10. Hukuk Dairesi 2017/3770 E. , 2018/8679 K.
"İçtihat Metni".........
27.02.2011 tarihinde meydana gelen iş kazası nedeniyle meslekte kazanma gücü kayıp oranının tespiti ve gelir bağlanması istemine ilişkin olarak açılan davada, İlk Derece Mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle istemin reddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması ve........ Dairesince, istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen kararın temyizen incelenmesi davacı tarafından istenilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı, davalı ......çalışırken 27/02/2011 tarihinde sol el işaret parmağının, çöp konteynerinin kolu ile kamyonun kaldırma-indirme kolu arasında sıkışması sonucunda meydana gelen iş kazasında yaralandığını.......2012/180 Esasına kayıtlı maddi ve manevi tazminat davası açıldığını, maluliyetin tespiti için Kuruma başvurulduğunu, ancak herhangi bir tespit yapılmadığını, davacının kaza nedeniyle uzun süre tedavi gördüğünü, ayrıca stres bozukluğu da yaşadığını belirterek, kaza sonrası yaşadığı travma sonrası stres bozukluğu da dikkate alınarak davacının maluliyet oranının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II-CEVAP:
Davalı Kurum vekili, zamanaşımı, hak düşürücü süre, derdestlik, husumet, görev ve yetki itirazında bulunduklarını, davacının talebi ile ilgili Kurumun yaptığı işlemin doğru olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili cevap dilekçesi özetle; davalı Belediyenin davada sorumluluğunun bulunmadığından, husumet itirazında bulunduğunu, .........Mahkemesi"nin 2012/180 Esas sayılı dosyası ile açılan tazminat davasının halen derdest olduğunu belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. fer"i müdahil olarak davaya kabul edilmesini, bildirgenin, sigortalı konumunda çalışmanın varlığını kabul için yeterli olmadığını, bildirgeden farklı diğer belgelerle sigortalılık bildirimi yapılmayan davacı yönünden hak düşürücü sürenin gözetilmesi ve eylemli çalışma olgusunun Yargıtay içtihatlarında öngörülen yönteme uygun biçimde araştırılıp kanıtlanması gerektiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk derece mahkemesi, Tüm dosya kapsamının birlikte değerlendirilmesi sonucunda, iş kazası sonucu oluşan maluliyetin tespitinin dava konusu olduğu, zamanaşımı, hak düşürücü süre, derdestlik, husumet, görev ve yetki itirazlarının davanın niteliği, olay tarihi, davalı kurum adresi ve...... 2012/180 esas sayılı dosyası kapsamına göre yerinde olmadığı, esasa ilişkin değerlendirmede,...... raporu v..... Kurulu raporu ile davacının bildirilen arızasının maluliyetine neden olacak düzeyde araz bırakmadığından, sürekli maluliyet tayinine mahal olmadığının belirtildiği, yargılama sırasında.... raporu alınmamış ise de sonraki aşamaların usule uygun olarak takip edildiği ve bu aşamadan sonra sonuca etkili olmayacağı kanaati ile .... raporu alınması yoluna gidilmediği, böylece maluliyetin usule uygun olarak ispat edilemediği kanaati ile davanın reddine karar vermek gerekmiş, karar öncesinde adli tıp fatura bedeli sehven tahsil edilmediğinden ve yeterli avans da bulunmadığından bu bedelin davalıdan alınarak..... ödenmesine, aksi halde tahsil konusunda gereği için fatura ve gerekçeli karar örneklerinin bu kuruma gönderilmesine dair karar vermiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
.....10. Hukuk Dairesi, Somut olayda, 02.07.1968 doğumlu olan davacının 28.01.2011 tarihinde davalı Belediyede temizlik işçisi olarak çöp toplarken iş kazasına maruz kaldığı, ..... 15.06.2015 tarih, 014777 sayılı Sağlık Kurulu Kararına göre davacının maluliyetinin % 0, Adli Tıp 3. İhtisas Kurulunun 27.12.2013 tarih, 13789 sayılı raporu ile ..... 10.03.2016 tarih, 438 sayılı raporunda; “davacının 27.02.2011 tarihinde maruz kaldığı iş kazası neticesi meydana geldiği bildirilen arızasının, 11.10.2008 tarih, 27021 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Çalışma Gücü Ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği Hükümleri muvacehesinde fonksiyonel araz bırakmadan iyileşmiş olduğundan sürekli maluliyet tayinine mahal olmadığının” belirtildiği tüm dosya kapsamından sabittir.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa"nın 95. maddesidir. Anılan maddeye göre, bu Kanun gereğince, yurt dışında tedavi için yapılacak sevklere, çalışma gücü kaybı, geçici iş göremezlik ödeneklerinin verilmesine ilişkin raporlar ile iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü veya çalışma gücü kaybına esas teşkil edecek sağlık kurulu raporlarının usul ve esaslarını, bu raporları vermeye yetkili sağlık hizmeti sunucularının sahip olması gereken kriterleri belirlemeye, usulüne uygun olmayan sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgeleri düzenleyen sağlık hizmet sunucusuna iade edecek belirlenen bilgileri içerecek şekilde yeniden düzenlenmesini istemeye Kurum yetkilidir. Usulüne uygun sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgeler ile gerekli diğer belgelerin incelenmesiyle; yurt dışında tedavi için yapılacak sevklere, vazife malullük derecesini, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu tespit edilen meslekte kazanma gücünün kaybına veya meslekte kazanma gücünün kaybı derecelerine ilişkin usulüne uygun düzenlenmiş sağlık kurulu raporları ve diğer belgelere istinaden Kurumca verilen karara ilgililerin itirazı halinde, durum Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu’nca karara bağlanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık Bakanlığı ile Kurumun birlikte çıkaracağı yönetmelikle düzenlenir. Bu yasal düzenleme gereğince düzenlenen Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin 55. maddesine göre sigortalının malullük durumunun Kurumca yetkilendirilen Sağlık sunucularının sağlık kurulunca usulüne uygun düzenlenecek raporların Kurum Sağlık Kurulunca incelenmesi sonucu Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği"nde belirlenen usul ve esaslara göre tespit edileceği, anılan yönetmeliğin 5. maddesinde sigortalı ve hak sahiplerinin çalışma gücü oranlarının a) Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri, b) Devlet Üniversitesi, c) Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı asker hastaneleri, ç) sigortalıların ikamet ettikleri illerde (a), (b), (c) bentlerinde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda Sağlık Bakanlığı tam teşekküllü hastanelerin yetkili olduğu, bildirilmiş, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin 56. maddesinde ise..... verilen karara karşı yapılan itirazların ..... inceleneceği bildirilmiştir.
