KARAR
Hakaret suçundan şüpheli ... hakkında yapılan soruşturma evresi sonucunda, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığınca verilen 21/03/2019 tarihli ve 2019/53483 soruşturma, 2019/37342 sayılı kovuşturmaya yer olmadığına dair karara yönelik itirazın reddine ilişkin İstanbul Anadolu 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 01/07/2019 tarihli ve 2019/4727 değişik iş sayılı kararının Adalet Bakanlığı tarafından kanun yararına bozulmasının istenilmesi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 30/01/2020 gün ve 2020/12592 sayılı istem yazısıyla Dairemize gönderilen dava dosyası incelendi.
İstem yazısında; “İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığınca suçun şikayete bağlı olduğu ve müştekice bu konuda bir şikayet olmadığı gerekçesiyle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş ise de;
5237 sayılı Türk Ceza Kanunu"nun, "Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı suçlar" başlıklı 73. maddesinin 1 ve 2. fıkralarında yer alan " (1)Soruşturulması ve kovuşturulması şikayete bağlı olan suç hakkında yetkili kimse altı ay içinde şikayette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. (2)Zamanaşımı süresini geçmemek koşuluyla bu süre, şikayet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar." ve 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 172/2. maddesinde yer alan "Kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildikten sonra kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak yeni delil elde edilmedikçe ve bu hususta sulh ceza hâkimliğince bir karar verilmedikçe, aynı fiilden dolayı kamu davası açılamaz." şeklindeki düzenleme karşısında, suç tarihinin 26/02/2019 olduğu ve kovuşturmaya yer olmadığına dair karar tarihi olan 21/03/2019 itibariyle 6 aylık şikayet süresinin geçmediği, kovuşturmaya yer olmadığına dair karardan haberdar olan şikayetçi vekilinin, 14/05/2019 havale tarihli dilekçe ile 6 aylık şikayet süresi içerisinde anılan karara itiraz etmek suretiyle sözkonusu eylem yönünden şikayet iradesini ortaya koymuş olduğu, şikayete konu eylem bakımından daha önce verilmiş olan kovuşturmaya yer olmadığına dair karar kaldırılmadan yeniden soruşturma yapılamayacağı, bu yönüyle süresi içerisinde şikayet iradesini ortaya koyulmuş olması karşısında, soruşturmaya devam edilebilmesini temin bakımından itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilmektedir.
Hukuksal Değerlendirme:
CMK"nın 160/1. maddesinde, "Cumhuriyet Savcısı, ihbar veya başka bir suretle bir suçun işlendiği izlenimini veren bir hali öğrenir öğrenmez kamu davasını açmaya yer olup olmadığına karar vermek üzere hemen işin gerçeğini araştırmaya haşlar." 160/2. maddesinde "Cumhuriyet Savcısı, maddi gerçeğin araştırılması ve adil bir yargılamanın yapılabilmesi için emrindeki adli kolluk görevlileri marifetiyle, şüphelinin lehine ve aleyhine olan delilleri toplayarak muhafaza altına almakla ve şüphelinin haklarını korumakla yükümlüdür."" 170. maddesinin 2. fıkrasında, "Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet Savcısı, bir iddianame düzenler. 172. maddesinin 1. fıkrasında, "Cumhuriyet Savcısı, soruşturma evresi sonunda, kamu davasının açılması için yeterli şüphe oluşturacak delil elde edilememesi veya kovuşturma olanağının bulunmaması hâllerinde kovuşturmaya yer olmadığına karar verir." hükümleri düzenlenmiştir.
Kovuşturmaya yer olmadığına dair kararı itiraz üzerine inceleyen mahkeme, kamu davası açılması için yeterli delil bulunmaması durumunda itirazın reddine, yeterli delil bulunması durumunda itirazın kabulüne veya eksik soruşturma nedeniyle soruşturmanın genişletilmesine karar verebilecektir.
CMK"nın 170/2. maddesine göre kamu davası açılabilmesi için soruşturma aşamasında toplanan delillere göre suçun işlendiğine dair yeterli şüphe bulunması gerekir. Suç ihbar veya şikayeti yoluyla soruşturma yaparak maddi gerçeğe ulaşma yükümlülüğü ve yetkisi bulunan Cumhuriyet Savcısı, soruşturma sonucunda elde edilen delilleri değerlendirerek kamu davası açmayı gerektirir nitelikte yeterli şüphe olup olmadığını takdir edecektir. Ancak soruşturma aşamasında Cumhuriyet Savcısının delil değerlendirmesiyle, kovuşturma aşamasında hakimin delilleri değerlendirmesi birbirinden farklı özelliklere sahiptir. CMK"nın 170/2. maddesine göre soruşturma aşamasında toplanan deliller kamu davası açılması için yeterli şüphe oluşturup oluşturmadıkları çerçevesinde incelemeye tabi tutulurken, kovuşturma aşamasında, isnad edilen suçun işlenip işlenmediği hususunda mahkumiyete yeter olup olmadığı ve tam bir vicdani kanaat oluşturup oluşturmadığı çerçevesinde değerlendirilmektedir.
İncelenen dosyada, sanığın müştekiye 26/02/2019 tarihli duruşma sırasında hakaret ettiğinden bahisle İstanbul Anadolu 21. Asliye Ceza Mahkemesi"nce, 28/02/2019 tarihinde suç duyurusunda bulunulduğu, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığınca 21/03/2019 tarihli ve 2019/53483 soruşturma, 2019/37342 sayılı kararla "suçun şikayete bağlı suçlardan olduğu, müştekice bu konuda bir şikayet bulunmadığından" bahisle kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verildiği, kararın müşteki ya da vekiline tebliğ edilmediği, müşteki vekili karardan haberdar olduktan sonra 14/05/2019 havale tarihli dilekçeyle 6 aylık şikayet süresi içinde karara itiraz ettiği, itiraz merciince itirazın reddine karar verildiği anlaşılmıştır. Şikayet süresi içinde kovuşturmaya yer olmadığı kararına müşteki vekili tarafından itiraz edilerek şikayet iradesi ortaya konulması karşısında, soruşturmaya devam edilebilmesi için itirazın kabulü yerine reddine karar verilmesi hukuka aykırıdır.
Sonuç ve Karar:
Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın, kanun yararına bozma isteği doğrultusunda düzenlediği tebliğnamedeki düşünce yerinde görüldüğünden,
1) İstanbul Anadolu 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 01/07/2019 tarihli ve 2019/4727 değişik iş sayılı kararının, 5271 sayılı CMK’nın 309. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
2) CMK"nın 309. maddesinin 4-a fıkrası gereğince, sonraki işlemlerin mahallinde tamamlanmasına, dosyanın Yüksek Adalet Bakanlığına sunulmak üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"na TEVDİİNE, 16/06/2020 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.