derleme niteliğinde sayılmayan .................... isimli kitaplar üzerinde hak sahibi olduğu" denilmek suretiyle bu eserler yönünden Vakfın hak sahibi olduğu belirtildiği halde, mahkemece anılan eserlerin neden derleme eser olarak kabul edilmediği hususu kararda gerekçelendirilmeden ve çelişki oluşturacak şekilde isimleri belirtilen eserler yönünden davacı-karşı davalı Vakfın tecavüzünün men"ine dair karar tesisi, ayrıca 4 eser için hüküm kurulduğu halde 7 eser için tazminat miktarı tayin edilen bilirkişi raporunda belirtilen miktarda tazminata hükmedilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı-karşı davalı ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davacı-karşı davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın temyiz eden Vakıf yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 25/01/2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.