MAHKEMESİ : Büyükçekmece 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 19/12/2013
NUMARASI : 2010/363-2013/1041

Taraflar arasındaki istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalılar vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davalılar vekili Av. V.. Ö.. gelmiş, davacılar tarafından gelen olmadığından onların yokluğunda duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatın sözlü açıklaması dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Davacılar vekili, müvekkillerinin 03.03.1992 tarihinde davalı kooperatifin üyeleri olduğunu, yaptıkları ödemeye rağmen arsa teslim edilmediğini, davalılardan kooperatif başkanı olan İ.. K..’un davacılardan Y.. K..’u inşaatta çalıştırdığını, ödemesi gereken parayı ödemeyerek üyelik aidatına saydığını ileri sürerek, şimdilik yatırılan paranın güncel değeri karşılığı 900,00 TL’nin temerrüt faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiş, ıslahla istemini 33.000,00 TL’ye çıkartmıştır.
Davalılar vekili, zamanaşımı def’inde bulunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; davacıların ihracına ilişkin kararın 20.01.2005 tarihinde kesinleştiği, bu nedenle de zamanaşımının dolmadığı, davacılardan M. K.. mirasçılarının diğer davacı Y.. K.. lehine feragatte bulunarak davaya muvafakat ettikleri, davacıların davalı kooperatife ödedikleri paranın 119,25 TL, denkleştirici adalet ilkesine göre 9.330,44 TL olduğu, davlılardan İ.. K..’a ödenen paranın 20,50 TL, denkleştirici adalet ilkesine göre 19.614,94 TL olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile 9.330,44 TL’nin davalılardan kooperatiften temerrüt faiziyle tahsili ile davacılara verilmesine, 19.614,94 TL’nin davalılardan İ.. K..tan temerrüt faiziyle tahsili ile davacılardan Y.. K..’a verilmesine karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir.
1)Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışındaki diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2)Dava, kooperatif ortaklığı nedeniyle ödenen aidatın, ortaklıktan ihraç edilme nedeniyle tahsili istemine ilişkindir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 17/1. maddesi ve anasözleşmenin 15. maddesi gereğince, kooperatiften ayrılan ortak, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkını haiz ve bilançonun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra bu hak talep edilebilir.
Dosya kapsamından, davacılardan Y.. K.., Ş. K.. ve vefat eden M. K..’un bir hisse için davalı kooperatifin ortağı oldukları, M. K..’un vefat ettiği ve bu kooperatif hissesi nedeniyle tüm alacak haklarının diğer mirasçılarca davacı Y.. K..’a devredildiği, dava dilekçesi ile kooperatif üyeliği nedeniyle ödenen meblağın davalı kooperatif ve yönetim kurulu başkanından tahsilinin istendiği, öte yandan bu hisse nedeniyle davacı tarafın ilk olarak 12.02.1997 tarihinde ihraç edildikleri ve mahkeme kararı ile ortaklığa döndükleri, ikinci kez 05.10.2004 tarihinde ihraç edildikleri, ihraç kararının 20.01.2005 tarihinde kesinleştiği, davacıların 06.11.1990 ila 23.07.1997 tarihleri arasında yaptıkları ödeme toplamının 139,75 TL olduğu anlaşılmıştır.
Çıkan ortakla hesaplaşmaya dair yukarıda anılan yasa ve anasözleşme hükmü ile Yargıtay uygulamasına göre, kooperatif ortaklığından ayrılan ortağa yapılacak ödeme, ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacak masraf hissesi düştükten sonra bakiyesi olup; denkleştirici adalet ve hakkaniyet gereği yapılacak hesaplama sonucunda ortaya çıkacak meblağ değildir.
Öte yandan, bu davada davacı tarafın yaptığı aidat ödemesinden sorumlu olacak olan davalı kooperatif olup, kooperatif yöneticisine husumet yöneltilemeyeceği muhakkaktır.
Bu durumda, mahkemece, davalılardan İ.. K.. aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmelidir. Diğer davalı kooperatif aleyhine olan davada ise, davacı tarafın ihracının kesinleştiği tarih nazara alınarak, 2005 yılı bilançosunun tastik edildiği genel kurul tarihinden bir ay sonra alacağın muaccel olacağı, buna göre muacceliyet tarihinin belirlenmesi, bu belirleme sonrasında davacı tarafın yaptığı ödeme toplamı olan 139,75 TL’den genel gider düşülerek, davacı taraf alacağının belirlenmesi ve belirlenen bu alacağın muacceliyet tarihinden itibaren yasal faiziyle tahsiline karar verilmelidir.
Yerel mahkemece, yukarıda anılan hususlar üzerinde durulmaksızın, eksik inceleme ve farklı değerlendirmelerle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarda (1) nolu bentte açıklanan nedenle, davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenle, davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü hükmün davalılar yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, 1.100,00 TL duruşma vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalılara verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.06.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.