MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : ECRİMİSİL

Taraflar arasında görülen ecrimisil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar davalılar tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla, dosya incelendi, tetkik hakimi ...’ın raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp, düşünüldü;

-KARAR-

Dava, ecrimisil isteğine ilişkin olup, mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir
Davacılar, mirasbırakan ..."un mirasçıdan mal kaçırmak amacıyla 313, 314, 325, 362 ve 364 parsel sayılı taşınmazlardaki payını torunu davalı ..."e satış suretiyle temlik ettiğini, ... Asliye Hukuk Mahkemesine açtıkları dava sonucunda 2004/18 esas, 2004/38 Karar sayılı kararı ile anılan temlikin muvazaalı olduğu tespit edilerek miras payları oranında iptal ve tescil kararı verildiğini, anılan kararın kesinleşmesi üzerine taşınmazların adlarına payları oranında tescil edildiğini, murisin 02.08.2000 tarihinde ölümünden itibaren taşınmazları haksız kullanan davalıların mahkeme kararına rağmen yerleri kullanmaya devam ettiklerini, müdahale nedeniyle paylarına isabet eden bölümleri halen tasarruf edemediklerini, davalı ..."nin ağaçları kendisinin yetiştirdiğinden bahisle .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/180 esas sayılı dosyasında açtığı davada, kötü niyetle başkasının arazisine ağaç diktiği, sadece levazım bedelini talep edebileceğinin belirlendiğini ileri sürerek 10.000,00 TL ecrimisilin yasal faizi ile tahsili isteğiyle eldeki davayı açmışlar, yargılama sırasında ıslah ile, 22.535,50 TL ecrimisil talep ettiklerini bildirmişlerdir.
Davalılar, dava zaman aşımının söz konusu olduğunu, taşınmazların öncesinde davalı ... adına kayıtlı olup, yakın zamana kadar davaların devam ettiğini, ihtarnamenin geçmişe doğru bir talep oluşturmayacağını,.... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/180 esas sayılı dosyasında imar ve ihya nedeniyle açtıkları davanın derdest olup, sonucunun beklenmesi gerektiğini, .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2005/491 esas sayılı davasında ise davacıların elatmanın önlenmesini istediklerini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, çekişme konusu taşınmazların muris adına kayıtlı iken davalı ..."e satış suretiyle temlik edildiği, daha sonra davacıların muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tecsil davası açarak miras payları oranında adlarına tescili sağladıkları, buna rağmen taşınmazları davalıların kullanmaya devam ettikleri, .... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/180 esas sayılı dosyasında, icar bedelinin ½ oranında ecrimisil hesabı yapıldığı, o dosyada rapor tanzim eden bilirkişiden alınan ek rapor doğrultusunda ecrimisilin hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriğinden, toplanan delillerden; çekişme konusu 101 ada 313, 314, 325, 362 ve 364 parsel sayılı taşınmazların muris Ahmet Yağmur adına ½ "şer pay olarak kayıtlı iken murisin 12.06.1997 tarihinde paylarını satış suretiyle torunu davalı ..."e temlik ettiği, murisin 02.08.2000 tarihinde ölümü üzerine davacıların muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı olarak 23.10.2000" de açtığı davanın ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.03.2004 tarih, 2004/18 esas, 2004/38 Karar sayılı ilamı ile kabulle sonuçlanarak dava konusu taşınmazlarda 17.06.2005 tarihinde davacılar ve davalılar ile dava dışı kişilerin paydaş olacak şekilde tescil olunduğu anlaşılmaktadır.
Dosya kapsamı ile, somut olayda, dava konusu taşınmazlarda, davacılar, davalılar ve dava dışı kişilerin paydaş oldukları, davalıların haklı ve geçerli bir neden olmaksızın murisin ölümünden itibaren taşınmazların tamamını kullandıkları, davacıların paylarına karşılık anılan taşınmazlarda kullandıkları yer olmadığı görülmektedir.
O hâlde, mahkemece ecrimisil isteğinin kabulüne karar verilmiş olması kural olarak doğrudur. Davalıların öteki temyiz itirazları yerinde değildir. Reddine.
Davalıların diğer temyiz itirazlarına gelince; bilindiği gibi, gerek öğretide ve gerekse yargısal uygulamalarda ifade edildiği üzere ecrimisil, diğer bir deyişle haksız işgal tazminatı, zilyet olmayan malikin, malik olmayan kötü niyetli zilyetten isteyebileceği bir tazminat olup, 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında; fuzuli işgalin tarafların karşılıklı birbirine uygun iradeleri ile kurduğu kira sözleşmesine benzetilemeyeceği, niteliği itibarı ile haksız bir eylem sayılması gerektiği, haksız işgal nedeniyle oluşan zararın tazmin edilmesi gerekeceği vurgulanmıştır. Ecrimisil, haksız işgal nedeniyle tazminat olarak nitelendirilen özel bir zarar giderim biçimi olması nedeniyle, en azı kira geliri karşılığı zarardır. Bu nedenle, haksız işgalden doğan normal kullanma sonucu eskime şeklinde oluşan ve kullanmadan kaynaklanan olumlu zarar ile malik ya da zilyedin yoksun kaldığı fayda (olumsuz zarar) ecrimisilin kapsamını belirler. Haksız işgal, haksız eylem niteliğindedir. (YHGK"nun 25.02.2004 gün ve 2004/1-120-96 sayılı kararı)
