MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki menfi tespit davası hakkında Konya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nden davanın reddine yönelik olarak verilen 2016/78 esas ve 2016/825 karar sayılı ve 05/12/2016 tarihli hükme karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi tarafından verilen davacı vekilinin istinaf isteminin esastan reddine yönelik kararın süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, davacı şirketin dava dışı lehtar ...Hızlı Konut Sistemleri ve Yalıtım A.Ş.’nden satın alacağı mallar karşılığında davaya konu 3 adet çeki bu şirkete verdiğini, ancak lehtar şirketin söz konusu malları teslim etmemesi üzerine aleyhine menfi tespit davası açıldığını, Konya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2012/297 esas sayılı dosyasından verilen 2014/171 sayılı karar ile davacının söz konusu çeklerden dolayı dava dışı ... ... A.Ş.’ne borçlu olmadığına karar verildiği, sonrasında çeklerin davalı bankaya devredildiğinin tespit edildiğini, davalı bankanın bu çeklere dayalı olarak davacı şirket hakkında icra takibi yaptığını, davalı bankanın ciro silsilesinde yer almadığını, yetkili hamil olmadığını ileri sürerek, davacının Konya 2. İcra Müdürlüğü"nün 2013/3179 E. sayılı takip dosyasına konu 3 adet toplamda 140.000.-TL bedelli çeklerden dolayı davalı bankaya borçlu olmadığının tespiti ile davalı aleyhine kötüniyet tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davalı bankanın iyiniyetli 3. kişi olarak söz konusu çekleri dava dışı şirketten devraldığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İlk derece mahkemesince, yapılan yargılama, toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, çekte rehin cirosu olduğuna ilişkin açık bir ibare bulunmadığı takdirde, cironun temlik cirosu olduğunun kabul edilmesi gerektiği, bedelsizlik def"inin de kişisel bir def"i olup, ancak hamilin kambiyo senedini iktisap ederken bile bile borçlunun zararına hareket etmiş olması hâlinde hamile karşı ileri sürülebilecek def"ilerden olduğu, davalı bankanın yetkili hamil olduğu, bile bile davacının zararına hareket ettiğinin ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hükme karşı davacı vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, davaya konu çekteki lehtar cirosunun temlik cirosu olduğu, davalı bankanın da meşru hamil olduğu, bedelsiz olduğunu bildiği halde borçlunun zararına çeki kötüniyetle iktisap ettiği kanıtlanamadığından mahkemece davanın reddine karar verilmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
Dava konusu 3 adet bononun düzenlenme biçimine göre, davacının keşideci, dava dışı ...Hızlı Konut Sistemleri ve Yalıtım A.Ş.’nin lehtar ve birinci ciranta olduğu, davalının ise muhatap bankalar... Türk Katılım Bankası ve ...Bankası’na vekaleten hareket eden ve çeklere karşılıksız şerhini veren muhatap banka vekili olduğu anlaşılmaktadır. Davalının çeklerde cirosu olmadığından bu çeklerin haklı hamili değildir. Çeklerin fiilen davalının elinde olması onu haklı hamil haline getirmez. Menfi tespit davasının kabulü gerekirken, yanılgılı gerekçe ile yerel mahkeme tarafından davanın reddedilmesi ve temyize konu kararı veren istinaf mahkemesinin istinaf talebini esastan reddetmesi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, dosyanın H.M.K.’nın 373/1 maddesi gereğince kararı veren ilk derece mahkemesi olan Konya 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’ne ve karardan bir örneğin de Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 22. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, peşin harcın istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 23/10/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.