20. Hukuk Dairesi 2016/10815 E. , 2017/10590 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:Kadastro Mahkemesi
Taraflar arasındaki davanın yapılan duruşması sonunda kurulan hükmün Yargıtayca incelenmesi dahili davalılar ... Beldesi Belediye Başkanlığı, Hazine ve Orman Yönetimi tarafından istenilmekle, süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, ... Köyü Muhtarlığı"nın 18/06/1991 havale tarihli dilekçesi ile ... Yaylası"na davalılar ... Çiftçi Malları Koruma Başkanlığı, ... ... Mahalle Muhtarlığı ve ... ve arkadaşları tarafından el atıldığı iddiasıyla, davalıların el atmasının önlenmesi ve muarazanın giderilmesi istemiyle asliye hukuk mahkemesinde dava açmıştır. Davacı ... Köyü"nün 19/06/1991 havale tarihli dilekçesi ile ... Yaylası"na davalılar ... (ölü) ve arkadaşları tarafından el atıldığı iddiasıyla, davalıların el atmasının önlenmesi ve muarazanın giderilmesi istemiyle asliye hukuk mahkemesinde açılan dava bu dava ile birleştirilmiştir. ... Asliye Hukuk Mahkemesi"nce, davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiş, hüküm davacı ... Köyü Muhtarlığı vekili ve davalılar ... ve arkadaşları vekili tarafından temyiz edilmekle Yargıtay 14. Hukuk Dairesince bozulmuştur.
Hükmüne uyulan Yargıtay 14. Hukuk Dairesinin 27/12/1994 gün ve 1994/6974E-12136K sayılı bozma ilamında özetle: "...in Köy değil Kasaba olduğu ve belediye teşkilatının bulunduğu anlaşılmıştır. Bu durumda husumetin tüzel kişiliği bulunmayan ... Mahallesine değil ... Belediyesine yöneltilmesi icabeder. Taraf köylere mensup kişiler arasında tapuya dayalı olarak yaylaya elatmanın önlenmesi davaları görülmüştür. Mahiyetleri açıklanan ilamlarda ...Köyü taraf olmadığı gibi bu köy aleyhine kesin hüküm ve güçlü delilin varlığından sözedilmesi mümkün değildir. Yukarıda mahiyetleri açıklanan ilamlar, sözkonusu tapuların kapsamlarını belirleme bakımından birlik halinde değildir. Yüksek Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 02/02/1989 gün ve 1988/1099E-1989/89K sayılı ilamında belirtildiği üzere, Mayıs 1294 tarih ve 1 sayılı tapu kaydı ile K.Sani 1299 tarih yoklama 581, 582 ve 583 sayılı tapularda yazılı sınırlar nokta ve istikamet göstermektedirler. Ayrıca K.Sani 1299 tarih yoklama 581, 582 ve 583 sayılı tapularda bazı sınırlar açık kalmaktadır. ..."ın ..." diye yazılı sınırın zeminde olmadığı bildirilmiştir. Mayıs 1294 daimi tarih ve 1 sayılı tapu kaydının miktarı 25 dönüm iken K.Sani 1299 tarih yoklama 581, 582 ve 583 sayılı tapular aynı sınırı muhtevi olmasına rağmen yüzölçümleri toplamı 38 dönümdür. Nokta istikamet gösteren ve açık sınırlı tapular miktarları ile geçerlidir. Bu kayıtlar özel kişilerin "yayla yerine" ait olup açıklanan nitelikleri itibariyle 4.650.000 m2 ile 4.150.000 m2 ve 3.267.000 m2 yözülçümündeki yerleri kapsadığı düşünülemez.Bu durumda, taraflar arasındaki uyuşmazlığın çözümlenebilmesi için ... Belediyesi davaya katılmalı, ...ve ... Köylerinin evvelce bir köy olup olmadıkları araştırılmalı, Mayıs 1294 daimi tarih 1 sayılı ve K.Sani 1299 tarih yoklama 581, 582 ve 583 sıra numaralı kayıtların tüm niteliklerini gösterir şekilde o kayıtların çıkarılmaları, mahalli tapu sicil müdürlüğünden istenmeli, K.Sani 1299 tarih yoklama 581, 582 ve 583 sıra numaralı kayıtların nitelikleri tespit edilmeli; bilahere yukarıda açıklanan ilamlar ve kayıtlar, zemine uygulanmalı ve hasıl olacak sonuç dairesinde bir hüküm kurulmaladır." gereğine değinilmiştir.
