15. Hukuk Dairesi 2016/6130 E. , 2018/484 K.
"İçtihat Metni"...
Yukarıda tarih ve numarası yazılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, eser sözleşmesi ilişkisinden kaynaklanan edimi yerine getirmeyen yükleniciden, sözleşmede kararlaştırılan cezai şart alacağının tahsili istemine ilişkin olup, mahkemece davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasında çekişme konusu olmayan 08.02.2015 tarihli sözleşme ile davacının.... civarında bulunan muhtelif arazilerine 6 veya 8 adet sondaj kuyusu yapımı konusunda anlaşmaya varıldığı, yapılacak sondaj kuyularının derinlik genişlik, nitelik gibi ayrıntıları ile metre, fiyat konularının belirlendiği, masrafların nasıl paylaşılacağının sözleşmeye yazılıp, ilaveten sözleşmeden cayma halinde diğer tarafa 20.000,00TL tazminat ödeneceği de kararlaştırılmıştır.
Davacı vekili, davalı yüklenicinin birinci kuyuda başladığı çalışmasını yarıda bırakıp, bu işten zarar edeceğini, sözleşmeye uymayacağını belirterek işi terketmesi nedeniyle sözleşmenin 14. maddesindeki 20.000,00 TL tazminatın tahsilini istemiştir.
Davalı vekili müvekkilinin sözleşmeyi yumuşak formasyonlu zemine göre yaptığını, ancak sert çıkan arazi yapısı nedeniyle ilk kuyuda üç matkabının kırılması yüzünden sözleşmeyi tazminatsız feshetmeyi teklif ettiğini, elektrik parasının yarısını ödemesi karşılığında sözleşmenin fesholunduğunu, buna rağmen dava açıldığını, aşırı sömürülen tarafın fesih hakkının bulunduğunu savunmuştur.
Eser sözleşmesi yüklenicinin bir eser meydana getirip teslim etmeyi, iş sahibinin de buna mukabil bir bedel ödemeyi üstlendiği tam iki tarafa borç yükleyen bir iş görme sözleşmesidir. Yüklenici sözleşmenin tarafı olarak, işin uzmanı olup, onu fen ve sanat kaidelerine uygun olarak imal etmeyi taahhüt eder. 6098 sayılı TBK 30 ve devamı maddelerinde düzenlenen yanılma (hata) nedenine dayanarak sözleşmeden kurtulmak isteyen, yanıldığını dürüstlük kurallarına aykırı olarak ileri süremez (34. md.). Ayrıca yanılan yanılmasında kusurlu ise sözleşmenin hükümsüzlüğünden doğan zararı gidermekle yükümlüdür. Ancak diğer taraf yanılmayı biliyor veya bilmesi gerekiyorsa tazminat istenemez. Hakim hakkaniyetin gerektirdiği durumlarda ifadan beklenen yararı aşmamak üzere daha fazla tazminata hükmedebilir ( 35.md.).
...
Bir sözleşmenin hiç veya gereği gibi ifa edilmemesi durumu için bir ceza kararlaştırılmış ise aksi sözleşmeden anlaşılmadıkça alacaklı borcun veya cezanın ifasını isteyebilir. Alacaklı hiç bir zarara uğramamış olsa bile kararlaştırılan cezanın ifası gerekir. Taraflar cezanın miktarını serbestçe bellirleyebilirler ise de Hakim aşırı gördüğü ceza koşulunu kendiliğinden indirir (TBK 179,182 md.).
Davalı yüklenici işin ehli olup basiretli davranmak zorunda olduğundan ve yapacağı sondaj ile ilgili arazi ve zeminin durumunu bildiği veya bilmesi gerektiğinden somut olayda hatanın varlığından söz edilemez. Bu durumda sözleşme geçerli sayılmalı, yüklenici sözleşmeyi haksız feshettiğinden, mahkemece işin esası incelenerek, tarafların tacir olmadığı da gözetilerek cezai şartın miktarının indirilmesi gerekip gerekmediği değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, davanın reddi doğru olmamış, davacının temyiz itirazlarının bu nedenlerle kabulü ile hükmün davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan sebeplerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüne ve kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcının istek halinde temyiz eden davacıya geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 08.02.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
....