MAHKEMESİ : Ankara 9. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ : 14/03/2013
NUMARASI : 2012/261-2013/132

Davacılar tarafından açılan iflas ve iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde T. İş Bankası AŞ., M.... Finansman AŞ., N... Gaz San. Tic. AŞ., T. Vakıflar Bankası TAO., T...Oil Türkiye AŞ., G.. İ.. Başkanlığı, Yapı Kredi Finansal Kiralama AŞ., Ü... Isıtma, Klima, Soğutma San. Tic. AŞ., O.. Amb. Mad. İnş. İç ve Dış Tic. San. AŞ. ile Z.. K.. vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili müvekkillerinden B...-An İnş. Mak. Loj. San. Tic. AŞ."nin özellikle sektördeki daralma, iş sahibi kamu idarelerinin ödemeleri geciktirmesi, üretim mallarındaki spekülatif değer değişmeleri, aşırı büyüme ve genel nakit sıkıntısı nedeniyle borca batık hale geldiğini; devam eden dört işin bitirilmesi ile elde edilecek gelirle borca batıklığın sona ereceğini, B....-An Isı Sist. Ür. Paz. AŞ."nin yaptığı yatırımların getirdiği mali külfet ve tahsilat sorunları nedeniyle borca batık hale geldiğini, üretime devam ederek borca batıklıktan kurtulacağını ileri sürerek, iflasın bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece iddia, müdahil beyanları, kayyım ve bilirkişi raporları ile tüm dosya kapsamına göre; şirketlerin borca batık durumda bulundukları ve sundukları ciddi ve inandırıcı kabul edilen iyileştirme projesi kapsamında iflastan kurtulmalarının mümkün görüldüğü gerekçesiyle, iflasın bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmiştir.
Kararı, müdahiller T. İş Bankası AŞ. vekili, M... Finansman AŞ. vekili, N... Gaz San. Tic. AŞ. vekili, T. Vakıflar Bankası TAO. vekili, T... Oil Türkiye AŞ. vekili, G.. İ.. Başkanlığı vekili, Yapı Kredi Finansal Kiralama AŞ. vekili, Ü.. Isıtma, Klima, Soğutma San. Tic. AŞ. vekili, O...Amb. Mad. İnş. İç ve Dış Tic. San. AŞ. vekili ile Z.. K.. vekili temyiz etmiştir.
İflasın ertelenmesini isteyen kooperatif ve sermaye şirketlerinin borca batık durumda bulunması (bir diğer ifade ile varlıklarının rayiç değerlerinin borçlarını karşılayamaması), fevkalade mühletten yararlanmamış olması ve sunacakları iyileştirme projesi kapsamında mali durumlarının ıslahının imkân dâhilinde görülmesi gerekir (İİK.m.179). Gerek borca batıklığın ve gerek iyileştirme projesinin ciddi ve inandırıcı olup olmadığının tesbiti özel ve teknik bilgiyi gerektirdiğinden bu değerlendirmelerin yapılması için bilirkişi görüşüne başvurulmalıdır (HMK.m.266). Hâkim de bu raporla o konudaki özel ve teknik bilgi ihtiyacını giderebilmeli ve raporun hukuka uygunluğunu denetlemelidir. Projenin ciddi ve inandırıcılığı öncelikle ve özellikle sermaye ve/veya kârlılığın ne şekilde arttırılacağı ve borca batıklıktan kurtulmanın ne şekilde sağlanacağı somut, belgelere dayalı ve gerçekçi bilgi ve öngörülerden yola çıkılarak tespit edilmeli, diğer proje unsurları için de bilimsel veriler değerlendirilmelidir.
Mahkemece borca batıklığın tespiti için alınan raporda finansal kiralama konusu malların varlık kalemi olarak değerlendirildiği görülmüştür. Oysa finansal kiralama konusu malların hukuki mülkiyeti finansal kiralama şirketine ait olup, bunun kiracıya geçişi yasal şartların mevcudiyeti halinde ve kira bedellerin tamamının ödenmesi durumunda söz konusu olabilir. Bu durumda varlıkların daha az ve borca batıklığın daha fazla olduğu kuşkusuzdur.
Öte yandan, yine varlıkların tespiti noktasında bilirkişilerin şirketlerin merkezinde ve Aksaray’da inceleme yaptığı görülmüş olup, şantiyelerde inceleme yapılmadığı anlaşılmaktadır. Bu durumda varlıkların tespiti için beyanla yetinilmeyip şantiyelerde de inceleme yapılması ve ihale veren idarelerle yazışma yapılarak beyanların doğruluğu denetlenmelidir.
Projenin ciddi ve inandırıcı olması noktasına gelince; iflasın ertelenmesi kurumu kural olarak sadece ihtiyati tedbirlerle şirketin kurtarılması olarak yorumlanamaz; özellikle yeni kaynak yaratılması, sermaye ve/veya kârlılığın arttırılması bakımından proje unsurları sunulması gerekir. Somut projelerde sermaye arttırımı yoluna gidilmediği gibi, üretim artışı için kaynağın nereden sağlanacağı, bunların maliyetinin ne olacağı ve kâr oranlarının ne şekilde belireceği konusunda da öngörü ve inceleme bulunmamaktadır.
Dosya içindeki bilgi ve belgelerden hükümden sonra çeşitli sözleşmelerin feshedildiği anlaşıldığına göre, İİK.m.179/b’de kayyımlara bu yönde yüklenen görevin gereğinin de yapılması beklenmektedir.
Diğer taraftan B...-San Isı Sis. Ür. Paz. AŞ.’nin, diğer davacı B..-An İnş. Mak. Loj. San. ve Tic. AŞ.’ne kaynak aktardığı; B...An İnş. Mak. Loj. San. ve Tic. AŞ.’nin de aktif karşılığı borç ödediği dosyaya yansımıştır. Bu durum kaynak aktaran şirketin aktiflerinin azalmasına ve müstakilen ondan alacaklı olan kimselerin durumunun kötüleşmesine; diğer şirket bakımından da alacakların karşılığı olan varlıkların elden çıkmasına yol açmaktadır. Bu uygulamanın alacaklıların haklarının korunması bakımından tasvip edilemeyeceği açıktır.
Bu durumda mahkemece davacı şirketin borca batıklık durumunun tereddüde yer bırakmayacak biçimde belirlenmesi ve projenin ciddi ve inandırıcı olup olmadığı ve süreç içindeki uygulamaların projede gösterilen iyileştirme unsurlarına uygun bulunup bulunmadığı hususunda somut verilere dayalı, teknik, denetime elverişli ve detaylı bir inceleme için, dosyanın oluşturulacak uzman bir heyete tevdii ile dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılması ve varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmek gerekirken, eksik inceleme ve hatalı değerlendirmelerle yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Ayrıca iflasın ertelenmesine ilişkin tedbirler kural olarak takip yasaklarına ilişkin olup, maddi hukuktan doğan takas, mahsup, temlik, hapis hakkı kullanılması gibi hususlarda tedbir kararı verilmesi ve içerikleri anlaşılamayacak şekilde geçmiş tedbir kararlarının devamı şeklinde tedbir kararına hükmedilmesi kabul şekli itibariyle doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle, temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harçların istek halinde temyiz edenlere iadesine, kararın tebliğinden itibaren 10 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.05.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.