MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, ..."nın 16.06.2015 tarihli yazısı ile ... Sendikasının işyeri toplu iş sözleşmesi yapmaya yetkili olduğuna dair düzenlenen yetki belgesinin tebliğ edildiğini, yetki belgesinin hukuka aykırı olarak düzenlendiğini, Bakanlığın çoğunluk tespit yazısının müvekkili şirkete 16.06.2015 tarihinde tebliğ edildiğini, söz konusu yetki tespiti kararının tebliği üzerine süresi içinde 19.06.2015 tarihinde ... Çalışma ve İl Kurumu İl Müdürlüğüne kayıt yaptırılarak ... 19. İş Mahkemesi"nin 2015/1288 esas sayılı dosyası ile dava açıldığını, süresinde yapılan itiraz sebebiyle yetki belgesinin düzenlenemeyeceğini ileri sürerek ... tarafından düzenlenen 16.06.2015 tarih ve 12676 sayılı yetki belgesinin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, kesin yetki sebebiyle dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dava, ... tarafından yapılan olumlu yetki tespitinin iptaline ilişkindir.
İnceleme konusu davada, ..."nın 26.05.2015 tarih ve 10359 sayılı yetki tespitine göre, ... Üniversitesinde alt işveren sıfatıyla faaliyet gösteren davacı şirkete ait işyerinde davalı sendikanın yasanın aradığı gerekli çoğunluğu tespit edilmiş, bunun üzerine işveren tarafından, olumlu yetki tespitinin iptali talep olunmuştur.
Mahkemece, işin esasının incelenerek davanın kabulüne dair verilen ilk karar, Dairemizin 18.01.2016 tarihli ilâmıyla özetle, somut olayda yetki tespitine konu alt işveren işyeri Bursa"da bulunduğundan, temyiz konusu davada, görevli makamın bulunduğu yer mahkemesi olan Bursa İş Mahkemesi"nin kesin yetkili olduğu, bu itibarla mahkemece, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114/1-ç ve 115/2. maddeleri gereğince, yetkisizlik sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmuştur.
Mahkemece bozma ilâmına uyulmuş ise de, hüküm fıkrasında yetkili mahkeme gösterilmediği gibi, dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesi usulü de belirtilmemiştir.
6100 sayılı Kanun"un 114/1-ç bendi uyarınca kesin yetki, açık bir biçimde dava şartları arasında yer almış bulunmaktadır. Sözü edilen “ç” bendinde; “Yetkinin kesin olduğu hâllerde, mahkemenin yetkili bulunması” dava şartı olarak tanımlanmıştır.
Dava şartları, medeni usul hukukuna ait bir kurumdur. Dava şartları konusunda pozitif hukukumuzda ilk düzenleme 6100 sayılı Kanun"un 114. ve 115. maddeleri ile getirilmiştir. Her ne kadar dava şartı kavramı konusunda, daha önce de bir tereddüt olmasa da, nelerin dava şartı sayılacağı hususunda farklı görüşler savunulmaktaydı. Bunun yanında mülga 1086 sayılı Kanunda daha önceki Kanunda ilk itiraz olarak kabul edilen teminat gösterilmesi, derdestlik gibi itirazların dava şartı olarak kabul edilmesi de bu konuda uygulamadaki tereddütleri gidermek amacıyla düzenleme yapılmasını gerektirmiştir.
Dava şartlarının eksik olması halinde yapılacak usul işlemi, 6100 sayılı Kanun"un 115. maddesinde belirtilmiştir. Anılan maddenin ikinci fıkrasına göre “Mahkeme, dava şartı noksanlığını tespit ederse davanın usulden reddine karar verir. Ancak, dava şartı noksanlığının giderilmesi mümkün ise bunun tamamlanması için kesin süre verir. Bu süre içinde dava şartı noksanlığı giderilmemişse davayı dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddeder”.
6100 sayılı Kanun"un 294. maddesinin birinci fıkrasında ise mahkemelerin usule veya esasa ilişkin bir nihai kararla davayı sona erdireceği ifade edilmiştir. Bilindiği gibi, hakimin davadan el çekmesini gerektiren, davayı sonuçlandıran kararlara nihai kararlar denilmektedir. Nihai kararlar, usule ilişkin nihai kararlar veya esasa ilişkin nihai kararlar olmak üzere ikiye ayrılır. Usule ilişkin nihai kararlar, davanın esasıyla ilgili olmayan kararlar olup, bir başka ifade ile mahkemenin maddi hukuk bakımından değil, usul hukuku bakımından verdiği kararlardır. Bu nedenle, mahkemece verilen görevsizlik, yetkisizlik, davanın açılmamış sayılmasına ilişkin kararlar usule ilişkin nihai kararlar olduğu gibi, dava şartı yokluğu sebebiyle verilen usulden ret kararları da, usule ilişkin nihai kararlardır.
Diğer taraftan, 6100 sayılı Kanun"un 19. maddesinde “(1) Yetkinin kesin olduğu davalarda, mahkeme yetkili olup olmadığını, davanın sonuna kadar kendiliğinden araştırmak zorundadır; taraflar da mahkemenin yetkisiz olduğunu her zaman ileri sürebilir. (2) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. (3) Mahkeme, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi de gösterir. (4) Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir” düzenlemeleri yer almaktadır.
Aynı Kanun"un 20. maddesine göre ise “(1) Görevsizlik veya yetkisizlik kararı verilmesi hâlinde, taraflardan birinin, bu karar verildiği anda kesin ise bu tarihten, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kesinleşmiş ise kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde kararı veren mahkemeye başvurarak, dava dosyasının görevli ya da yetkili mahkemeye gönderilmesini talep etmesi gerekir. Aksi takdirde, bu mahkemece davanın açılmamış sayılmasına karar verilir. (2) Dosya kendisine gönderilen mahkeme, kendiliğinden taraflara davetiye gönderir.”
Söz konusu düzenlemeler ile, yetkinin kesin olup olmadığı ayrımı yapılmaksızın mahkemeye, yetkisizlik kararında yetkili mahkemeyi gösterme zorunluluğu getirilmiştir.
Bu noktada ifade etmek gerekir ki, mahkemece, yetkinin kesin olduğu hâllerde, yetkisizlik sebebiyle davanın usulden reddine karar verilmesi gerekmekte ise de, bu karar hukuki niteliği itibariyle bir yetkisizlik kararıdır ve mahkemece 6100 sayılı Kanun"un 19. ve 20. maddeleri doğrultusunda işlem yapılması gerekmektedir.
Açıklanan maddi ve hukuki olgular karşısında, mahkemece, yetkili mahkemenin hüküm fıkrasında gösterilmemesi ve dosyanın yetkili mahkemeye gönderilmesi usulünün belirtilmemesi isabetsizdir. Ne var ki, bu husus yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun geçici 3. maddesi uyarınca halen yürürlükte olan mülga 1086 sayılı Kanun"un 438/7. maddesi uyarınca hükmün aşağıdaki şekilde düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
Sonuç:
Temyiz olunan kararın hüküm fıkrasına beşinci bent olarak; “6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 20. maddesi gereğince, süresi içinde kanun yoluna başvurulmayarak kararın kesinleşmesi durumunda kararın kesinleştiği tarihten; kanun yoluna başvurulmuşsa bu başvurunun reddi kararının tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde başvurulması halinde dosyanın yetkili Bursa İş Mahkemesi"ne gönderilmesine, aksi takdirde davanın açılmamış sayılacağına” sözcüklerinin eklenmesine ve hükmün bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 13.02.2017 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.