25.05.1938 tarih ve 29/10 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı ve Yargıtay"ın aynı yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zaman aşımına tabi olup bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başlar.
Hemen belirtilmelidir ki, ecrimisil hesabı uzmanlık gerektiren bir husus olup, taşınmazın niteliğine uygun bilirkişi marifetiyle keşif ve inceleme yapılarak ve taleple bağlı kalınarak haksız işgal tazminatı miktarı belirlenmelidir. Alınan bilirkişi raporu, somut bilgi ve belgeye dayanmalı, tarafların ve hakimin denetimine açık, değerlendirmenin gerekçelerinin bilimsel verilere ve HMK"nın 266 vd. maddelerine uygun olmalıdır.
Bu nedenle, özellikle tarım arazilerinin haksız kullanımı nedeniyle ürün esasına göre talep varsa, bu konudaki resmi veriler, taşınmazın bulunduğu bölgede ekilen tarım ürünlerinin neler olduğu tarım il veya ilçe müdürlüğünden sorulmalı, ekildiği bildirilen ürünlerin ecrimisil talep edilen yıllara göre birim fiyatları ve dekara verim değerleri, hal müdürlüğünden ilgili dönem için getirtilmeli, bölgede münavebeli ekim yapılıp yapılmadığı, taşınmazın nadasa bırakılıp bırakılmadığı tespit edilmelidir.
Eğer, özellikle arsa ve binalarda kira esasına göre talep varsa, taraflardan emsal kira sözleşmeleri istenmeli, gerekirse benzer nitelikli yerlerin işgal tarihindeki kira bedelleri araştırılıp, varsa emsal kira sözleşmeleri de getirtilmeli, dava konusu taşınmaz ile emsalin somut karşılaştırması yapılmalı, üstün veya eksik tarafları belirlenmelidir.
İlke olarak, kira geliri üzerinden ecrimisil belirlenmesinde, taşınmazın dava konusu ilk dönemde mevcut haliyle serbest şartlarda getirebileceği kira parası, emsal kira sözleşmeleri ile karşılaştırılarak, taşınmazın büyüklüğü, niteliği ve çevre özellikleri de nazara alınarak yöredeki rayice göre belirlenir. Sonraki dönemler için ecrimisil değeri ise ilk dönem için belirlenen miktara ÜFE artış oranının tamamının yansıtılması suretiyle bulunacak miktardan az olmamak üzere takdir edilir.
Yukarıda açıklanan ilke ve olgulara uygun olacak şekilde somut olayda, ecrimisil hesabı yapıldığını söyleyebilme olanağı yoktur.
Şöyle ki, mahallinde uzman bilirkişi heyeti ile keşif yapılmamış, bilirkişilerden dosya kapsamına uygun olacak şekilde rapor alınmamış, bir kısım taraflar arasında görülen başka bir dosyada yapılan keşifte rapor tanzim eden bilirkişiden ek rapor almak suretiyle hatalı ecrimisil tespiti sonucu karar verildiği açıktır.
Öte yandan, davalı ... tarafından dava konusu taşınmazlar hakkında temliken tescil isteğiyle açılan davada Malatya 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/180 esas sayılı dosyasında yapılan yargılamada davanın reddine karar verildiği, iptal ve tescil isteği bakımından red kararının 14. Hukuk Dairesince 29.11.2011 tarih, 2011/9672 esas, 2011/14515 karar sayılı kararı ile onandığı, aynı kararda, dava konusu taşınmazlardaki ağaçları da davalı ..."nin yetiştirdiği, diğer paydaşlar yararına vekaletsiz iş gördüğü sonucuna varıldığı da anlaşılmaktadır.
Hâl böyle olunca; mahkemece, ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/180 esas sayılı dava dosyasının getirtilip incelenmesi, kararın kesinleşip kesinleşmediğinin belirlenmesi, o dosyadaki maddi olguların gözetilmesi, ayrıca, mahallinde içlerinde ziraat mühendisinin de yer aldığı uzman bilirkişi heyeti ile keşif yapılarak taşınmazlardaki ağaçların davalı tarafa aidiyeti tespit edildiğine göre yukarıdaki ilkeler uyarınca gelir metoduna göre ve arazi bedeli üzerinden doğru şekilde ecrimisil hesabının yapılması, bilirkişiden uygulamayı gösterir denetime elverişli rapor alınması ile hasıl olacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken noksan soruşturma ile yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm tesisi isabetsizdir.
Davalıların bu yönlere değinen temyiz itirazları yerindedir. Kabulü ile hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 04.02.2016 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.