Asliye hukuk mahkemesince bozma ilamına uyularak yapılan yargılamanın devamı sırasında, yörede arazi kadastrosu yapılmış, ...köyü 120 ada 49 parsel sayılı 709.266,21 m2 yüzölçümündeki taşınmaz yayla vasfıyla, ...köyü yaylası olarak kullanıldığı, halen ...Asliye Hukuk Mahkemesinin 1991/121 E. sayılı dosyasında davalı olduğu belirtilerek ve ... Beldesi 188 ada 34 parsel sayılı 7.658.500 m2 yüzölçümündeki taşınmaz yaylak vasfıyla, halkı tarafından yayla olarak kullanıldığı, halen halen ... Asliye Hukuk Mahkemesinin 1995/162 E. ve sayılı ve Kadastro Mahkemesinin 1995/80 E. sayılı dosyasında davalı oldukları belirtilerek malik haneleri açık bırakılmak suretiyle tesbit edilmiştir. Asliye hukuk mahkemesince, görevsizlik kararı verilerek dosya kadastro mahkemesine devredilmiştir. Davacı ... 120 ada 49 parselin kendisine ait tapu kapsamında mera olduğu iddiasıyla, kendi adına mera olarak tespit ve tescili istemiyle dava açmış, yargılama sırasında, Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlığı ve ... ile ... ve arkadaşları 120 ada 49 parselin davacı ve kendi adlarına mera olarak tespit ve tescili istemiyle davaya katılmıştır. Kadastro mahkemesince, her iki dosyanın mahkemelerine ait 1995/80E sayılı dosyada birleştirilmesine karar verilmiştir.Kadastro mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davacı ... ile ... ve arkadaşları tarafından ...Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine açtığı davanın reddine, çekişmeli ...Köyü, 120 ada 49 sayılı parselin Kadastro Kanununun 16/B maddesi gereğince yayla niteliğiyle ...Köyü tüzel kişiliği adına orta malı olarak sınırlandırılmasına ve özel siciline yazılmasına, ...Köyü Tüzel Kişiliği tarafından ..., ... ve arkadaşları ... Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlığı, ... belediyesi aleyhlerine açılan davanın kısmen kabulüne, ... kasabası 188 ada 34 parselin 6.757.556.120.27 m2 bölümünün yaylak olarak ... belediyesi adına, Kadastro Yasasının 16/B maddesi gereğince özel siciline yazılmasına, 900.943.73 m2 bölümünün ifrazı ile 24.11.1999 tarihli harita mühendisi bilirkişi raporunda mavi ile taranarak gösterilen bu bölümün adanın en son parsel numarasıyla ve yayla niteliğiyle ...Köyü tüzel kişiliği adına orta malı olarak sınırlandırılmasına ve Kadastro Yasasının 16/B maddesi uyarınca özel siciline yazılmasına karar verilmiş, hüküm Çiftçi Mallarını Koruma Başkanlığı ile davacı ve karşı davalı ... ve diğerleri tarafından temyiz edilmekle dairece bozulmuştur. Hükmüne uyulan Yargıtay 20. Hukuk Dairesinin 25/09/2003 gün ve 2003/5005 E. - 5970 K. sayılı kararında özetle: "3402 sayılı Kanunun 5 ve 27/1. maddeleri gereğince, "mahalli hukuk mahkemelerinde görülmekte olan kadastro ile ilgili henüz kesinleşmemiş bulunan taşınmaz mala ilişkin davalar hakkında o taşınmaz mal için kadastro tutanağı düzenlendiği tarihte bu mahkemelerin görevi sona erer ve davalara ait dosyalar mahkemesine re"sen devir olunur. 