Kural olarak, ....verilen karar .... bağlayıcı nitelikte ise de, diğer ilgililer yönünden bir bağlayıcılığı olmadığından ..... Sağlık Kurulu kararına itiraz edilmesi halinde inceleme .... aracılığıyla yaptırılmalıdır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 28/06/1976 günlü, 1976/6-4 sayılı Kararı da bu yöndedir.
Buna göre, .... tarafından düzenlenen raporların....yönünden bağlayıcı olduğu, diğer taraflar yönünden bağlayıcı olmadığı,.... Kurulundan rapor alınmadan doğrudan ... Kurullarından ve giderek .... alınan raporlarda; davacının malul olmadığının belirtilmesi ve sigortalı ile S...dışında başka bir kişinin de davada taraf olması halinde, kesinleşmiş olduğunu kabul etmek gerekir. Çünkü bu aşamadan geri dönülüp Yüksek Sağlık Kurulundan rapor alınması ve alınan raporun sigortalının mağdur olduğunu belirtmesi karşısında bu raporun Sosyal Güvenlik Kurumu yönünden bağlayıcı olduğu düşünülse bile, diğer tarafın -davamızda ..... rapora itirazı halinde prosedür takip edilerek yani....ve giderek .....rapor alınmasının gerekmesi ve dava konusu olayda da bu yola müracaat edilmesi sonucunda....lınan raporlarda davacı sigortalının malul olmadığının” belirtilmesi karşısında, davacının malullük oranın tespiti talebine ilişkin buna göre mahkeme kararının ve gerekçesinin yerinde olduğu anlaşılmıştır.
Dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davacının istinaf başvurusunun esastan reddine dosya kapsamı, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin istinaf başvurusunun Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 353/1-b.1 maddesi gereğince esastan REDDİNE dair karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı, eksik araştırma yanılgılı değerlendirme ile karar verilmesi ve resen dikkate alınacak diğer nedenlerle kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE ESASIN İNCELEMESİ:
Davanın Yasal dayanaklarından olan 5510 Sayılı Yasanın 19"uncu maddesinde "İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve engellilik nedeniyle Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara istinaden Kurum Sağlık Kurulunca meslekte kazanma gücü en az % 10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır.
Sürekli iş göremezlik geliri bağlanmış olan sigortalının yeniden tedavi ettirilmesi halinde meslekte kazanma gücünü ne oranda yitirdiği, birinci fıkrada belirtilen sağlık kurullarından alınacak raporlara göre yeniden tespit olunur." hükmü gereğince meslekte kazanma gücünün tespit edilmesi hususunda öncelikle kurum nezdinde rapor aldırılmak suretiyle sonuca gidilmesi gerektiği hususu vurgulanmıştır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 28/06/1976 günlü, 1976/6-4 sayılı Kararı da aynı yöndedir.
5510 Sayılı Yasanın sigortalı sayılanlar ve bunların bakmakla yükümlü oldukları veya hak sahibi çocuklarının çalışma gücü veya meslekte kazanma gücü kayıp oranlarının tespitine ilişkin, Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği 01.10.2008 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 11.10.2008 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanarak; Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği 01.09.2013 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 03.08.2013 tarihli Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Diğer taraftan,aynı yasanın 58 ve 95"inci maddeleri gereğince meslekte kazanma gücü kaybı ve bedeni çalışma gücü kaybının tespiti bakımından izlenecek yol açıklanmıştır. Buna göre, kurum sağlık tesislerince düzenlenen raporlara dayanılarak verilen kararlara karşı ....... rapor alınmalı, söz konusu kurul raporlarının Kurumu bağlayacağı, ancak, diğer ilgilileri bağlamayacağı dikkate alınmalıdır.
Eldeki davada ise yukarıda açıklanan ve Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 28/06/1976 günlü, 1976/6-4 sayılı Kararına ve yasal prosedüre uygun şekilde Yüksek Sağlık Kurulunun bağlayıcı şekilde karar alma yetkisi nedeniyle öncelikle buradan bir rapor aldırılmalı ve sonucuna göre bir karar verilmelidir.
Açıklanan bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve.......Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ :.......Dairesi kararının HMK’nın 373/1 maddesi gereği kaldırılarak, temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 31.10.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
.......