MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK(TÜKETİCİ) MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacılar vekili; davalılardan ..."ın ..de başka isim altında ...’de emlak ve inşaat işleri yaptığını, İngiliz vatandaşı olan müvekkilerinin de davalı ... ile 110.000 GBP ve 220.000 GBP olmak üzere toplam 330.000 GBP"ye iki adet meskenin alımı için anlaştıklarını, bitmiş vaziyetteki ...., 314 ada, 16 parsel, 3 nolu mesken için 110.000 İngiliz sterlini, henüz planı ve projesi dahi olmayan ...., 122 ada, 12 parsel sayılı taşınmaz üzerinde yapılacak villa için ise 220.000 İngiliz sterlini olmak üzere toplam 330.000 İngiliz sterlini parayı 29.08.2007 tarihinde davalıların hesabına gönderdiklerini, ...., 314 ada, 16 parsel, 3 nolu meskenin üzerindeki ipoteklerin ve hacizlerin kaldırılması için de ayrıca 29.01.2010 tarihinde 60.000 İngiliz sterlini para ödediklerini, davalıların ödenen 60.000 İngiliz sterlini için.. 482 ada, 2 parsel, 3 nolu meskeni teminat olarak verdiklerini, ipotek ve hacizleri kaldırılan bu taşınmazın devrini alan müvekkillerinin borç olarak verdikleri 60.000 İngiliz sterlinini alamadıklarını, davalıların bugüne kadar 122 ada, 12 parsel sayılı taşınmaz üzerinde inşaata başlamadıklarını ve tapuyu devretmediklerini ileri sürerek davalılara yapılan tüm ödemelere ilişkin olarak 220.000 İngiliz sterlinin 29/08/2007 tarihi itibarıyla 1 GBP 2.658-TL den toplam karşılığı olan 584.760,00 TL’nin verildiği tarih olan 29/08/2007 tarihinden itibaren işleyecek en yüksek ticari faiziyle, ticari faiz dışındaki kayıp ve alacakların da denkleştirici adalet ilkesi hükümleri gereğince davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili; davaya konu satış sözleşmesinde müvekkillerinden ..."ın sözleşmeyi.... adına imzaladığını, şahsen sözleşmede taraf olmadığını ve adına yapılan bir ödeme bulunmadığını, davanın husumet yönünden reddi gerektiğini, esasa ilişkin olarak ise davacılara 122 ada, 12 parsele ilişkin taahütlerinin karşılığı olmak üzere 482 ada, 2 parsel, 3 nolu bağımsız bölümün tapusunu devrettiklerini bu nedenle davacıların herhangi bir alacaklarının bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davalı ... yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine, davalı..... Eml. Ltd. Şti. yönünden ise davanın kabulü ile, 220.000 GBP’nin dava tarihindeki Türk parası karşılığı olan 617.386,00 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm süresi içinde davacılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, adi yazılı satış sözleşmesi gereğince ödenen satış bedelinin iadesi istemine ilişkindir.
1-) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre, davacıların sair temyiz itirazları yerinde değildir.
2-) Tapulu taşınmazın satışına ilişkin sözleşme resmi biçimde yapılmadığından hukuken geçersizdir (TMK"nun md.706, BK.md.213, Tapu Kanunu md.26 ve Noterlik Kanunu md.60). O nedenle, geçerli sözleşmelerde olduğu gibi taraflarına hak ve borç doğurmaz. Bu durumda, taraflar verdiklerini haksız iktisap kuralları gereğince geri isteyebilirler.
Geçersiz satış sözleşmesi gereğince; diğerinin mal varlığına kayan değerlerin iadesi "Denkleştirici Adalet" düşüncesine dayanmaktadır. Denkleştirici Adalet İlkesi ise, haklı bir sebebe dayanmadan başkasının mal varlığından istifade ederek, kendi mal varlığını artıran kişinin elde ettiği kazanımı geri verme zorunda olduğunu ve gerçek bir eski hale getirme yükümlülüğünü ifade eder.
Bu bakımdan, sebepsiz zenginleşmeye konu alacağın iadesine karar verilirken, taşınmazın satış bedelinin alım gücünün ilk ödeme günündeki alım gücüne ulaştırılması ve bu şekilde iadeye karar verilmesi gerekir.
Bu güncelleme yapılırken, güncellemeye esas alınan somut verileri tek tek uygulanarak, ödeme tarihinden ifanın imkânsız hale geldiği tarihe kadar paranın ulaştığı değer her bir dönem için hesaplanmalı, sonra bunların ortalaması alınmalıdır.
Mahkemece, bilirkişilerden alınacak taraf ve yargı denetimine elverişli rapor ile davacıların ödediği 220.000-sterlinin ödeme tarihindeki Türk Lirası karşılığının dava tarihine kadar ulaştığı alım gücünün enflasyon, tüketici eşya fiyat endeksi, altın ve döviz kurlarındaki artış, maaş artışları vs. gibi ekonomik etkenlerin ortalamalarının alınarak hesaplanıp oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken, dava konusunun yabancı para olması karşısında TL karşısında değerini kaybetmeyeceği değerlendirmesiyle denkleştirme yapılmayarak davacının ödediği paranın dava tarihi itibariyle Merkez Bankası kurları üzerinden TL karşılığına karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
SONUÇ: Yukarıda 1.bentte açıklanan nedenlerle davacıların sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince davacılar yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440.maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
13/04/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.