30/2 maddesi gereğince de, hakim bu tür davalarda re"sen yapacağı araştırma sonunda çekişmeli taşınmazın gerçek hak sahibi adına tescil etmekle yükümlüdür.Mahkemece, çekişmeli ...Köyü 120 ada 49 parselin kadastro tesbit tutanağı aslı getirtilmemiş, çekişmeli 188 ada 34 parselin bulunduğu ... kasabasında orman kadastrosunun yapılıp yapılmadığı sorulmamış, taşınmazlar bir çok yönden ormana sınır olduğu halde, taşınmazlar ile ilgili orman araştırması yapılmamış, Orman Yönetiminin davaya katılımı sağlanmamış, köylerin mera iddiası bulunduğu halde Hazine taraf edilmemiştir.Orman sınırlandırılması yapılmayan veya sınırlandırılmanın ilk olarak yapıldığı yerlerde, bir yerin orman niteliğinin ve hukuki durumunun 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanun hükümlerine göre çözümlenmesi gerekir.Mahkemece, öncelikle dosyada bulunmayan ...köyü 120 ada 49 parselin kadastro tesbit tutanağı aslı kadastro müdürlüğünden getirtilmeli, başkaca bir davaya konu olmuş ise davalar birleştirilmeli, Hazine ve Orman Yönetiminin davaya katılmaları sağlanmalı, ... kasabasında orman kadastrosu yapılıp yapılmadığı sorularak ilgili tutanak ve haritalar, en eski tarihli memleket haritası, amenajman planı ve hava fotoğrafları ile tarafların tutunduğu tapu kayıtları ilk oluşturulduğu günden itibaren tüm değişiklikleri ve dayanakları evraklar Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü ile yerel tapu idaresinden, dosyada bulunmayan komşu parsel tutanakları ve var ise tesbitlerine esas alınan tapu ve vergi kayıtları ilk tesisinden itibaren tüm değişiklikleri ile ilgili yönetimlerden getirtilerek, dosya keşfe hazırlanmalı; bundan sonra, serbest orman mühendisleri arasından seçilecek üç uzman orman yüksek mühendisi bulunamadığı takdirde, üç orman mühendisi, bir harita mühendisi ve bir fen elemanı aracılığıyla yeniden yapılacak keşifte, yerel bilirkişi sözleri komşu parsel dayanak kayıtları ile denetlenmeli, eski tarihli memleket haritası, amenajman planı ve hava fotoğrafları, çekişmeli taşınmazın tümü ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle, taşınmazın tümünün öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği, komşu parsellere uygulanan kayıtların, çekişmeli taşınmazların bulunduğu yönü ne olarak okuduğu belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; kesinleşmemiş tahdit söz konusu olduğuna göre, uzman bilirkişiler eliyle yerine uygulanacak tahdit haritası ile irtibatlı, taşınmazın konumunu gösteren, ayrı renklerle işaretli ve bilirkişilerin onayını taşıyan, duraksamaya yer vermeyecek nitelikte kroki düzenlettirilmeli; bilirkişilerin onayını taşıyan, tapu kayıtları uygulamasını da gösterir rapor alınmalı; Orman olmadığı saptandığı takdirde bu kez tutunulan tapu kayıtlarının miktar ve kapsam olarak tutunanların iddia ettiği yere uyup uymadığı, mera içinde yer alıp almadığı, tapu kayıtlarının tekabül ettiği kesimin mera olup olmadığı tereddütte yer bırakmayacak biçimde saptanmalı; 3402 sayılı Kanunun 30. maddesi hükmüne göre, tesbit tutanağı nitelik ve malik sütununun mahkemece re"sen doldurularak dava konusu parsellerin gerçek hak sahibi adına tescili ya da aynı kanunun 16/B maddesi gereğince sınırlandırılıp özel siciline yazılması gerektiği, davavacı ve davalı köy tüzel kişiliklerinin mera iddiası ve savunmasında bulundukları, taşınmazların mera olduğu yönünde davacı ve davalı köy tüzel kişilikleri arasında uyuşmazlık bulunmadığı, meraların kullanımı ve tasarrufuna ilişkin davalarda kadastro mahkemesinin görevli olmadığı gözetilerek bir karar verilmelidir" gereğine değinilmiştir.
