9. Hukuk Dairesi 2020/7923 E. , 2021/7164 K.
"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 27. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 6. İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. vekilince istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 30/03/2021 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. adına vekili Avukat ... ile karşı taraf adına vekili Avukat ... geldiler. Diğer davalı ... Proje İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.
adına gelen olmadı. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalılara ait Mısır"da bulunan işyerinde 10.03.2010-30.05.2012 tarihleri arasında çalıştığını, iş sözleşmesinin davalı işveren tarafından haklı neden olmadan feshedildiğini, davalılar arasında asıl işveren-alt işveren ilişkisi bulunduğunu belirterek kıdem ve ihbar tazminatı ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:
Davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. vekili, müvekkilinin diğer davalı ile alt işverenlik sözleşmesi akdettiğini, davacının da bu şirketin işçisi olduğunu, çalışacak işçilerin sözleşmede tespit edildiğini, işçilerin sigorta primlerinin müvekkili tarafından ödendiğini, müvekkilinin Mısır"da işyerinin bulunmadığını, diğer davalı ile bu yönde herhangi bir sözleşme akdedilmediğini, herhangi bir alacağının olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmiştir.
Diğer davalı ... Proje İnş. Taah. San. ve Tic. Ld. Şti. cevap dilekçesi sunmamıştır.
İlk Derece Mahkemesi Kararının Özeti:
İlk Derece Mahkemesince, yapılan yargılama sonucunda toplanan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak, yazılı gerekçe ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu :
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı, davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesi Kararının Özeti :
Bölge Adliye Mahkemesince, İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu :
Kararı, davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, delillerin taktirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2-Taraflar arasında ıslaha karşı zamanaşımı def’i konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Zamanaşımı, alacak hakkının belli bir süre kullanılmaması yüzünden dava edilebilme niteliğinden yoksun kalmasını ifade eder. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere zamanaşımı, alacak hakkını sona erdirmeyip sadece onu "eksik bir borç" haline dönüştürür ve "alacağın dava edilebilme özelliği"ni ortadan kaldırır.
Uygulamada, fazlaya ilişkin hakların saklı tutulması, dava açma tekniği bakımından, tümü ihlal ya da inkâr olunan hakkın ancak bir bölümünün dava edilmesi, diğer bölümüne ait dava ve talep hakkının bazı nedenlerle geleceğe bırakılması anlamına gelir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunca benimsenmiş ilkeye göre, kısmi davada fazlaya ilişkin hakların saklı tutulmuş olması, saklı tutulan kesim için zamanaşımını kesmez, zamanaşımı, alacağın yalnız kısmi dava konusu yapılan miktar için kesilir.
Dava konusunun ıslah yoluyla arttırılması durumunda, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 01.10.2011 tarihinden sonraki uygulamada, 317/2 ve 319. maddeler uyarınca ıslah dilekçesinin davalı tarafa tebliği üzerine iki haftalık süre içinde ıslaha konu kısımlar için zamanaşımı def"inde bulunulabileceği kabul edilmelidir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"na göre süre geçtikten sonra yapılan zamanaşımı def"inin geçerli sayılabilmesi için davacının açıkça muvafakat etmesi gerekir. Süre geçtikten sonra ileri sürülen zamanaşımı def"ine davacı taraf muvafakat etmez ise zamanaşımı def"i dikkate alınmaz.
Asıl işveren alt işveren arasındaki ilişkide birlikte (müşterek müteselsil) borçluluk kabul görse de, aralarındaki ilişki bir anlamda Türk Borçlar Kanunu 155. düzenlenen asıl borçlu/kefil ilişkisine benzemektedir. Alt işveren asıl borçlu, asıl işveren ve kefil ise alacaklıya karşı garanti yükümlülüğü altındadır. Bu itibarla asıl işverenin ileri sürdüğü zamanaşımı def"inden sadece asıl işveren yararlanır. Alt işverenin ileri sürdüğü zamanaşımı def"i asıl işverene sirayet eder. Bu şekilde asıl işverenin sorumluluğu alt işverenin sorumlu olduğu miktarı aşmamış olur.
Somut olayda, davalı asıl işveren ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. vekilinin 12.09.2017 tarihli bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde; davacı tarafın davayı ıslah edeceği tarih baz alındığında davacının ücret ve fazla mesai alacağının tüm kısımlarının zamanaşımına uğrayacağını beyan ettiği, davacı tarafın davasını 22.11.2017 tarihinde ıslah ettiği, davalı tarafın ıslah dilekçesine karşı 30.11.2017 tarihli beyan ve itiraz dilekçesinde bilirkişi raporuna karşı yapmış oldukları itirazlarını beyan ederek ıslah dilekçesine itiraz ettiklerini belirtmiştir. Her ne kadar İlk Derece Mahkemesince ve Bölge Adliye Mahkemesince ıslah dilekçesine karşı ayrı bir zamanaşımı def"inde bulunmadığı gerekçesi ile dikkate alınmamış ise de; davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş."nin ıslaha karşı itiraz dilekçesinde bilirkişi raporuna karşı itirazlarını tekrar etmek suretiyle zamanaşımı def"inde bulunduğu anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca ıslah dilekçesine karşı davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş."nin usulüne uygun ıslaha karşı süresinde zamanaşımı def"inde bulunduğunun anlaşılmasına göre mahkemece ıslaha karşı ileri sürülen zamanaşımı savunması sadece davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. bakımından değerlendirilerek karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacının yurtdışında çalıştığının kabul edilmesine rağmen İlk Derece Mahkemesinin gerekçesinde davalılar arasındaki Türkiye"deki iş için yapılan taşeronluk sözleşmesi kapsamında çalıştığının belirtilmesi yerinde değildir.
Sonuç:
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının ve bu karara karşı istinaf başvurusunu esastan reddeden Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin ise kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, davalı ... Yapı İnş. Gayrimenkul Geliştirme San. ve Tic. A.Ş. yararına takdir edilen 3.050,00 TL duruşma vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 30.03.2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.