16. Hukuk Dairesi 2018/2725 E. , 2021/1511 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
...
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İlçesi ... Köy ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve 1968 yılında yapılan kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, satın alma ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak, adına tescili istemiyle dava açmıştır. Mahkemece, usule ilişki bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişinin 18.11.2013 tarihli raporunda (A) harfi ile gösterilen ve ... Bağlar Mevkiinde bulunan 510,81 metrekarelik taşınmazın davacı adına yeni parsel oluşacak şekilde tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümünde, davacı yararına 3402 sayılı Kanun’un 14. maddesindeki koşulların oluştuğu kabul edilerek yazılı şekilde hüküm kurulmuş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Taşınmaz başında yapılan keşifte dinlenen mahalli bilirkişi ve tanıklar, dava konusu taşınmazı davacının eşi ile birlikte 1990 yılında aldığını, aldıktan sonra ise ev yaptıklarını ifade etmişler; keşif sonucu düzenlenen zirai raporda, arazi üzerinde 1 adet 6-8 ve 1 adet 17-18 yaşlarında vişne ağacı, 1 adet 10-12 yaşlarında yeni dünya ağacı, 1 adet 16-18 yaşlarında asma, 1 adet 10-12 yaşlarında morsalkım, 1 adet 5-6 yaşlarında ortanca bulunduğu; fen bilirkişi raporunda, ..."nın 13.03.2013 tarih ve 6128 sayılı yazı ekinde bulunan belgede taşınmaz üzerindeki evin 1997 yılında tamamlandığı, 20.05.1998 tarihinde emlak bildiriminde bulunulduğu, elektrik aboneliğinin ise 25.08.1996 tarihinde yapıldığı; hava fotoğraflarının incelenmesi neticesi sunulan raporda ise, 1982 yılına ait hava fotoğrafı incelemesinde taşınmazın ham toprak vasfında olduğu, 2008 yılına ait hava fotoğrafı incelemesinde ise imar ihyanın olduğu belirtilmiştir. Buna göre, mahalli bilirkişi ve tanık beyanları ve zirai raporda belirtilen ağaç yaşları, fen bilirkişi ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişinni raporu bir bütün olarak değerlendirildiğinde, çekişmeli taşınmaz bölümünde davacı yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususunda tereddüt hasıl olduğundan, bu konuda yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli değildir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaz bölümüne ait eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin harita sorgulama sayfasına girilerek, taşınmaz bölümünün bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya arasına alınmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre dava tarihinden ya da taşınmazın dava tarihinden önce kesinleşmiş imar planı kapsamında kaldığının anlaşılması halinde imar planının onay tarihinden 15-20-25 yıl öncesi döneme ait stereoskopik hava fotoğrafları Harita Genel Müdürlüğü"nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, komşu parsellere ait tespit tutanakları ve dayanak belgeler celp edilerek dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yerel bilirkişiler ve tanıklar ile üç kişilik ziraatçi bilirkişi kurulu, fen bilirkişisi, inşaat mühendisi ve jeodezi-fotogrametri mühendisi bilirkişinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın öncesi itibariyle kime ait olduğu, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettiği, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildiği, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmaz bölümünün evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, üzerindeki bitki örtüsünü, ağaçların cinslerini ve yaşlarını, imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar-ihyasının hangi tarihte başlayıp ne zaman tamamlandığını ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürüdürüldüğünü, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, taşınmazın her yönünden çekilmiş, üzerinde taşınmaz bölümünün sınırlarının kabaca işaretlendiği renkli fotoğraflarını içerir, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiden, çekişmeli taşınmazın kadastro paftasındaki konumunun bilgisayar programı aracılığıyla uydu ve hava fotoğraflarına aktarılması suretiyle, hava ve uydu fotoğraflarının ait oldukları yıllara göre taşınmazın niteliğini, imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü belirten rapor düzenlemesi istenilmeli; fen bilirkişisinden, keşfi takibe ve denetlemeye imkan verir krokili rapor aldırılmalı; inşaat mühendisi bilirkişisinden, taşınmaz üzerindeki binanın niteliği ve yaşı hususunda ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli ve bundan sonra taşınmaz üzerine sadece ev yapılmasının imar-ihya anlamına gelmeyeceği dikkate alınmak suretiyle iddia ve savunma çerçevesinde toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 22.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.