Mahkemece bozma kararına uyulduktan sonra, Hazine ve Orman Yönetimi davaya dahil edilerek yapılan yargılama sonucunda, davacı ... ve katılanlar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ... tarafından ...Köyü tüzel kişiğine karşı açılan davanın reddiyle,... ilçesi, ...köyü sınırlarında bulunan 120 ada 49 parsel sayılı taşınmazın yaylak niteliği ile ...Köyü tüzel kişiliği adına Kadastro Kanununun 16/B maddesi uyarınca orta malı (yaylak) olarak sınırlandırılmasına ve özel siciline yazılmasına, ...Köyü Tüzel Kişiliği ile katılan ... Yönetimi tarafından davalı ... ve katılanlar ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... ve ölü... mirasçılarına açılan davanın kısmen kabul kısmen reddine, ... ilçesi, ... merkezde bulunan 188 ada 34 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağının iptaliyle 10.09.2010 tarihli ortak bilirkişi raporunda (A) harfiyle gösterilen kısmın yaylak niteliği ile ... Belediye Başkanlığı adına Kadastro Kanununun 16/B maddesi uyarınca orta malı (yaylak) olarak sınırlandırılması ve özel siciline yazılmasına, (B), (C), ve (D) harfleriyle gösterilen yerin orman vasfıyla son parsel numarası verilmek suretiyle Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline, orta malı (yaylak) olarak sınırlandırılmasına karar verilen yaylakların kullanımı ve tasarrufuna ilişkin davalarda ... Asliye Hukuk Mahkemesinin görevli olduğu anlaşıldığından, tarafların dava açmakta muhtariyetlerine karar verilmiş, hüküm dahili davalılar ... Beldesi Belediye Başkanlığı, Hazine ve Orman Yönetimi tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, kadastro tesbitine itiraz niteliğindedir.Çekişmeli ...Köyü 120 ada 49 ve ... beldesi 188 ada 34 parsellerin bulunduğu yerde, 3402 sayılı Kanun uygulamasına esas olmak üzere 6831 sayılı Kanun hükümlerine göre yapılan orman kadastrosu ile 29/12/1994-30/01/1995 tarihleri arasında ...Köyünde ve 29/03/1996-02/05/1996 tarihleri arasında ... beldesinde ilan edilen arazi kadastrosu vardır.İncelenen dosya kapsamına, hükmüne uyulan bozma kararı gereğince işlem yapıldığına ve kararın dayandığı gerekçeye göre delillerin değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.Ancak; yaylak niteliğinde bulunan taşınmazların 3402 sayılı Kanunun 16/B maddesi ile 4342 sayılı Kanunun 10. maddesi hükümlerine göre mera vasfıyla özel siciline kaydedilmesine karar verilmesi gerekirken; yaylak olarak sınırlandırılan taşınmazların ... Belediye Başkanlığı ve ...köyü adına yaylak olarak sınırlandırılmasına karar verilmesi ve kadastro tespiti sırasında taşınmazlar genel mahkemede davalı olduğundan taşınmazın malik hanesi boş bırakılmış olmakla lehine tespit yapılan bulunmadığından 138 ada 34 parsel sayılı tutanağın iptaline karar verilmiş olması isabetsiz ise de bu yanılgının giderilmesi hükmün bozulmasını ve yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir. Bu sebeple hükmün 1. Bendinde yazılı; "....Köyü tüzelkişiliği adına..." ve hükmün 2. Bendinde yazılı; "...kadastro tutanağın iptali..." ve ".... Belediye Başkanlığı adına..." ibarelerinin çıkartılmasına, ve hükmün 6100 sayılı Kanunun geçici 3. maddesi atfıyla HUMK’nın 438/7. maddesine göre düzeltilmiş bu şekliyle ONANMASINA, temyiz harcının istek halinde iadesine 14/12/2017 günü oy birliği ile karar verildi.