19. Hukuk Dairesi 2014/19368 E. , 2015/14089 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün davalı vekilince duruşmalı olarak temyiz edilmesi üzerine ilgililere çağrı kağıdı gönderilmişti. Belli günde davacı vek. Av. ... ile davalı vek. Av. ..."in gelmiş olmalarıyla duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlenildikten ve temyiz dilekçesinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-KARAR-
Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında imzalanan 5 yıl süreli ve 14.06.2011 tarihli otogaz bayilik sözleşmesi ve ekli protokol gereği müvekkilinin “..., P31B31D/Pafta, 8018 Parsel” adresindeki istasyonda otogaz bayiliğini üstlendiğini, müvekkilinin “... Bulvarı No:81/C-D ...” adresindeki petrol istasyonunun ..."dan aldığı 12.08.2011 tarihli ... Lisansı"nın ... İdare Mahkemesinin kararı doğrultusunda EPDK tarafından 24.06.2013 tarihinde iptal edildiğini, bunun üzerine davalının 15.11.2013 tarihli ihtarname ile bayilik sözleşmesinin 12. maddesi doğrultusunda sözleşmenin kendiliğinden son bulacağı gerekçesiyle sözleşmenin sona erdiğini müvekkiline bildirerek protokol gereği müvekkiline verilen 79.000 TL+KDV tutarındaki peştemaliye bedeli ve destek olarak verilen 15.000 TL"lik krediden bakiye 11.250 TL"nin ödenmesini, aksi halde verilen teminat mektuplarının iade edileceğini ihtar ettiğini, müvekkilince sözleşme gereği verilen teminat mektubunun ... tarafından müvekkiline verilen her türlü emtialar ve ürünler ile emanet olarak bırakılan emtialardan dolayı borçlanılacak olan 50.000 TL"ye kadar miktarı güvence altına aldığını, lisansın iptal edilmesinden dolayı protokol gereği sözleşmenin kendiliğinden sona erdiğini, lisansının iptal edilmesinde müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, sözleşme gereği alınan emtiaların davalıya iade edildiğini belirterek müvekkilinin davalıya 50.000 TL borçlu olmadığının tespitine ve teminat mektubunun iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin 45. maddesi uyarınca İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğunu, davacının mülkiyeti müvekkiline ait olan ve emanet senediyle kendisine bırakılan 42.700 ... tutarındaki lpg tesisatını 100 gün sonra iade ederek müvekkilini zarara uğrattığını, oysa emtiaların sözleşmenin 23. maddesi uyarınca sözleşmenin sona ermesini müteakiben 5 gün içinde iade edilmesi gerektiğini, davacının protokolün 7. maddesi kapsamında aldığı peştemaliye bedeli ve destek kredisinin bakiyesinden dolayı hali hazırda müvekkiline 104.470 TL tutarındaki borcunu ödemeyerek sözleşmeye uygun davranmadığı gibi bayilik lisansının davacının Asgari Mesafe Yönetmeliği"ne aykırı davranışından dolayı iptal edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan delillere göre, ... Mahkemelerinin davaya bakma yetkisinin bulunduğu, bayilik lisansının iptal edilmesinde ve davalının tek taraflı sözleşmeyi feshetmesinde davacının kusurunun bulunmadığı, davalının 17.07.2014 tarihinde davaya konu teminat mektubunu nakde çevirdiği, söz konusu mektubun davacının davalıdan sözleşmeler gereği aldığı her türlü emtialar ve ürünler ile kendisine emanet olarak bırakılan bilimum emtialardan dolayı borçlandığı veya borçlanacağı azami 50.000 TL"ye kadar olan miktarı güvence altına aldığı, emanet bırakılan emtiaların davalıya teslim edildiği, teslim sırasında belgeye ihtirazi kayıt konulmadığı gibi teslim belgesinde tarihte bulunmadığından emtiaların hangi tarihte davalıya teslim edildiğinin tespit edilemediği gerekçeleriyle davanın kabulüne, davacının davalıya 50.000 TL borçlu olmadığının tespitine, nakde çevrilen teminat mektubu bedeli 50.000 TL"nin 17.07.2014 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş, hüküm davalı vekilince temyiz edilmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşme 1086 sayılı HUMK zamanında imzalanmış ise de dava 6100 sayılı HMK döneminde açılmıştır. Taraflar arasındaki sözleşmenin 45. maddesinde İstanbul mahkeme ve icra dairelerinin yetkili olduğu kararlaştırılmıştır. Davalı vekilince süresinde yetki itirazı yapılmıştır. Bu durumda mahkemece HMK"nun 17. maddesi uyarınca davanın münhasır yetkili olan İstanbul mahkemelerinde açılması gerektiği gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yetki itirazının reddine karar verilip işin esasına girilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre davalı vekilinin öteki temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, vekili Yargıtay duruşmasında hazır bulunan davalı yararına takdir edilen 1.100 TL duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, peşin harcın istek halinde iadesine, 05.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.