5. Hukuk Dairesi 2020/12081 E. , 2021/1929 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Alacak istemine ilişkin olarak açılan davada, ...16. İş ve ...23. Asliye Hukuk ve ... 5. Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, alacak istemine ilişkindir.
...16. İş Mahkemesince , davalı ..." nın esnaf odasına kaydının bulunduğu, şoförlükle geçimini sürdürdüğü, ... plaka sayılı araçta en fazla 3 kişinin çalıştığı, davalı ..."nın başkaca bir ticari faaliyetinin bulunduğuna dair dosyaya herhangi bir savunma ve delil sunulmadığı, bu haliyle davalı ..." nın esnaf sayılması gerektiği ve davanın 4857 sayılı yasanın 4. Maddesi gereğince istisna kapsamında kalmakla, yetkili ve görevli Asliye Hukuk Mahkemelerince görülmesi gerektiği gerekçeleriyle görevsizlik kararı verilmiş , hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 19.02.2015 gün, 2015/2811 esas, 2015/7524 karar sayılı ilamı ile “...., davalının anılan minibüste fiilen çalışma olgusu gerçekleşmemiş ise davalının esnaf olduğundan söz edilemeyeceğinden taraflar arasındaki ilişkinin iş sözleşmesinden kaynaklandığı kabul edilerek uyuşmazlığın esası hakkında bir karar verilmesi gerekir. Aksi halde şimdiki gibi görevsizlik kararı verilmelidir.” gereğine değinilerek bozma kararı verilmiştir.
...16. İş Mahkemesince ,bozma ilamı kapsamında ilgili yerlere müzekkere yazılmış, davalı vekili tarafından da söz konusu minibüse ait trafik para cezalarını gösterir kayıtlar ibraz edilmiş, ( sunulan cezalar talep dönemi olan 2008-2010 yılını kapsadığı) tanıklar dinlenmiş ve gelen bilgi ve belgelerin ortak değerlendirilmesinde davalının ekonomik faaliyetinin daha çok bedeni çalışmasına dayandıran düşük gelirli işletme sahibi olduğu ve Yargıtay 9 Hukuk Dairesinin 2008 yılında vermiş olduğu kararlar doğrultusunda da bu kişilerin esnaf olarak değerlendirilmesinin daha doğru olacağı anlaşılmış olduğundan ve bozma ilamında belirtilen eksik hususlar yerine getirilmiş olduğundan mahkemenin görevsizliğine karar verilmiş, hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 11/09/2017 tarih , 2017/22224 esas, 2017/12791karar sayılı ilamı ile hükmün onanmasına karar verilmiş olup hüküm 11.09.2017 tarihinde kesinleşmiştir.
...23.Asliye Hukuk Mahkemesince , alacak davasında yetkili mahkemenin davalı davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesi olup davalının dava açıldığı tarihte ikamet adresinin ... olduğu, davalı tarafça usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
... 5. Asliye Hukuk Mahkemesince , davalı yetki itirazında ... Mahkemelerini ve ... Asliye Hukuk Mahkemesi"ni yetkili mahkeme olarak göstermediği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
HMK"nın 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanunun 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca BK"nın 73.(6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89.) maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir. Dolayısıyla dava, davacının seçimine göre, hem genel ve hem de özel yetkili mahkemede açılabilir.
6100 sayılı HMK"nın "Yetki itirazının ileri sürülmesi" başlıklı 19/2. maddesinde; "Yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir. Yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz" hükmü yer almaktadır.
Somut olayda davalı vekili cevap dilekçesinde yetki itirazında bulunmuş ise de HMK’nın 19/2. maddesi uyarınca usulüne uygun bir yetki itirazının olmadığı anlaşılmaktadır. Usûlüne uygun yetki itirazının bulunulmadığı durumlarda ise davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği (HMK 19/son), bu nedenle ...23.Asliye Hukuk Mahkemesinin yetkili mahkeme olduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK"nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; ...23.Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 22/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.
